4 G09 Eq Gurzer

b: r2aGT y, / |

(ornell Abniversity Gribvavy BOUGHT WITH THE INCOME , FROM THE SAGE ENDOWMENT FUND THE GIFT OF

3ienru 30. Sane

xSox

A 20I2à. Ife [1200

3081

ss Ej xor TIPOCTYO CY WUWETM n. Rn: EOM C GA UECNENS TS TRENTU CERA OE P RENCIPUM A P T p^ P vut i - - TY T 7 b L * * Ds T PRA t. : hi 4 r £r 1 F t " !

*

Ue qu E 2 ^r T LM

Cane *- XH ay ES.

-

ICHNEUMONOLOGIA /— "EUROPAEA,

AUCTORE

I. L. C. GRAVYVENHORST,

PROFESSORE VRATISLAVIENSI.

PATS I, CONTINENS

GENERALIA DE ICHNEUMONIDIBUS, ICHNEUMO- NES, SUPPLEMENTA, INDICES rr TABULAS DUAS LAPIDI INCISAS.

VRATISLAVIAE, STUWMUL D I BUUSSIL AU d P OC RSICSS

PROSTAT LIPSIAE APUD LEOTF. VOSS.

1829.

;eusta teg neto oU ARM foit Ropa mo ees

idi :4.^*3

mákt jitá € Wa: NC

Deciv

ICE T EIS T ^ m

doe

VOBIS

QUI HOC OPUS, TRANSMISSIS AD AUCTOREM ICHNEUMONIBUS, LIBERALITER ET SPLENDIDE DOTAYVISTIS :

V. S. BESSER, Cremieniecac.

C. Liber Baro DE BLOCK, Dresdae, F. A. BONELLI, "Taurini.

A. BRONGNIART, Parisiis.

€. DAHL, Vindobonae.

A. G. DESMAREST, Alfortiac, F. EHRENHAUS, Grunwitziae, C. A. FEHLER, Gottingac.

E. F. GERMAR, Halae Saxonum. C. GLOGER, Vratislaviae.

W. HARTLIEB, Militschiae.

I. F. L. HAUSMANN, Gottingac.

E. D. H. HEGEWISCH, Hannoverae.

C. H. G. DE HEYDEN, "Trajecti ad Moenum. T. C. Comes DE HOFFMANNSEGG, Dresdae, F. W. HOPE, Londini.

C. JAENSCH, Vratislaviae.

I E. KLOPSCH, Vratislaviac.

F. KLUG, Berolini.

F, Comes DE KÜENDBURG, Vindobonae,

IV

. KUNZE, Lipsiae.

. G. LANGE, Hirschbergae defuncte.

. H. 4 LANGSDORTE, nunc in Brasilia habitans. G. LÜBBERT, Vratislaviae.

W. MANGER, Warmbrunnae obite. MENZINGER, Friburgi in Brisgovia.

A. Liber Baro DE MINKWITZ, Grunwitziae, G. NEES AB ESENBECK, Bonnae.

G. F. REUSMANN, Leertac.

F. W, RICHTER, Vratislaviae.

H. ROENTGEN, in desertis Africae occise, W. ROTERMUND, Vratislaviae,

L. SAHLBERG, Aboae.

A SANVITALE, Parmae.

S. SCHILLING, Vratislaviae.

E. SCHUMMEL, Vratislaviac. SCHWAEGRICHEN, Lipsiae. SPANGENBERG, Cellaec,

SPANGENDERG, Hannovcrae.

A SPINOLA, Genuae.

F. A STEVEN, in Russia.

C. Liber Baro DE S'TTILLFRIED, Hirschbergae. I STURM, Norimbergae.

M. F. S. Liber Daro AB UECHTRITZ, Vratislayiae, F. WIMMER, Vratislaviae,

kuuHgHoHOnoconmH7-2o09

ES

VOBIS

hanc Ichneumonologiam sacram esse jubet

auctor.

NOMINA SUBSCRIP T A.

Universitas caesarea Moscoviensis.

Universitas caesarea Wilnensis.

Academia caesarea medico - chirurgica Moscoviensis. Societas caesarea Naturae scrutatorum Moscoviensis. Societas Naturae curiosorum Berolinensis.

Societas Senckenbergiana Trajecti ad Moenum. Museum imperiale historiae naturalis Vindobonae, Museum zoologicum Regiomontii.

Bibliotheca imperialis Vindobonae.

Bibliotheca regia universitatis Gottingensis, Bibliotheca regia universitatis Halensis.

B. Anslyn, Harlemi.

C. E. a Baer, Regiomontii,

I. R. Bischoff, Vindobonae.

H. Burmeister, Halae Saxonum, T. de Charpentier, Brigae,

I. Curtis, Londini.

F. Danneil, Salzwedeliae,

I. Eiselt, Pragae,

W. F, Erichson, Stralsundae,

E. Eversmann, Casanae,

C. Fischer, Vindobonae,

G. Fischer, Moscoviae.

I. Fleming, Londini,

H. Freyer, Idriae,

1. Gen é, Ticini.

E. F. Germar, Halae Saxonuni. W. de Haan, Lugduni Batavorum. A. H. Haliday, Londini.

C. E, Hammerschmidt, Vindobonae. I. F. L. Hausmann, Gottingae.,

E, Heger, Vindobonae.

E. D, H. Hegewisch, Hannoverae. C. H. G, de Heyden, Trajecti ad Moenum. T. C. Heysham, Londini,

F. W. Hope, Londini.

F, Hornschuch, Gryphiswaldae, I. Hunnemann, Londini.

F. KlIug, Berolini.

V. Kollar, Vindobonae.

A. Lefebure, Parisiis.

H. F. Link, Berolini,

A. Lovetzky, Moscoviae.

G. Marklin, Upsaliae.

A. H. Norwich, Bremae.

O. Oken, Monachii.

A. Percheron, Parisiis,

I. $, Press], Pragae.

G. C. Reich, Berolini.

H. G. L. Reichenbach, Dresdae. I. Reinhardt, Havniae.

C. G. C. Rainwardt, Lugduni Batavorum, C. L. F. de Roser, Stutgardiae,

P. Roux, Marsiliae.

G. Samouelle, Londini.

W. Saxesen, Clausthaliae,

H. BR, Schinz, Tiguri.

I. Schloifer, Oldenburgae.

F. Schwaegrichen, Lipsiae,

A. de Serville, Parisiis.

M. C. Sommer, Altonae,

H. Stannius, Hamburgi.

I. F. Stephens, Londini.

C. Comes de Sternberg, Pragae, I. Sturm, Norimbergae.

F. Walker, Londini,

B. A. Westermann, Havniae.

C. R. W. Wiedemann, Kiliae,

W. de Winthen, Hamburgi.

l1. L. T. Zinken-$0mmer, Brunsuigae,

LECTURIS,

Cam ante viginti quinque annos intimiori studio Ichneumonidum me dicare incepissem, mox cog- noscebam, in hac Piezatorum familia multas esse species adhue indescriptas; simulatque consilium ceperam, has species edendi, propositum etiam in me nascebatur, monographiam Ichneumonum euro- paeorum conscribendi, quo opusculum, prout fieri posset confectius, in lucem prodiret. Hoc in animo volvens, anno 1806 entomologos invitabam, ut coeptum meum adjuvare et ichneumonides.suarum regionum mecum communicare vellent. Jamtune plures entomologi, liberalitate et copia specierum commissarum, quales vix exspectare auderam, in- vitationi illi respondebant, ita ut mox fundamenta monographiae ponere possem, in cujus parte lite- raria bibliotheca ditissima universitatis gottingen- sis, ubi eo tempore docebam, subsidia plenissima mihi suppeditabat, quod semper animo gratissimo

VIII

agnoscam. Avocatus autem anno 1810 in cathe- dram historiae naturalis universitatis francofurten- sis, annoque sequente, cum universitate ipsa, Vra- üslaviam petens, negotia plane alius generis me cogebant, opusculum inchoatum per annos plures relinquere. Nunquam autem me poenituit, mono- graphiam Ichneumonum tunc temporis nondum perfecisse et edidisse; in Silesia enim collectanea tam multa et nova mecum communicabantur, ut quae conscripseram saltem duplo augerentur et denuo ea componere me oporteret. Omnia me, pro meis viribus, fecisse credo, ut materiam om- nibus partibus conficerem, ut genera et familias, seu subgenera, nous stabilibus, nec vacillantibus, oculoque facile se praebentibus, definirem et legi- bus naturae congruentia exhiberem, ut species accuratissime describerem et omnia, quae de vitae ratione earum, e mea vel ex aliorum observatorum experientia, mihi innotuerant, adderem, denique ut synonymiam, ubique e collatione religiosissime a me ipso instituta, nulloque allegato e sola alio- rum scriptorum auctoritate recepto, quam plenis- sime adjungerem. — Simul vero experientia me docuit, naturam infinitae profunditatis et, ratione legum, quas sequitur, nobis saepe inexplicabilem et obscuram esse. Genera et familiae, specierum numero insignia et ampla, saepius vix limitibus

IX

firmis et definitis disjungi possunt, sed sensim sensimque inter se transeunt. Quam accurate et scrupulose, in examinandis et describendis specie- bus, partium omnium corporis earum rationem etiam habui, saepe tamen dubia remanserunt, num individua consociata, si nonnullis notis inter se discrepabant, re vera quoque ad unam eandemque speciem redigenda, numve in duas aut plures spe- cies dispescenda essent. Hic autem natura in ope- ribus suis permultiplex est, nunc secundum leges constantes et intra limites definitos creans et fin- gens, nunc in varietatibus innumerabilibus, sensim sensimque immutatis et una in alteram transeunti- bus, quasi legibus solutis cireumvagans. Hic quo- que est ubi scrutatores naturae, ratione et modo agendi, diversissimi se praebent: auctores enim valde scrupulosi, qui diversitates laeviores respi- ciunt, plures creant species, quas alii, differentias earum pro nimis laevibus habentes, in unam speciem consociant, seriem longam aut plures series varie- tatum producentes, quarum quidem remotissimae, ad fines serierum positae, admodum inter se discre- pare solent. Sunt species, quae nunquam, aut notis lantum laevissimis, variant, quamvis individua ea- rum ubique, in regionibus remotissimis, copia valde numerosa degant (e. g. Ichn. sarcitorius), cum in multis aliis species fere individuum quodque plus

x minus a reliquis differat. Quarundam specierum mares et feminaenullis, si genitalium rationem haud habeas, notis externis differunt; aliarum feminae annulo albo antennarum a maribus discedunt; non- nullarum mares quoque hoc ornamento gaudent. Certe vero in aliis speciebus aliae quoque sunt notae externae distinctivae sexuum, nondum autem inventae, multarum enim specierum sat frequen- tium vel soli mares vel solae feminae cognoti sunt; quarum sexus alter, e notis distinctivis externis sexualibus, jam aliter probatis, nondum erui po- ierat, licet hic alter sexus, individuis forsan aeque frequentibus, jam cognitus at, sub nomine pecu- liari, pro specie diversa receptus esse possit. Haee omnia tempori futuro dilucidanda remanent. Quis- que vero, qui unquam disquisitionum ejusmodi operam dedit, veniam mihi dabit, si, quod nullus magis me ipso intelligit, mihi saepe haud successit, omnia dubia et incertitudines in re tam ardua removere. i

Quod attinet ad rationem vitae Ichneumonum, haec quidem, in summa rei, de speciebus multis jam nota est, plura vero adhuc desiderantur, ut il- lam penitus intelligamus : $i consideramus, nos, hoc respectu, de plurimis speciebus nihil scire, inter- que 235 species Tryphonum tres tantum esse (Tr. praerogatorem, compunctorem. et marginatorium),

XI

de quibus ex observationibus constat, larvas eorum in larvis aliorum insectorum degere, confiteri nos oportet, hic multa adhuc observatori sedulo reve- landa esse. Ipsae specierum descriptiones in mul- lis seriptis nimis breves et mancae editae sunt, solumque colorem et picturas respicere solent, quo fit ut saepe inter plures species, nonnunquam e generibus diversis, colore et picturis quodam- modo congruentes, certitudine quadam haud ea erui possit, quam auctor coram habuit. Optarem autem ut possessores individuorum originalium, uspiam descriptorum aut allegatorum, a me ad hanc illamve speciem laudatorum, haec cum descriptione a me edita accuratissime conferre et congruentiam aut differentiam aliquomodo publici juris facere vellent. Cuique vero, qui hac mono- graphia uti velit ad species, a se collectas, in ea inquirendas, horum, quae nunc moniturus sum, semper memorem esse velle commendo: Multis generibus familiis speciebusque, inter se peraffi- nibus, unaque in alteram ita transeuntibus ut limi- les vix ac ne vix quidem definiri possint, haud raro species invenies, de quarum genere aut familia aut sectione dubius haerebis. Ut tibi perquisitio- nem talium specierum faciliorem reddam, in notis generalibus, cuique familiae (subgeneri) et seclioni praemissis, species istas designavi, quae

XII

loca illa intermedia occupant, quo, cum de specie quadam dubius es, illic dubia tua solvere possis. Praecipue autem in definienda specie necesse est ut non solum ea, quae in notis generalibus sectio- nis, ubi speciem quaeris, monui, sed etiam diagno- ses varietatum, consulas, multae enim species colore picturisque scutelli abdominis et reliqua- rum partium corporis variant.

Erunt sine dubio qui mirabuntur, me, inter characteres distinctivos generum et subgenerum, partium oris nullam rationem habuisse. Omisi autem has partes quia haud eo pervenire poteram ut eas in omnibus, vel saltem in plurimis, speciebus accurate examinarem, quod tamen mihi necesse esse videbatur, si legem generalem, de illis par- tibus desumtam, proponere vellem. Constat enim, plures species in fabrica oris differre, quae nihilo- minus reliquis notis inter se congruunt nec, secun- dum regulas systematis naturalis, in duo genera separari possunt, Opera entomologi celeberrimi, qui conditor erat systematis entomologiae instru- mentis cibariis superstructi, hac in re exempla exhibent deterrentia, quam temere agunt qui ge- nera tota, copiam magnam specierum amplectentia, solis partibus oris, in paucis tantum speciebus exa- minatis, definire, deinde autem reliquas species, partibus oris earum nequidem inspecüis, ne dicam

XIII

accurate examinatis, solo habita quodam naturali externo congruente specierum ducti, illis conso- ciare periculum faciunt. Nullo modo autem partes oris omnino neglexi, sed omnia, quae de eis mihi innotuerunt, speciebus, in quibus perscrutatae sunt, subjunxi. Subsidia plurima in hac re, quod animo pio et gratissimo pronuntio, amicissimus Nees ab Esenbeck mihi praestitit, quippe qui in- strumenta cibaria in permultis speciebus accura- üssime disquisivit et descriptiones earum plenissi- mas mecum communicavit. Descriptionibus illis insertae sunt certae formulae numerales longitu- dinis relativae articulorum palporum hic interpre- tandae: Numerus nempe anterior articulum lon- gissimum, ultimus brevissimum, numeri lineola obliqua disjuncti articulos longitudine aequales, indicant, e. g. formula :, 4, 7, s significat, arti- culorum primum esse longissimum, quartum primo breviorem, secundum et tertium longitudine aequa- les sed quarto breviores, quintum omnium bre- vissimum.

Cujus adhuc mentionem facere me oportet hoc est: In parte prima et tertia operis ad multas spe- cies etiam Anglia, aut Netley in Anglia, indicata est, nonnullaeque species novae ex Anglia descrip- lae sunt, cum in parte secunda nuspiam Anglia memoretur. Haec inconvenientia eo orta est quod

XIV

pars secunda ante primam proelo tradebatur, Ich- neumones anglici autem haud prius mihi trans- mittebantur quam parte prima fere tota jam im- pressa, quorum itaque illos tantum locis suis in- serere poteram, qui ad genera in parte prima et lertia tractata pertinebant. In supplementis autem, parti primae adnexis, notitias de Ichneumonibus anglicis, descriptionesque specierum novarum e generibus, quae in parte secunda tractata sunt, exhibui. llla supplementa vero, nec non indices iotius operis, parti primae addere malui, eum pars tertia jam fere in amplitudinem nimiam increverit, prima aulem, numero plagularum, secundae et tertiae multo inferior sit.

Haec praemittenda erant. Nunc autem, Ich- neumonologia mea, Entomologis te trado; uti- nam amicos et fautores concilies tibi et

auctori.

Scripsi Vratislaviae, . die 19 Marti 1829.

INDEX LIBRORUM, -1N ICHNEUMONOLOGIA ALLEGATORUM, SECUNDUM ORDINEM ALPHABETICUM AUCTORUM.

ZA lbin. — A natural history of Englisch Insects, illustrated with a hundred copperplates etc, by the author E, Zlbin. London, 1720, 4 maj,

"Aldrovandus, — Ulyssis Aldrovandi de animalibus insectis libri septem. — Francofurti, 1623, Fol.

Aristoteles — vide Strack, Bechstein — vide Scharfenberg. Borowsky — vide Herbst,

Brünnich. — Prodromus Insectologiae Siaellandicae, auctore M, T', Brünniche. Hafniae, 1761, 8.

Cederhielm, — Vaunae Ingricae Prodromus, exhibens me- thodicam descriptionem Insectorum agri petropolensis, etc. auctore /. Cederhielm, cum tabulis III pictis. Lipsiae, 1798, 8.

XVI

Christ, — Naturgeschichte, Klassification und Nomenclatur der Insekten vom Bienen-, Wespen- und Ameisen- geschlecht von 7. L. Christ, mit LX ausgemalten Kupfertafeln, Frankfurt am Main, 1791, 4.

Coquebert. — lYllustratio iconographica Insectorum, quae in museis parisinis observavit et in lucem edidit 7. C, Fabricius; accedunt species plurimae, vel minus aut nondum cognitae, auctore Z4. I. Coquebert. Decas I et II. Parisiis, anno VII et X (1799 et 1801). 4 maj.

Curtis, — Britisch Entomology, or Illustrations and descrip- tions of the genera of insects found in Great Britain and Ireland; containing coloured figures from nature of the most rare and beautiful species, and of the plants upon which they are found; by John Curtis F. L. S, No.I.—LIX, London, 1824. — 1828, 8. (to be con- tinued monthly).

Dalman — (de Pimpla atrata) in Kongl. Vetenskaps- Aca- demiens Handlingar af Ar 1825, p. 188 (vide Froriep Notizen aus dem Gebiete der Natur- und Heilkunde, Vol. XV, pag. 180).

De Geer. — Memoires pour servir à l' histoire des Insectes par Charles De Geer, Tome I— VII, Stockholm, 1759 — 1778, 4. — Des Herrn Baron Karl De Geer etc. Abhandlungen zur Geschichte der Insekten, aus dem Franz. übersetzt und mit Anmerkungen heraus- gegeben von Z. 4. E. Gótze, 1— 7. Theil. Nürnberg, 1778 —1783, 4.

Dwigubsky. — Primitiae Faunae Mosquensis, seu. Enu- meratio animalium, quac sponte circa Mosquam vivunt,

auctore J. Dwigubsky. Mosquae, 1802, 8.

O. Fabricius. — Fauna groenlandica, systematice sistens ani- malia Groenlandiae occidentalis hactenus indagata etc.

XVII

maximaque parte secundum proprias observationes . O. Fabricii. Hafniae et Lipsiae, 1780, 8.

F. seu Fabr. seu Fabricius. — I. C. Fabricii Systema Entomologiae, sistens Insectorum classes ordines ge- nera species etc, Flensburgi et Lipsiae, 1775, 8.— Ejusd. Genera Insectorum, Chilonii, 1776, 8.— Ejusd, Species Insectorum, exhibentes eorum differentias specificas, synonyma auctorum, loca natalia, meta- morphosin etc. Tom, I, Hamburgi et Kilonii, 1781, 8. — Ejusd. Mantissa Insectorum, sistens eorum spe-. cies nuper detectas etc. Tom. I, Hafniae, 1787, 8. — Ejusd. Entomologia systematica emendata et aucta, secundum classes ordines genera species etc. "Tom II, Hafniae, 17983, 8. — Ejusd. Supplementum Entomo- logiae systematicae. Hafniae, 1798, 8. — Ejusd, Systema Piezatorum, secundum ordines genera species, adjectis synonymis locis observationibus etc, Brunsvi- gae, 1804, 8.

Fallén. — Specimen, novam Hymenoptera disponendi me- thodum exhibens; Praeside C. F. Fallén, undae, 1823, 8.

Forster. — Novae species Insectorum; Centuria I, auctore I. R. Forster. Londini, 1771, 8 maj.

Fourcroy. — Entomologia parisiensis, sive catalogus In-

|. Sectorum, quae in agro parisiensi reperiuntur, secun- dum methodum Geoffraeanam in sectiones genera et species distributa, edente 4. F. de Fourcroy. Pari- siis, 1785, 8.

Frisch, — Beschreibung von allerley Insecten in Teutsch- land, nebst nützlichen Bemerkungen urnd nóthigen Abbildungen. 2. und 4, Theil Berlin, 1721 und 1786. 4.

2

XVIII

Fuesslin, — I, C. Fuesslins Verzeichniss der ihm bekann- ten schweitzerischen Insekten, mit einer ausgemahlten Kupfertafel. Zürich und Winterthur, 1775, 4.

Geoffroy. — Histoire abregée des Insectes etc. par M. Geoffroy. 'Tome Il, Paris, 1764, 4.

Gmelin. — Caroli a Linné Systema Naturae etc. Editio XIII aucta reformata, cura J. FE. Gmelin. 'Tomi I Pars V, Lipsiae, 1788. 8.

Goedart. — Metamorphosis et Historia naturalis Insecto- rum, auctore 7. Goedartio, cum commentariis DD. 7. de Mey. Medioburgi, (1662), 8 min. — Metamor- phoseos et historiae naturalis pars secunda, de Insectis, auctore 7. Goedartio, latinitate donata, commentariis et notis illustrata etc. a P. J'eezaerdt. Mledioburgi, (1667), 8 min. — JI. Goedartius de Insectis, in me- thodum redactus, cum notularum additione, opera M. Lister etc, Londini 1685, 8. — Metamorphoses naturelles, ou histoire des Insectes etc, par J. Goedart, 'UT'ome II, à Amsterdam, 1700, 8 min.

Goetze — vide De Geer.

Goldfuss. — Handbuch der Zoologie von G. 4, Goldfuss. 1te Abtheilung. Nürnberg, 1820, 8.

Gravenhorst. — Vergleichende Uebersicht des Linneischen und einiger neuern zoologischen Systeme, von I. L. C. Gravenhorst; nebst dem eingeschalteten Verzeich- nisse der zoologischen Sammlung des Verfassers etc. Góttingen, 1807, 8. — Monographia Ichneumonum pedestrium, praemisso prooemio de transitu et muta- bilitate specierum et varietatum, auctore eodem. Lipsiae, 1815, 8. — Conspectus Generum et Fami- liarum Ichneumonidum, auctoribus I. L. C. Graven- horst et C, G. Nees ab Esenbeck: in 'Tomo IX Novo-

y

XIX

rum Actorum physico -medicorum Academiae Caesar, Leop. Carol. Naturae Curiosorum, Exrlangae 1818, 4. — Monographia Ichneumonum Pedemontanae Regio- nis, auctore J. L. C. Gravenhorst: in Memorie della Reale Academia delle Scienze di Torino, Tom. XXIV. Torino, 1820, 4. — dditamenta ad descriptiones Fabricianas Ichneumonidum musaei cel. def. Hübneri, auctore eodem, in: Magazin der Entomologie, heraus- gegeben von E, F. Germar und I. L. TT. F, Zincken, genannt Sommer, "Vierter Band. Halle, 1821, 8. — Hellwigia, novum Insectorum genus, condidit 7. L. C, Gravenhorst, in Parte 2 Tomi XI Novorum Áctorum physico- medicorum Acad. Caes. Leop. Carol. Naturae Curiosorum, Bonnae, 1823. 4.

Herbst, — Gemeinnützige Naturgeschichte des Thierreichs, darin die merkwürdigsten und nützlichsten Thiere in systematischer Ordnung beschrieben und die Ge- schlechter in Abbildungen nach der Natur vorgestellt werden, ausgefertigt von G. 77. Borowsky, fortgesetzt von J. F. JV. Herbst. Achter Band, von den Insek- ten. Berlin und Stralsund, 1787, 8.

llliger — vide Rossi.

Joerdens, — Geschichte der kleinen Fichtenraupe oder der Larve von der Phalaena monacha Linn. von 7. H. Joerdens, mit 1 Kupfertafel. Hof, 1798, 4.

Jurine. — Nouvelle methode de classer les Hyménoptéres et les Diptéres par I. Jurine. "Tome I, à Geneve, 1807 ; 4.

Karsten, -— Museum Leskeanum, Regnum animale, quod ordine systematico disposuit atque descripsit D. L. G. Karsten. Vol, I, cum IX iconibus pictis, Lipsiae. 1789, 8.

o*

xXx

Kob. — Die wahre Ursach der Baumtrockniss der Nadel- wülder durch die Naturgeschichte der Forlphalaene (Phal, Noctua piniperda) erwiesen u, s. w, von Z. A4. Kob, mit drey illuminirten Kupfertafeln. Nürnberg, 1786, et Frankfurt und Leipzig, 1790. 4.

Kraizenstein, — C. G. Kratzensteins Abhandlung von der Erzeugung der Würmer im menschlichen Kórper. Halle, 1748, 8..

L. — v. Linneus,

Lamarck. — Histoire naturelle des animaux sans vertébres etc. par M. le Chevalier De Lamarck. "Tome 4me. Paris, 1817, 8.

Latreille, — Précis des charactéres génériques des insectes, disposés dans un ordre naturel, par le citoyen Latreille, a Brieve, an 5, (1796), 8. — Idem auctor et Olivier in: Nouveau dictionnaire d' histoire naturelle appli- quée aux arts etc, par une société de naturalistes et d' agriculteurs, avec des figures. Paris, 8. Tome II, XI, XX et XXII, 1803, 1804. — Histoire naturelle générale et particuliére des crustacés et des insectes, par P. 4. Latreille, Tome III et XIII, Paris 1802 et 1805, 8. — Considérations générales sur l' ordre naturel des animaux composant les classes des crustacés, des arachnides et des insectes, etc. par P. 44. Latreille, Paris, 1810, 8.

Lepechin. — Herrn I. Lepechin Tagebuch der Reise durch verschiedene Provinzen des russischen Reichs in den Jahren 1768— 1769; aus dem Russischen übersetzt von M. C. H. Hase, Erster Theil. Altenburg, 1774, 4.

Leske — vide Karsten.

L. seu Linn. aut Linneus. — Caroli Linnaei Systema Na- turae. Lugduni Batavorum, 1735, Fol, maj. — Ejus-

M C —

XXI

dem editio decima. "Tomus I. Holmiae, 1758, 8. (ad editionem decimam Holmiensem, Halae Magdebur- gicae, 1760, 8). — Ejusdem editio duodecima refor- mata. Tomil Pars IIl, Holmiae, 1767. 8. — Caroli Linnaei Animalia per Sueciam observata, in ctis literariis et scientiarum Sueciae anni 1736, cum figuris aeneis. Upsaliae, 4. — Ejusdem Fauna Suecica, Lug- duni Batavorum, 1746. 8. Editio altera; Stockhol- miae, 1761, 8.

Maier — vide Preysler.

Marsham. — Observations on the oeconomy of Ichneumon manifestator Linn. by T^. Marsham in 'Transactions ofthe Linnean Society. Vol. III. London, 1797. 4.

Moufetus, — Insectorum sive minimorum animalium theatrum, olim ab £, J/ottono, C. Gesnero et T. Pen- nio inchoatum, tandem T7. Moufeti opera etc. per- fectum et ad vivum expressis iconibus supra quingen-

. tis illustratum. Londini, 1634. Fol.

Müller. — Zoologiae danicae prodromus, seu Animalium Daniae et Norwegiae indigenorum characteres nomina et synonyma imprimis popularium, auctore O. F, Miil- ler. Havniae, 1776, 8. — Fauna Insectorum Fried- richsdalina, sive methodica descriptio insectorum agri Friedrichsdalensis etc. (auctore eodem). Ilafniae et

Lipsiae, 1764, 8.

ees ab Esenbeck. — Ychneumonides adsciti in genera et familias divisi a Doctore J/Vees ab Esenbeck, in: Der Gesellschaft naturforschender Freunde zu Berlin Ma- gazin für die neuesten Entdeckungen in der gesamm- ten Naturkunde. Fünfter Jahrgang. Berlin, 1811, pag. 9. Sechster Jahrg., 1814, pag. 183. Siebenter Jahrg., 1815, pag. 243. — Lapton femoralis, eine

XXII

neue Ichneumonidengattung nebst einigen Bemerkun- gen über verschiedene, unter Ophion Fabr. stehende, Ichneumoniden- Arten; vom Dr. Nees von Esenbeck, in demselben Magazine. Siebenter Jahrg., 1815, pag. 45. — Conspectus, vide Gravenhorst.

Oken. — Okens Lehrbuch der Naturgescichte. Dritter Theil. Zoologie. Leipzig und Jena, 1815, 8.

Olaffen. — Des Vice- Lavmands E. Olaffens und des Land- physici B. Povelsens Reise duxch Island u. s. w., be- schrieben von E, Olaffen; aus dem Dünischen über- setzt, mit 95 Kupfertafeln. Erster Theil. Koppen- hagen und Leipzig, 1774, 4.

Olivier. — Encyclopédie methodique. Histoire naturelle, Insectes, par M. Olivier. 'lTome VII. Paris, 1792, 4.

Panzer. — Faunae Insectorum Germanicae Initia, oder: Deutschlands Insecten, gesammelt und herausgegeben von G. J7, F. Panzer. 109 Hefte. Nürnberg, 1796 — 1809, 8 min. — Kritische Revision der Insekten- faune Deutschlands, nach dem System bearbeitet von C. W. F. Panzer; 1 bis.100 Heft. Zweites Biündchen, mit zwei illuminirten Kupfertafeln, Nürnberg, 1806, 85; auch unter dem Titel: Entomologischer Versuch, die Jurineschen Gattungen der Linneischen IHyme- nopteren nach dem Fabriciusschen System zu prüfen, in Bezug auf die in der deutschen Insektenfaune be- kannt gemachten Gattungen und Arten dieser Klasse u, s. w. — JD. I. C. Schaefferi Iconum Insectorum circa Ratisbonam indigenorum enumeratio systematica opera et studio G. 77. F. Panzeri, oder: Systemati- sche Nomenclatur über weiland Herrn D. I. C. Schaef- fers natürlich ausgemahlte Abbildungen regensburgi- scher Insecten; von G. W. I. Panzer. Erlangen, 1804, 4.

XXIIL

Plinius. — Caji Plinii secundi Historiae mundi libri XXXVII (editionibus pluribus),

Poda, — Insecta musaei Graecensis, quae in ordines ge- nera et species juxta Systema naturae Caroli Linnaei digessit IN. Poda, Graecii, 1761, 8 min.

Pollich, — I. 4. Pollich von Insekten, die in des Ritters von Linné Natursysteme nicht befindlich sind; in: Bemerkungen der kuhrpfülzischen physikalisch - oeco- nomischen Gesellschaft, vom Jahre 1779. Lautern, 1781, 4. — Idem auctor de insectis, quae in cel. Lin- naei systemate naturae non prostant, in Novis Actis physico-medicis Acad. Caes. Leop. Carol, Naturae Curiosorum etc. Tom, VII. Norimbergae, 1783, 4.

Pontoppidan, — Erich Pontoppidans kurzgefasste Nach- richten, die Naturhistorie in Dánnemark betreffend, aus dem Diünischen übersetzt, mit Kupfe'n, Kopen- hagen und Hamburg, 1765, 4. — Ejusdem Dünischer Atlas, oder Beschreibung des Kónigreichs Dünnemark, u. S. w, aus dem Dünischen übersetzt und mit Anmer- kungen begleitet von Z. 4. Scheiben. Band I, Theil I. Koppenhagen und Hamburg, 1766, 4 maj.

Preysler. — Beobachtungen über Gegeustünde der Natur auf einer Reise durch den Bóhmer Wald im Sommer 1791, von Z. D. Preysler, I. T. Lindackher und 1. K. Hoser, in: Sammlung physikalischer Aufsütze, be- sonders die bóhmische Naturgeschichte betreffend, von einer Gesellschaft bóhmischer Naturforscher, her- ausgegeben von D. J. Maier. Dritter Dand, mit Kupfern. Dresden, 1793, 8.

Pz, — vide Panzer.

Rajus. — Historia Insectorum, autore Joanne Rajo, opus posthumum. Londini, 1710, 4.

XXIV

Razoumowsky. — Histoire naturelle du Jorat et de ses environs et celle des trois lacs des Neufchatel Morat et Bienne etc. par M. le Cte G, de Razoumowsky, Tome I, à Lausanne, 1789, 8.

Reaumur. — Memoires pour servir à l'histoire des Insectes par M. de Reaumur. "Tome II, IV et VI à Paris, 1736, 1738, 1742, 4.

Retzius, — Caroli De Geer Genera et species Insectorum e generosissimi auctoris scriptis extraxit, digessit, la- tine quoad partem reddidit et terminologiam insecto- rum Linneanam addidit AJ, J. Retzius. Lipsiae, 1783, 8.

Riche, — In: Actes de la société d' histoire naturelle de Paris. Tome I, Partie I, à Paris, 1792. Fol.

Roesel, — Der monatlich herausgegebenen Insecten - Be- lustigung zweiter Theil, welcher acht Classen ver- schiedener u, s. w. Insecte enthált, alle nach ihrem Ursprung u.s. w. beschrieben und in sauber illumi- nirten Kupfern vorgestellt von 44, J. Roesel, Nürn- berg, 1749, 4, (Abtheilung: von Hummeln und Wespen).

Rossi. — Fauna Etrusca, sistens insecta quae in provinciis Florentina et Pisana praesertim collegit P. Rossius; 'Tomus II, Liburni, 1790, 4; iterum edita et anno- tatis perpetuis aucta a D. C. Jlliger. Tomus II. Helm- stadii, 1807, 8. — .JMantissa insectorum, exhibens species nuper in Etruria collectas a P. Rossio, "Tomus IL Pisis, 1794, 4.

Schaeffer. — D. I. C. Schaefferi Icones insectorum, circa Ratisbonam indigenorum, coloribus naturam referen- tibus expressae, Volumina tria. D, I. C. Schaeffers natürlich ausgemalte Abbildungen regensburgischer Insecten, Drei Bünde, Regensburg, 1766, 4.—

XXV

Ejusdem Elementa entomologica. | CXXXV tabulae, aere excusae, floridisque coloribus distinctae, Einlei- tung in die Insectenkenntniss. 135 ausgemalte Kupfer- tafeln, Regensburg, 1766, 4.

Scharfenberg. — Vollstindige Naturgeschichte der schádli- chen Forstinsecten u. s. w., herausgegeben von 7. M. Bechstein und. G, IL. Scharfenberg. Dritter Theil, Leipzig, 1805, 4, Die schonungswerthen oder nütz- lichen Forstinsecten,; pag. 953—976.

Schellenberg. — Entomologische Beitráge, von ZI. R. Schel- lenberg. Exrstes Heft. Winterthur, 1802, 4.

Schrank, — Beitráge zux Naturgeschichte von F. von Paula Schrank. Leipzig, 1776, 8. — Entomologische Bei- trüge, von demselben, in: Schriften der herlinischen Gesellschaft naturforschender Freunde, 1. Band, mit Kupfern, Berlin, 1780, 8. — F. de Paula Schrank Enumeratio Insectorum Zfustriae indigenorum; cum figuris, Augustae Vindelicorum, 1781, 8. — Ver- zeichniss beobachteter Insecten im Fürstenthume Berchtesgaden, von F. von Paula Schrank, in: Neues Magazin für die Liebhaber der Entomologie, heraus- gegeben von J. C. Füessly. Zweiter Band. Zürich, 1785, 8. — FF. von Paula Schrank Baiersche Reise, mit Kupfern, München, 1786, 8.— Sammlung na- turhistorischer und physicalischer 4ufsdtze, heraus- gegeben von demselben; mit Kupfern, Nürnberg, 1796, 8. — Fauna Boica. Duvchgedachte Geschichte der in Baiern einheimischen und zahmen Thiere, von demselben. Zweyter Band; zweyte Abtheilung. In- golstadt, 1802, 8.

Scopoli, — I. A. Scopolii Entomologia carniolica, exhibens insecta Carnioliae indigena et distributa in ordines genera species varietates, methodo Linneana. Vindo- bonae, 1763, 8. — JDeliciae Florae et Faunae Insu-

XXVI

bricae, seu novae aut minus cognitae species plantarum et animalium, quas in Insubria austriaca tam sponta- neas quam exoticas vidit descripsit et aeri incidi curavit J. 4. Scopoli. Pays |. "Ticini, 1786, Fol.

Spinola, — Insectorum Liguriae species novae aut rariores, quas in agro Ligustico nuper detexit descripsit et ico- nibus illustravit M. Spinola, adjecto catalogo specie- rum auctoribus jam enumeratarum, quae in eadem regione passim occurrunt. "Tomus II; fasciculos sistit 9, 9 et 4. Genuae, 1808, 4.

Strack. — Aristoteles Naturgeschichte der Thiere, über- setzt von Dr, F. Strack, Frankfurt am Mayn, 1816. 8.

Stroem. — Beskrivelse over norske Insecter, ved ZZans Stroem ; forste Stykke, andet Stykke, in: Det Trond- hiemske Selskabs Skrifter. "redie et fierde Deel, med Kobbere. Kiobenhavn, 1765 et 1768, 8. (Tomus quartus sub titulo: Det Kongelige norske Videnskabers Selskabs Skrifter), — Beschreibung norwegischer In- sekten, Erstes Stück, von 7. Stroem, in: Der Dront- heimischen Gesellschaft Schriften; aus dem Dáünischen übersetzt. Dritter Theil; mit Kupfern. Kopenhagen und Leipzig, 1767; 8.

Sulzer. — Die Kennzeichen der Insekten, nach Anleitung des kónigl. schwed. Ritters Karl Linnaeus, durch XXIV Kupfertafeln erlüutert, und mit derselben natürlichen Geschichte begleitet, von I. JL Sulzer. Zürich, 1761, 4. — Dr. Sulzers abgekürzte Geschichte der Insekten, nach dem Linneischen System. — Erster und zweiter Theil, Winterthur, 1776, 4.

Swammerdam. — Joannis Swammerdam etc. Historia In- sectorum generalis, ofte Allgemeene Verhandeling van de bloedeloose Dierkens etc. Het I Deel; met

XXVII

vytgesogte afbeeldingen verrykt. Utrecht, 1669, 4 min, .— Joannis Swammerdamii Historia insectorum generalis; ex Delgica latinam fecit IJ. C. Henninius. Lugduni Batavorum, 1685, 4.

Thunberg. — Novae Insectorum species descriptae a C. P. Thunberg, in: Novorum Actorum RBegiae Societatis Scientiarum Upsaliensis Volumine quarto, Upsaliae, 1784, 4. — Insecta Hymenoptera, illustrata a C. P, Thunberg. Pars l1. Ichneumonidea, in: Memoires de l' Academie impériale des sciences de St, Peters- bourg. Tome VII. St. Petersbourg, 1822, 4.

Trentepohl, — Revisio critica generis Ichneumonis specie- rum, quae Kiliae in Cl. Fabricii museo adhuc super- stites sunt, Sectio I. auctore 7. Z. Trentepohl. Kiliae, 1825, 4, (Eadem Trentepohlii revisio iterum edita et continuata est in: Isis von Oken, 1826, 1 bis 83 Heft. Jena, 1826, 4).

Villers. — Caroli Linnaei Entomologia, Faunae Sueciae descriptionibus aucta; D. D. Scopoli, Geoffroy, De Geer, Fabricii, Schrank etc. speciebus, vel in syste- mate non enumeratis, vel nuperrime detectis, vel speciebus Galliae australis, locupletata, generum spe- cierumque rariorum iconibus ornata, curante etaugente Carolo de Villers. 'Tomus tertius. Lugduni, 1789, 8.

JValckenaer. — Faune parisienne. Insectes; ou Llistoire abregée des Insectes des environs de Paris, classés d' aprés le systéme de Fabricius etc,, accompagnée de sept planches gravées, par C. 4. J'alckenaer. 'Tomell. Paris, an XI (1802), 8.

NOMINA

URBIUM, PAGORUM, MONTIUM, ALIORUMQUE LOCORUM, QUORUM IN HAC ICHNEU- MONOLOGIA MENTIO FACTA EST.

Ay, urbs Fenniae.

"hdenstedt, pagus hildesiensis,

Alfort, urbs Galliae.

Zltona.

Ztwasser, oppidulum silesiacum. Barterode, pagus hannoveranus,

Bautzen, oppidum lusaticum.

Berlin,

Bonn.

Bremen.

Brieg, urbs in Silesia.

Brunsuiga, Braunschweig.

Carlsbrunn, fontes salutares in Silesia austriaca, Casan.

Caucasus.

Celle, urbs hannoverana.

Chamonix, vallis in Sabaudia,

Cosel, pagus silesiacus prope Vratislaviam, Cracau,

XXIX

Creminiecz, urbs in Volhynia,

Cudova, pagus ín Silesia,

Dresden.

Flinsberg, oppidulum in Silesia,

Florenz.

Freiburg in Brisgovia,

Fürstenstein, ax: Comitis de Hochberg in Silesia.

Gleichen, colles duo in confiniis Hannoverae et Hassiae,

Góttingen,

Grohnde, pagus prope Gottingam.

Grunwitz, pagus silesiacus.

Gryphiswalda, Greifswalde.

Habelschwerdt, oppidum. silesiacum.

Halle, Hala Saxonum,

Hamburg.

Hannover,

Havnia, Coppenhagen.

Heidelberg.

Heidersdorf, pagus silesiacus,

Helmstedt.

Hennersdorf, pagus silesiacus.

Herzberg, uvbs in Hercynia.

Hirschberg, urbs in Silesia,

Idria.

Kiel.

Kochs Lust, caupona in colle, IHeimberg dicto, prope Gottingam.

Landeck, oppidum silesiacum.

Landshut, oppidum silesiacum.

Langenau, pagus silesiacus,

Leerte, pagus luneburgensis,

Leipzig.

Lobenstein, pagus in Silesia austriaca,

London.

Lugdunum, Batavorum,

Marienthal, monasterium in Lusatia superiore.

XXX

Marseille,

Meffersdorf, pagus in Isatia borussica.-

Meiningen.

Militsch, oppidulum Silesiae.

Moeckérn, pagus Marchiae mediae,

Monachium , München.

Montpellier.

Moscau.

Münden, urbs hannoverana,

ANeisse, uxbs in Silesia,

Netley, in Anglia. :

INeuschüneberg, pagus prope Berolinum.

Niesky, oppidum in. Lusatia,

Nürnberg.

Oberkirchen, mutandum est in ubertkirchen, ferri in Silesia austriaca.

Oedelem, pagus hildesiensis,

Oldenburg.

Paris.

Parma. Pepelwitz, pagus prope Vràátislaviam,

Pichelsberg, pagus in Marchia media. Pirschen, pagus silesiacus.

Pless, oppidum in Silesia superiore.

Plesse, ruinae arcis montanae prope Gottingam,

Prag.

Regiomontium, Kónigsberg. Reichenstein, oppidum silesiacum. Reiftraeger, mons in Sudetis Silesiae, Reinerz, oppidum silesiacum. Reinhausen, pagus prope Gottingam. Salzbrunn, pagus silesiacus. Salzwedel, oppidum hannoveranum, Sarepta. " Scheidnich, pagus prope Vratislaviam, Schleiwitz, pagus silesiacus,

fabrica

XXXI

Schneeberg, mons in comitatu Glazensi.

Schneekoppe, cacumen altissimum Sudetarum Silesiae,

Sibyllenort, pagus silesiacus.

Sickershausen, pagus in Franconia.

Skarsine, pagus silesiacus,

Steglitz, pagus Marchiae mediae.

Stralsund.

Stutgard. ;

Szobor, mons prope urbem Neutra in Hungaria,

Taurinum, 'Turin,

Ticinum, Pavia,

Tigurum, Zürich.

Toeplitz, oppidum in Bohemia.

Trajectum ad Moenum, Francofurtum.

Trajectum ad Viadrum, Francofurtum.

Trentschin, oppidum Hungariae superioris,

Treschen, pagus silesiacus.

Upsal.

Vindobona, Wien.

Fratislavia, Breslau,

Warmbrunn, oppidulum Silesiae,

JVVoelfelsgrund , vallis sub monte Schneeberg in comitatu Glazensi.

Zittau, oppidum lusaticum.

Zobten, oppidum et mons in Silesia,

B - * W.das x c sn ig: im i es g EC .s 2S UPMONMES mo iy

d etd :q

^ i aeo T E a EUREN 22. MI. BISaSSIit 5; S T P* 2.» " Mire: oe eine

EM oc nt SN 25; cM TN ensi based PX , S iba MÀ : ws hie E picos ors PURO TUUM o S CXII

3 m $3225 AMAN LI MILLE CAN CR o 703 veoct e: -. s UM o5 oder

LEBER Eg mo cr iiM : PEE LT.

Cii Die rie eX LV qi. SEE T. A Aire VregE, $c sad --- Ah el E m Bo EY

wu— ". UPS

IuMCv"—-—-——"—cr.-w—"u

PROLEGOMENA.

CAPUT I

Historia culturae Ichneumonidum,

Piezatorum genera, quorum feminae ova in larvas aliorum insectorum, rarius in ova eorum, aut in insecta perfecta, praecipue autem in erucas papi- lionum, deponunt, quorumque larvae, ex ovis istis provenientes, in corpore erucarum ipsarum degunt, donec in pupam transmutantur, hodie generaliter nomine Zchneumonum seu Ichneumonidum desig- nantur.

Num haec insecta, seu vitae eorum ratio, tem- poribus remotissimis jam nota fuerint, plane in- certum est: In Aristotelis historia naturali anima- lum nullum illorum invenitur vestigium mani- festum. Strack, translator illius operis philosophi graeci, putat quidem (pagina 256, in nota 160)

Ichn. Europ. Pars I. 1

2 HISTORIA CULTURAE

Aristotelem, ubi, in S. 6 capitis XVII libri V, de bombylio et necydalo loquitur, mutationem et proventum Ichneumonis cujusdam observasse, nec vero satis clare explicasse, sed haec opinio mera est hypotesis, nulloque argumento firmo suffulta. Recte autem monet Strack, illam Piezatorum spe- ciem, quam Aristoteles nomine Zchneumonis de- signavit, nullo modo ad nostros Ichneumones referri posse, sed $phegem esse, nam larva ejus haud in vivis erucis insectisve degit, sed ille Aristo- telis Ichneumon araneas perimit easque fert in ni- dum suum, id quod haud Ichneumonum nostratium sed Sphegum moribus respondet. — Nec apud PIi- nium secundum vestigia notionis circa Ichneumo- nes invenimus, sed Romanus noster, in capite XXI libri XI, verba ipsa Aristotelis repetiit. — Primus qui, quout sciam, evolutionis Ichneumonum men- tionem fecit, Aidrovandus est. Pagina 100, ubi de coitu et partu papilionum disseritur, auctor haec profert verba: » Observavi bis erucam, quam inter » brassicas ceperam, primo parere ova lutea, tenui » etiam involuta lanugine, iisque editis in chrysali- » dem commutari, eisdem quo illa fuerat coloribus, »luteo viridi et nigro, et quod mirum mihi vide- »batur, ex iis ovis volucria erumpere animalcula »adeo exigua, ut visum fere subterfugerent, qualia »scilicet in vesicis ulmorum reperiri solent. Qua- »tuor habebant alas, Papilionum more, sed coire »eas nonobservavi. Colore sunt viridi ac luteo, »atris respersa maculis superne, inferne tota sub- »lutea.« Quisque perspiciet, Aldrovandum hoc

ICHNEUMONIDU M. 8

loco folliculos larvarum cujusdam speciei Micro- gastrorum, ex eruca papilionis brassicae prorup- tarum, pro ovis erucae ipsius habuisse. Eadem pagina autem narrat auctor: » Alia eruca, cum ex »ea pulchrum quemdam expectarem papilionem, »mihi peperit ova numero quadraginta, magnitu- »dine grani tritici, luteo colore, tenui obducta »cartilagine, in quorum singulo inerat vermiculus, »sed numquid postea ex hisce vermibus fierent »chrysalides, ut verisimile est, ut verum fatear, »nescio qua incuria haud observavi.« — Paulo post (1634) JMoufet quosdam Ichneumonides publici juris fecit: Ejus secunda muscarum longa- rum species sine dubio est Pimpla instigator. Tertia quoque ad Ichneumonides adhibenda esse videtur, sed incerta est. Eadem pagina 63 auctor, sub nomine muscarum bipilium, Foenos descrip- sisse et icone exhibuisse videtur. Pagina 64 Tri- pilium muscarum prima Pimpla esse potest; altera certo hujus generis est, et quidem Pimpla mani- festator, aliave, illi affinis. Sed vitae ratio horum insectorum auctori omnino fugisse videtur. — Eodem fere tempore Goedart, studio et amore mores et metamorphosin insectorum, praeprimis papilionum, observans, saepius, se invito, ex erucis et chrysalidibus eorum Ichneumones educa- vit. Omnia autem, quae vidit et observavit, descripsit iconibusque illustravit. Licet autem Goedart jam anno 1635 his studiis deditus fuerit, tamen liber ejus, de metamorphosi insectorum, haud prius quam anno 1662 in lucem prodibat. 1*

4 HISTORIA CULTURAE

Ichneumon, in parte TI, sub n. 37, fig. 8 exhibitus; Ophion est, a nonnullis auctoribus ad Ophionem luteum adhibitus, quocum etiam congruit; n. 16, fig. 3 aut Ichneumon genuinus est aut mas Ophio- nis cujusdam; n. 29, fig. 3, nec non Partis I, n. 47, fig. 1, et n. 58, fig. 2 ad Ichneumonides referri de- bent. — Goedartum sequebatur celeberrimus SSwammerdam , qui ingeniose insecta, secundum varios modos mutationis, in ordines digessit. Pseu- dosphecae, quae vel ad tertium vel ad quartum ordinem pertinent (pag. 94 et 133), nostros quo- que Ichneumonides complectuntur, quorum plu- res, secundum habitationem et metamorphosin lar- varum, ab auctore celeberrimo descripti sunt. Ad pseudosphecas etiam refertur musca devorator (Verflinder) Goedarti, ita denominata, quod ara- neas e medio tollere solet, unde, e sententia Swammerdamii, commodius ei nomen esse possit Vespae Ichneumonis. Ex his apparet, tempore Swammerdamii haud. nostros Ichneumonides, sed Spheges, nomine Jesparum Ichneumonum , quo jam Aristoteles, ut supra mentio facta est, de Sphege, araneas interficiente, usus est, designa- los esse. — Versus finem hujus saeculi Hay quo- que florebat. Historia insectorum ejus quidem demum anno 1710, post obitum Raji, in lucem prodiit, auctor vero jam anno 1667 incumbebat in observationes de Ichneumonibus, quod jpse, pa- gina 254 libri laudat, testatur. Ray caeterum pri- mus nomen Ichneumonum in ea quoque Piezata wanstulisse videtur, quae hodie sola nomine illo

ICHNEUMONIDUM. 5

designantur. Pagina XV auctor dicit: »Muscae »illae audaces, quas Jespas Ichneumones vocant, »in corpora erucarum ova sua immittunt;« quae quidem verba ad nostros Ichneumonides adhibenda sunt. Paginis 253—259 species 29 descriptae sunt; sed e descriptione speciei 11, erucas in cuni- culum deportantis, quem sibi prius in terra exca- vaverat, patet, Rajum etiam spheges veros in- ter Vespas Ichneumones recensuisse. Species 14 autem Crabro cribrarius esse videtur. .

Studium insectorum, saeculo decimo septimo incitatum, decimo octavo surrigebat, sensimque increscebat ad amplitudinem immensam. | Etsi vero entomologi plurimi ad Glossata et Coleoptera pro- pensiores erant, Ichneumones tamen haud neglige- bantur, sed singula hujus saeculi decennia plures viri celebres ornant, etiam de Ichneumonibus bene et optime meriti, Primo decennio adhue vivebat Ray, supra jam laudatus. — Secundo Albin, inter insecta britannica, Ichneumones quoque descripsit. — 'J'ertio noster Frisch descriptiones suos insec- torum edere incipiebat, copiam haud contemnen- dam observationum exactissimarum circa historiam naturalem et mutationem horum animalium exhi- bens. Ingenio studioque sedulus, partes externas corporis Piezatorum examini exactissimo anato- mico subjiciebat, denominationibusque aplissimis designabat; ipsorum instrumentorum cibariorum fabricam et structuram optime cognoscebat (confe- ras Fasc. II, Cap. II, tabulam II), nec minus accu- rale contextum alae, formasque et situs cellularum

P

6 HISTORIA CULTURAE

ejus, non solum descripsit sed etiam ad distin- guenda genera adhibuit (v. c. Pepsin et Ophionem pagina 12 forma diversa cellularum distinxit). Tabulae omnes descriptionum Insectorum probant, auctorem cellulas istas praecipue respexisse. Sed coaetanei ejus, et qui paulo post eum scribebant Entomologi, partes illas omnino negligebant, donec, versus finem hujus et initio sequentis sae- culi, Fabricius et Jurine, ille instrumentis ciba- ris, hic alarum cellulis, ad stabilienda genera usisunt. Auctor laudatus plurium ichneumonum metamorphosin vidit et descripsit. In fasciculi V pagina 34 Frisch miratur magnam copiam specie- rum generis Ichneumonum, gloriaturque, se hic jam decimam sextam earum describere. Bone Frischi, quid hodie diceres! — Decennium quar- ium nominibus Linnaei et Reaumurii celebratum est. Ille anno 1735 Systema suum naturae primo edebat, et in ordine secundo Insectorum, An- gioptera (1. e. Glossata, Neuroptera, Hymenoptera et Diptera) continente, genus Ichneumonum, »cauda aculeo partito, alis quatuor, « designabat. Praeterea quoque, anno sequente, in Actis sueci- cis, animalia per Sueciam observata recensebat, inter quae etiam Ichneumones quosdam. — Quis autem haud nosceret commentationes Reaumurii, quantitate et qualitate observationum et experi- mentorum, circa historiam naturalem insectorum institutorum, praestantes. Auctor etiam plures Ichneumones, eorumque ortum et metamorphosin, descripsit. — In decennio quinto Linnaeus con-

ICHNEUMONIDUM. 7

linuabat scrutatores naturae operibus ingenii et studii sui donare. Fauna suecica ejus plures novas species Ichneumonum exhibebat. — Reaumur ulti- mum tomum commentationum suarum publici juris faciebat. — Roesel autem illius vestigia pre- mebat, observator oculatissimus, pictor egregius, qui multa insecta, praecipue glossata, et mutatio- nes eorum, descripsit et iconibus elegantissimis atque accuratissimis illustravit. Pars secunda deli- ciarum ejus (Insectenbelustigung) plures etiam Ichneumones exhibet, — Decennium sextum in- troducebat DeGeerum et, cum eo, multas novas observationes et experimenta circa insecta eorum- que naturam et vitam. Auctor plures Ichneumones educavit, haecque insecta, secundum novam me- thodum, in novem classes distribuit (pagina 558 Tomi I): I. Antennis apicem versus sensim gra- cilioribus; abdomine haud petiolato, basi thoracis latitudine vel paulo angustiore, appendice elon- gata terminali (Sirices). II. Antennis apicem ver- sus sensim gracilioribus; abdomine elongato sub- cylindrico, apicem versus plerumque crassiore, petiolo brevi (Pimpla e. g. persuasoria, manifesta- toretc.). IIL. Antennis apicem versus sensim gra- cilioribus; abdomine ovato elongato petiolato (Ichneumon e. g. luctatorius, grossorius etc.). IV. Antennis apicem versus gracilioribus; abdo- mine petiolato compresso, plerumque falcato (Ophion e. g. luteus, ramidulus, etc.). "V. Anten- nis apicem versus gracilioribus; abdomine petio- lato, apice globoso (Sigalphus irrorator). VI. Ab-

8 HISTORIA CULTURAE

domine petiolato, dorso thoracis infixo. (Evania et Foenus). "VII. Antennis ramosis (Eulophus Geoffr). VIII. Antennis filiformibus; corpore plerumque minuto (Codrus, Psilus etc.). IX. An- tennis moniliformibus, apicem versus crassioribus, ut plurimum brevibus, interdum brevissimis; cor- pore plerumque minuto (Diplolepis, Cleptes). Postea vero, in tractatu 15 Voluminis secundi, auctor, Linneum secutus, familiam primam, seu Sirices, ab Ichneumonibus sejungebat, at Ichneu- mones apteros in familiam peculiarem segregabat. Caeterum autem Degeer jam sciebat, saepius unius ejusdemque speciei mares antennas unicolores, feminas antennas alboannulatas habere. — In edi- üone decima Systematis Naturae Linnaeus quoque plures novas species Ichneumonum describebat; sejungens autem ab illis, atque in novum genus, Sphex adpellatum, congregans illa insecta, quae originitus ab. Aristotele inde ad Swammerdamii tempora Ichneumones nominata erant. Inter ho- diernos Ichneumones ergo nulla est species Ich- neumonum veterum. Caeterum autem hoc genus a Linnaeo in septem familias dispescebatur, quarum 1 abdomine sessili mucronato (Sirices), 2 — 6 colore scutelli et antennarum ( Ichneumones ge- nuini), 7 corpore minuto, antennis filiformibus, abdomine ovato sessili (Diplolepides etc.), defi- nitae sunt.

Opera virorum celebratorum, jam recensito- rum, valde excitabant et incitabant amorem rerum naturalium et ardorem scrutatorum, ita ut horum

ICHNEUMONIDUM. 9

numerus fere indies augeretur. Eorum, qui etiam de Ichneumonidibus bene meriti sunt, in decennio septimo multi commemorandi sunt: Anno 1761 Linnaeus , in editione altera Faunae Sueciae, plu- ribus aucta speciebus, familiam Ichneumonum primam in novum genus redigebat, nomine Siricis designatum. — Eodem anno Poda insecta Musaei graecensis edebat; Ichneumones autem intres fami- lias distribuit: I. Abdomine sessili mucronato ( Si- rices); II. Scutello thoraci concolore, antennis nigris setaceis (Bracones alis obscuris); III. Alis hyalinis (Ichneumones genuini etc.). | Quidam Ichneumones genuini autem in genere Sphegum militant, e. g. Sphex disparis est noster 'Trogus flavatorius, Sphex annularis noster Ichn. exten- sorius, Sphex truncata noster Ophion ramidulus. — Brünniche inter Insecta Siaellandica plures enu- merabat Ichneumonides. — .Sulzer etiam, in cha- racteribus Insectorum (Kennzeichen der Insecten), hoc genus dilucidabat. — Anno 1763 .Scopoli ede- bat Entomologiam carneolicam, ^ Genus Ichneu- monum, aculeo exserto, vagina bivalvi, definitum, in duas dispescitur familias: I. Alis posticis plica- üis, abdomine apice mucronato (Sirices). IL. Alis omnibus planis, nec plicatis. (Ichneumonides). a) Antennis fascia albida; 5) Antennis totis nigris. Quidam Ichneumonides autem, aculeo recondito, in genere Sphegum latent: Sphex truncata Sco- polii noster Ophion ramidulus est; Sphex crassi- cornis, cujus larva in pupis Sphingis Tiliae et Pha- laenae disparis degit, noster Trogus flavatorius;

10 HISTORIA CULTURAE

iISphea: vespoides sine dubio ad Metopios adhibenda est, necatorio et micratorio cognata. — Anno 1764 Geoffroy Volumen secundum Historiae Insecto- rum edebat. Auctor a genere Ichneumonum Lin- naei removebat: 1) Familiam primam (quam Linnaeus ipse jam anno 1761, sub nomine Siricis, in peculiare genus segregaverat), eamque in ge- nus proprium, Urocerus adpellatum, collocabat; 2) plurimas species familiae ultimae, earumque alias cum genere Cynipum conjungebat, alias autem in novum genus, JDiplolepis adpellatum, antennis filiformibus quatuordecim-articulatis, ab- domine ovato, ad latera compresso, subtus acuto, petiolo brevi thoraci connexo, definitum, redi- gebat. Classem septimam Ichneumonum Degeeri quoque ad gradum generis peculiaris tollebat, sub nomine Kulophi. Caeterum auctor plures species novas Ichneumonum, quasdam feminis apteris, descripsit; Spheges vero etiam cum Ichneumoni- bus miscuit, nam species 63, alia insecta, impri- mis araneas magnas, obruens et devorans, Sphex est, veraque Vespa Ichneumon auctorum veterum; species 74 quoque verus est Sphex. — Eodem anno etiam O. F. Müller, in Fauna Fridrichsda- lina, et Pontoppidan, in historia naturali Daniae, plures Ichneumones recensebant. — Anno 1766 Stroem , inter Insecta norwagica, quosdam etiam Ichneumones, describebat. — Anno 1766 celeberri- mus Schaeffer , sedulus rerum naturalium deserip- tor et pictor, Elementa entomologica et Icones In- sectorum Batisbonensium edebat, inter quae multos

ICHNEUMONIDUM. 11

quoque Ichneumones. — Anno 1767 Systematis naturae Linnaei editio duodecima reformata appa- rebat, numero specierum Ichneumonum aucto. — Annis 1768 et 1769 Lepechin, in itinere per Ros- siam, quosdam Ichneumones describebat, — Initio decennii octavi Olaffen, in descriptione itineris per Islandiam, quorundam etiam Ichneumonum, illic observatorum, mentionem faciebat. — Anno 1775 Fuesslin edebat catalogum Insectorum Hel- vetiae, etiam Ichneumonum copiam exhibentem. — Eodem anno 7. C. Fabricius Systema Entomo- logiae promulgabat: Auctor, e Linnaei discipulis, methodum Linnaeanam autem prorsum relinquens, characteres generum Insectorum a solis instrumen- üs cibarüs desumens, genus Ichneumonum Lin- naeanum, forma labii anternarumque definitum, caeterum immutatum recipiebat, attamen Mutillam acarorum et formicariam Linnaei ei consociabat. Familias Linnaeanas quoque retinebat; sed Ich- neumones apteros, inter quos etiam illas Mutillas Linnaei, abdomine petiolato gaudentes, . contra leges naturae et systematis, inter familiae sextae Ichneumones minutos, abdomine sessili, colloca- bat. — Anno 1776 Fabricius characteres generum, ex oris partibus sumtos, fusius explicabat. — Sulzer, in historia naturali Insectorum, Ichneu- mones, secundum methodum Linnaeanam, tracta- bat. — O. F. Müller, in Zoologiae danicae pro- dromo, familias Ichneumonum Linnaeanas fere immutatas retinebat, pluresque novas species hu- jus generis designabat. — Schrank quoque, in

12 HISTORIA CULTURAE

Symbolis ad historiam naturalem, plures Ichneu- mones describebat. — Anno 1779 Pollich species insectorum, in Systemate Linnaei desideratas, edebat, inter quas etiam pulchram Ichneumoni- dum speciem. — Anno 1780 Schrank, in Symbolis entomologicis, quosdam etiam Ichneu- mones describebat. — O. Fabricius, in Fauna Groenlandica descriptionem Ichneumonis modera- ioris exhibebat. — Anno 1781 J. C. Fabricius Spe- cies Insectorum edebat, inter quas etiam plures novos Ichneumones, — Schrank Enumerationem Insectorum Austriae publici juris faciebat et, licet in genere Ichneumonum familiis Linnaeanis usus sit, haec tamen verba, pagina 378, addebat: » Mihi »quidem nullum dubium est, in hoc genere saepe »contingere, ut idem insectum, sed sexu diversum, »diversa sortiatur nomina. Nec confusioni facile » medela invenitur; a casu solummodo et diuturno »tempore expectanda est, quandoquidem nec larva, »et haec plerumque ad declarationem consumma- »tam abscondita, nec habitatio victusque, quid- »quam decidunt. lllud praeterea observasse mihi »videor, divisionem hujus generis insectorum, » quae ab antennis albo -annulatis et unicoloribus, »a scutello flavicante et thoraci concolore, statui- »tur, quamque et ego, illustris Linnaei secutus »exemplum adhibui, invita natura a notis istis »desumi.« | Caeterum vero auctor Ichneumones duos apteros (840 et 841) sub genere Mutillarum quidem descripsit, confitetur autem ipse, has spe- cies nihil aliud esse quam Ichneumones veros apte-

ICHNEUMONIDUM. 13

ros, quales etiam Geoffroi et Fabricius jam de- Scripserunt. — Anno 1783 Pollich iterum descrip- tiones Insectorum, quae in Linnaei Systemate Na- turae non prostant, edebat, — Retzius conspectum concinnum insectorum, quae Degeer in Opere suo magno, supra jam laudato, tractaverat. — Anno 1784 Thunberg, inter novas Insectorum species, etiam Ichneumones quosdam describebat. — Anno 1785 Fourcroy catalogum Insectorum parisien- sium edebat, in quo, praeter Inseeta Geoffroiana, plures novae species, et inter has etiam Ichneu- mones nonnulli, diagnosibus brevibus, descripti sunt. — Anno 1786 Scopoli, in Deliciis insubricis, quosdam Ichneumones describebat. — Schrank, in itinere bavarico, plures horum insectorum ob- servabat. — Anno 1787 Herbst, continuator Histo- riae animalium, a Borowskyo inchoatae, Ichneu- mones etiam describebat. — 7. C. Fabricius, in Mantissa Insectorum, species plures novas Ichneu- monum promulgabat. — Anno 1788 Gmelin, in Tomo primo Systematis naturae Linnaei editionis decimae tertiae, genus Ichneumonum, cum fami- lis ejus Linnaeanis, immutatum retinebat, sed omnes novas Ichneumonum Species, ab aliis aucto- ribus descriptas, ei inserebat, omni tamen discri- mine critico neglecto. — Anno 1789 7'illers Ento- mologiam Linnaei seorsim edebat, multis speciebus novis, etiam in genere Ichneumonum, locupleta- iam. Auctor quoque plures species apteras in genus illud suscepit, sed /chneumonem acarorum et. formicarium sub genere Mutillarum retinuit,

14 HISTORIA CULTURAE

addita tamen adnotatione, has duas species forsan ad Ichneumones referendas esse. — Razoumovsky, in historia naturali montis Jorat, quosdam Ich- neumones describebat. — Karsten, in catalogo Musei Leskeani, plures Ichneumonum species, nondum editas, brevibus diagnosibus exhibebat. — Anno 1790 Rossi inter Ichneumones etruscos plu- res species novas describebat. Generi Ichneumo- num auctor characteres Fabricianos praefixit, sed familias Linnaeanas retinuit. — Kob et Panzer, in opere de vastatione arborum aquifoliarum, Ich- neumonum quoque notionem adaugebant. In hoc opere Panzer insecta recensita nominibus syste- maticis designavit, Kob historiam naturalem eorum narravit. — Anno 1791 Christ, in libro de Apibus et Vespis, Ichneumones methodo Linnaeana tracta- bat, sed apteros in familiam peculiarem colli- gebat, et species familiae octavae, quae sextae Lin- naei respondet, nomine Cynipsichneumonum de- signabat. — Anno 1792 Olivier, in Encyclopaedia methodica Gallorum, sub articulo Ichneumonum, methodum Linnaeanam secutus, plures novas spe- cies describebat. — Riche quoque, in Commen- tariis Societatis parisiensis, ad amplificationem generis Ichneumonum contribuebat. — Anno 1793 I. C. Fabricius Entomologiam systematicam ede- bat, multis novis speciebus, etiam in genere Ich- neumonum, auctam. — Preysler, in Collectaneis Societatis bohemicae, quosdam Ichneumones Bohe- miae describebat. — Anno 1794 Mantissa insecto- rum Rossii nonnullos Ichneumones exhibebat. —

ICHNEUMONIDUM, 15

Anno 1796 Schrank, in collectione tractatuum phy- sicorum, quosdam Ichneumones promulgabat. — Panzer Faunam Insectorum Germaniae, opus egre- gium, inchoabat, cujus centuria prima fasciculorum anno 1805 conficiebatur; utinam haec fauna nun- quam interrupta fuisset. Plurium etiam Ichneu- monum icones elegantes exhibet. — Eodem anno Latreille, cujus methodus nostro tempore, de methodo Fabriciana victoriam reportavit, primum conspectum characterum generum Insectorum ede- bat. — Auctor species Ichneumonum, abdomine compresso petiolato, petiolo dorso metathoracis inserto, tibiis posticis incrassatis, in genus pecu- hare, Gasteruption adpellatum, segregabat. — Anno 1797 Marsham, in Commentationibus Socie- tatis Linnaeanae, observationes de oeconomia Ich- neumonis manifestatoris promulgabat. — Anno 1798 Fabricius, in Supplemento Entomologiae, ex agmine Ichneumonum tria nova genera, cha- racteribus distinctivis ex oris partibus desumtis, segregabat, nempe: 1) Banchos, capite transverso ; abdomine vix petiolato, compresso, apice acuto absqué aculeo etc.; 2) Ophiones, capite trans- verso; abdomine elongato petiolato faleato (com- presso), postice clavato, aculeo brevissimo, eto. ; 8) Foenos, seu eosdem Ichneumones, quos jam anno 1796 Latreille, sub nomine Gasteruptiorum, in genus peculiare removerat. — Cederhielm , in Fauna ingrica, etiam Ichneumones illius regionis recensebat. — Anno 1799 decas prima illustratio- num iconographicarum Coqueberti in lucem pro-

16 HISTORIA CULTURAE

dibat, secunda anno 1802, Entomologisque quas- dam species Ichneumonum exhibebant. — An- nus 1802 fertilis erat productis entomologicis: Schrank , in Tomo secundo Faunae boicae, multos Ichneumones describebat, eosque in sex familias dispescebat. Methodum Linnaeanam, praeternatu- ralem autem, characteres familiarum a colore an- tennarum et scutelli desumendi, relinquens, rectius ad methodum Degeeri fere oblitam reversus est, et characteres illos a forma abdominis desumsit. Familiae Schrankii hae sunt: I. Abdomine petio- lato compresso (Ophiones). 1L. Abdomine pe- tiolato subcylindrico. lll. Abdomine obverse lan- ceolato. IV. Abdomine petiolato ovato (Ichneu- mones). V. Abdomine sessili (Pimplae). VI. Ichneumones minuti. In nota, quae huic generi, paginis 311—316, addita est, auctor confitetur, agmen Ichneumonum in pluria genera disjungi posse, eorumque sex proponit: I. Incubus; palpis quatuor, anticis longioribus; lingua nulla; anten- nis integris (haud fractis) filiformibus multiarti- culatis, articulis distinctis; abdomine forma di- versa; aculeo exserto; e. g. Ichn. aphidum (.Mi- crogastri). 1L. Comedo; palpis quatuor, anticis longioribus; lingua nulla; antennis fractis simpli- cibus (haud ramosis); abdomine forma diversa; aculeo exserto; e. g. Ichn. larvarum ( Cleptes ; Degeeri familia 9). 1II. Pnigalio; palpis quatuor, anticis longioribus; lingua nulla; antennis ramosis ; abdomine forma diversa; aculeo exserto; e. g. Ichn. pectinicornis Linn, (Eulophus Geoffr. Degeeri

ICHNEUMONIDUM. 17

familia 7). IV. Paniscus; palpis quatuor, an- Ucis longioribus, antennis integris simplicibus multarticulatis setaceis; abdomine falcato; aculeo exserto; e. g. Ichneumon luteus (OpAhiones, De- geeri familia 4). V. Ichneumon; palpis quatuor, anticis longioribus; lingua nulla; antennis integris simplicibus multiarticulatis setaceis; abdomine depresso; e. g. Ichneumones familiae tertiae (/cA- neumones proprie sic dicti; Degeeri familia 3). VI. Ephialtes; palpis quatuor, anticis longioribus; lingua nulla; antennis integris simplicibus multi- articulatis setaceis; abdomine cylindrico; aculeo exserto; e. g. Ichn. compunctor (manifestator; Pimplae; Degeeri familia 2). — Latreille, viam totam novam in campo Entomologiae sibi struens, novamque Insecta ordinandi methodum promul- gans, familiam Ichneumonidum, in volumine tertio Historiae naturalis. Crustaceorum et Insectorum, in duas divisiones et plura genera et subdivisiones dispescebat, hoc modo:

Divisio I, Ichneumones proprie dicti; genus: Ichneumon, palpis maxillaribus quinquearticula- us, labialibus triarticulatis: |.A. Leptogastri; an- tennis setaceis longis crassis, circiter 16 — 18 ar- Uüculis parum distinctis; palpis maxillaribus fili- formibus curvatis, articulis subaequalibus; cor- pore brevi; abdomine sessili parvo depresso, sub- lus carinato; aculeo brevi; pedibus posticis mag- nis (7Microgastri). B. Rostrulati; antennis cor- pore brevioribus aut ejus longitudine, articulis 30

aut pluribus; ore rostriformi, rostro fere perpen- Ichn. Europ. Pars f, 9

18 HISTORIA CULTURAE

diculari (Bracones): 1. Rostro longo, palpis maxillaribus paulo breviore; abdomine oblongo; lamina, basin aculei obtegente, haud apicem ab- dominis excedente, e. g. IcAn. desertor L. urina- tor, nominator F. 2. Rostro brevi, palpis maxil-. laribus multo breviore; abdomine ovato; lamina, . basin aculei obtegente, apicem abdominis exce-. dente, e. g. Jchn. denigrator F. C. Mystacini; antennis setaceis longis, articulis 30 aut pluribus; palpis setaceis, maxillaribus valde longis pendulis. 1. Abdomine ovato, e. g. Zchn. flaeator F. (Bra- cones). 2. Abdomine elongato, e. g. Ichn. exten- sor (Pimplae). D. Longicolles; antennis seta- ceis, prope ad os insertis, articulis saltem 30; mandibulis nec dentatis nec fissis; e. g. Stephanus coronatus Pz. Ichn. serrator Fabr. (Stephanus et Bracones). E. Sphaerocephali ; antennis setaceis, articulis saltem 30; mandibulis integris aut sub- fissis; palpis maxillaribus praelongis, labialibus articulo ultimo subsecuriformi; ore, mandibulis clausis, orificio semicirculari; e. g. Ichn. pertur- bator Latr. (Xoridae). F. Truncati; antennis setaceis aut filiformibus, articulis saltem 30; man- dibulis apice angustis; abdomine depresso aut compresso, altitudine (i. e. diametro a dorso ver- sus ventrem) latitudinem haud pluries excedente; ano subtus rima longitudinali, basin aculei inclu- dente et segmentis ultimis superioribus tecta, apice oblique truncato. 1. Abdomine subsessili, saltem dimidia latitudine cum thorace cohaerente, petiolo nullo aut parum distincto, segmento primo superne

ICHNEUMONIDUM. 19

concavo aut oblique-truncato; a, abdomine sal- tem capite thoraceque duplo longiore, cylindrico; aculeo longo; e. g. 7. manifestator L. (Pimplae) ; b, abdomine capite thoraceque haud duplo lon- giore, oblongo aut cylindrico-conico, aculeo brevi aut mediocri, e. g. 7cAn. instigator (Pimplae). 2. Abdomine petiolato, petiolo elongato tenui; thorace valde obtuso, metathorace plerisque trun- cato, saepius bidentato; a, antennis tenuibus, lon- gitudine corporis, articulis parum distinctis; ab- domine oblongo; aculeo exserto; e. g. Ichneum. Geoffr. n. 41; b, antennis crassis brevibus, articu- lis bene distincüs; abdomine elliptico aut ovali; aculeo brevi; utroque sexu alato; e. g. Jchn. pere- grinator L. profligator F. incubitor L. migra- tor F. (Crypti et Bassus migrator F.); c, antennis subfiliformibus crassis brevibus; abdomine ellip- tco aut ovali; feminis apteris aut micropteris, e. g. Ichn. abbreviatus V. Mutilla formicaria L. (Crypti). G. Fasciati; antennis setaceis aut fili- formibus, saltem articulis 30; mandibulis apice angustis; abdomine depresso aut compresso, alti- tudine latitudinem haud pluries excedente; orifi- cio ani simplici (haud rima longitudinali), segmen- üs ultimis inferioribus respondentibus superiori- bus (/chneumones). 1. Abdomine altitudine la- üore, elongato; aculeo rarius longe exserto; a, ab- domine ovali aut elliptico, petiolato, petiolo tenui distincto, multo angustiore quam pars antica primi segmenti; aculeo abscondito; thorace truncato; e. g. Ichn. pisorius, raptorius L; b, abdomine ob- Q*

20 HISTORIA CULTURAE

longo, basin versus sensim ángustato aut petio- lato; aculeo subexserto; e. g. Ichn. elongator F; c, abdomine oblongo aut ovato, latitudine dimidia aut plus dimidia cum thorace cohaerente; aculeo vel subexserto vel abscondito, e. g. /chn. laetato- rius F. praerogator L. (Bassi et Tryphones); d, abdomine angusto cylindrico elongato sessili, latitudine dimidia aut plus dimidia cum thorace cohaerente; aculeo abscondito aut subexserto; e. g. Ichn. vespoides Pz. (Metopii). 2. Abdomine altitudine fere latitudinis, compresso, trigono brevi; aculeo longo; pedibus posticis praegrandi- bus; a, abdomine latitudine dimidia aut plus dimi- dia cum thorace conjuncto; antennis longitudige corporis, setaceis, gracilibus; segmento ultimo inferiore plerumque anum haud excedente; e. g. Ichn. nunciator F. (Ophion); b, abdomine, parte latitudine dimidia ejus angustiore, cum thorace cohaerente (subpetiolato); petiolo brevissimo; antennis corpore brevioribus, crassis filiformibus; segmento ultimo infero anum excedente, e. g. Ichn. dubitator Panz. (Cryptus F.); c, abdomine petiolo gracili elongato; antennis setaceis, fere longitudine corporis; segmento ultimo inferiore anum excedente; speciebus pluribus ineditis. H. Compressi; antennis setaceis aut. filiformibus, articulis saltem 30; mandibulis apice fere eadem latitudine quam basi; abdomine valde compresso, altitudine latitudinem pluries excedente. 1. Ab- domine elongato arcuato oblique truncato, longe- petiolato; aculeo saepius exserto; articulis tribus

ICHNEUMONIDU M. 21

ultimis palporum maxillarium semper elongaus eylindricis; e. g. Ophiones Fabr. 2. Abdomine brevi subpetiolato, apice acuto aut subobtuso; aculeo saepius abscondito; articulis tribus ultimis palporum maxillarium conicis, rarius cylindricis, aut penultimo valde dilatato; a, abdomine capite thoraceque paulo longiore, apice dilatato et ob- iuso; aculeo saepius abscondito; articulo pen- ultimo palporum maxillarium valde dilatato; an- tennis apice spiralibus; e. g. Banchus pictus, com- pressus, varius F.; b, abdomine capite thoraceque distincte longiore, arcuato, falcato, apice acuto; articulis ultimis palporum maxillarium conicis ; capile compresso; e. g. Banchus venator F.; c, ab- domine recto cultriformi; articulis ultimis palpo- rum maxillarium cylindricis; capite crasso conico; e. g. Ichn. cultriformis Latr. — Divisio IT, Ych- neumones Sphegii, palpis maxillaribus sexarticu- latis, labialibus quadriarticulatis; genus: Sigal- phus. 4. Abdomine supra valde convexo, segmen- üs distinctis, tertio magno, subtus concavo; e. g. Ichn. irrorator L. 2. Abdomine valde convexo, haud in segmenta diviso; e. g. Jchn. oculator F. (Cheloni Jur.). 3. Abdomine valde plano, brevi, subtriangulari, e. g. Zchn. graeidator L.? (Micro- gastri?). — Maec est divisio insectorum, quae Latreille, sub nomine Ichneumonidum, in fami- liam octavam ordinis Hymenopterorum collocavit. Multi alii Ichneumones Linnei et Fabricii autem aliis familiis et generibus, in systemate Latreil- leano adsociaüi sunt, videlicet: ZcAnm. polycera-

29 HISTORIA CULTURAE

tor F. (Pelecinus Latr. et Fabr.) familiae nonae (Evanialibus); Foeni Fabr. eidem familiae; Ban- chus cultellator F. (Ibalia Latr. Sagaris Pz.) fa- miliae tertiae (Diplolepariis); Jchn. chrysis, qua- drum et ramicornis F. (Diplolepis F. Pez.) generi Cynipum in famila quinta (Cynipseris); Jchn. semiauratus Linn. et Fabr. (Cleptes F.) generi Cleptarum in familia sexta (Cleptioris). — Cum hoe Latreillei systemate eodem anno apparebat W'alckenaeri Fauna lutetiana, pluribus Ichneumo- nibus novis. — JDwigubsky, inter insecta. circa Mosquam viventia, plures Ichneumones describe- bat. — .Schellenberg, in Symbolis entomologi- cis, duas novas species helveticas Ichneumonum describebat et iconibus illustrabat. — Anno 1803 systema Latreilleanum, jam supra recensitum, iterum edebatur in Lexico novo gallico historiae naturalis, et quidem in volumine undecimo. — Anno 1804 Fabricius, in Systemate Piezatorum, Ichneumonides dispescebat in haec genera duode- cim: 1. ZJchneumon; capite transverso, alis hya- linis, abdomine ovato petiolato, dorso planius- culo, aculeo haud exserto. 2. Cryptus; capite transverso, abdomine petiolato subeylindrico, aculeo exserto brevi. 3. Bassus; capite trans- verso, abdomine vix petiolato cylindrico, apice paulo crassiore, aculeo rarissime exserto, pedibus longiusculis tenuibus. 4. Bracon; capite subro- tundo, abdomine vix petiolato ovato, saepius pla- niusculo, aculeo exserto. 5. Pelecinus Latreillei; abdomine longissimo lineari, tibiis posticis clava-

ICHNEUMONIDUMXM. 23

üs (Ichn. polyeerator Ent. Syst). 6. Pimpla; capite transverso, abdomine elongato sessili cylin- drico, aculeo saepius exserto. 7. Joppa; capite transverso, abdomine petiolato ovato, aculeo haud exserto, alis maculatis. 8. Banchus. 9. Ophion. 10. Foenus; de quibus conferas Fabricium anno 1798. 11. Diplolepis; capite transverso, fronte valde impressa, antennis brevibus approximalis, fere vertici insertis, absque stemmatibus, abdo- mine subpetiolato depresso plano, aculeo haud ex- serto. 12. Cleptes; capite thorace latiore, an- tennis fractis approximatis, ad basin labii insertis, absque stemmatibus, abdomine sessili depressius- culo, aculeo interdum exserto. — Panzer, in enu- meratione Insectorum Ratisbonensium Schaefferi, species plures novas Ichneumonidum edebat. — Anno 1805 Scharfenberg , in historia naturali in- sectorum, sylvis noxiorum, Ichneumones Linnea- nos |indigenos describebat, in familias lineasque dispositos, hac ratione: Familia I; scutello et an- lennarum annulo albis. Familia 11; scutello tho- raci concolore, antennis nigris setaceis; Zinea 1; antennis palpisque longioribus (Ichneumones, Pimplae, Crypti); Zinea 2, antennis. palpisque brevibus, scutello lato (Foeni); linea 3, palpis anticis maxillae adnatis, posticis labio (Ophiones); a, antennis nigris, abdomine petiolato falcato; b, antennis flavis, abdomine petiolato falcato. Familia III; minores; antennis filiformibus de- cemarüieulatis, abdomine ovato sessili (familiae septimae Ichneumonum editionis decimae Syste-

24 HISTORIA GCULTURAE

matis Linneani respondentes). — Latreille, in volumine decimo tertio Historiae naturalis crusta- ceorum et insectorum, leges, quas antea, in volu» mine tertio ejusdem operis, in distributione horum insectorum, secutus est, passim derelinquens aut commutans, familiam sexagesimam, quae est Ich- IC NM hac ratione in genera etc. dividebat: Genus I, J/gathis; capite rostrato, rostro por- recto, apice palpigero, labro prominulo; palpis maxillaribus quinquearticulatis, labialibus quadri- articulatis; abdominis segmento ultimo inferiore, basin aculei tegente, ultra anum prominente, apice acuto. GenusIl, ipio; rostro declinato aut ver- sus pectus reflexo, basi palpigero; palpis maxilla- ribus quinquearticulatis, labialibus triarticulatis; abdominis segmento ultimo quemadmodum in ge- nere antecedente; e.g. 7chn. nominator , desertor etc. (Bracones). Genus III, /Iysia; mandibulis magnis latis, apice tridentatis, palpis maxillaribus sexarüculatis, labialibus quadriarticulatis; e. g. Ichn. manducator Panz. Genus IV, Zchneumon ; abdomine segmentis saltem sex distinctis; palpis maxillaribus quinquearticulatis, labialibus quadri- articulatis. |.À. Aculeo exserto; abdomine subtus apice oblique et longitudinaliter truncato, 1. Pal- pis maxillaribus (saepe capite longioribus) articu- lis elongatis, subcylindricis aut subconicis, sensim magnitudine decrescentibus. a. Mandibulis eden- tatis; lamina ventrali, basin terebrae obtegente, haud ad anum usque producta. | a. "Thorace antice angustato; abdomine petiolato, petiolo angusto cy-

ICHNEUMONIDUM. 25

lindrico, e. g. Stephanus coronatus. .. &. 'Thorace antice haud angustato; abdomine basin versus sen- sim coarctato, e. g. Jchn. praecatorius.. b. Mandi- bulis apice bifidis, lamina ventrali ad anum usque producta. &. Abdomine porrecto, latitudine fere tota cum thorace connexo. (* Abdomiae subcylin- dricotrigono; e. g. Jchn. nunciator F...(**. Abdo- mine ovato trigono truncato, e. g. Zchn. ovator F. f. Abdomine petiolato, petioloarcuato. (* Pedi- bus posticis magnis; antennis brevibus aut medio- cribus, saepe porrectis crassis (valvula ventrali elongata acuta); e. g. /chneum. dubitator Panz. (** Pedibus posticis haud magnis; antennis cor- pore longioribus gracilibus, saepe spiralibus; e. g. Ichn. flaeator F. extensor L... 2. Palporum maxil- larium articulis nonnullis crassioribus. 4. Abdo- mine altitudine latiore, haud compresso. 4. Ab- domine sessili. (* Abdomine capite thoraceque duplo longiore, aculeo longissimo; e. g. Pimpla persuasoria, manifestator ete. | (** Abdomine capite thoraceque hauc duplo longiore, aculeo brevi; e. g. /chn. compunctor L. F. | 8. Abdomine petiolato, petiolo arcuato; e. g. Zchn. incubitor, cinctorius , pedicularis etc. b. Abdomine latitu- dine altiore, compresso. «^. Articulo penultimo palporum maxillarium compresso dilatato triangu- lari. JBanchi F. f. Articulis tribus ultimis pal- porum maxillarium cylindricis longis, abdomine faleato. Ophiones V. B. Aculeo abscondito; ab- dominis apice acuto, haud subtus oblique truncato. 1. Mandibulis latitudine subaequali, bidentatis;

26 HISTORIA CULTURAE

abdomine sessili aut subsessili. a. Abdomine cylin- drico sessili. ZMetopii Panz. 6. Abdomine sub- sessili, e. g. Bassus laetatorius et Ichn. elonga- ior F. 2. Mandibulis arcuatis acutis, subbiden- tatis; abdomine petiolato, e. g. Zchn. comitator, pisorius etc. Genus V, Sigalphus. Genus VI, Microgaster. De his conferre velis, quae supra, ad volumen tertium hujus operis Latreilleani, jam retuli. Familia sexagesima prima comprehendit genera: KEveania, Foenus, Pelecinus; sexagesima secunda amplectitur. Diploleparias; sexagesima tertia Cynipsera; quorum omnium supra jam mentio facta est. Z7chn. semiauratus L. vero, et Ichn. nitidulus F. qui genus Cleptarum oconsti- iuunt, inter Chrysidides familiae sexagesimae quin- iae collocati sunt. — Anno 1806 Panzer, in Re- visione Faunae suae insectorum, recipiebat et examinabat genera Ichneumonidum, a Fabricio et Jurineo condita, eorumque numerum generibus quatuor novis augebat; haee sunt: /Metopius, v. c. Ichn. necatorius F.; 7'rogus, e. g. Ichn. coerulea- ior; 4lomya, e. g. Cryptus debellator F.; Saga- ris s. Ophion cultellator F. (quem tamen Latreille jam antea sub nomine Ibaliae a reliquis Ichneumo- nidibus sejunxerat). Charaeteres horum generum novorum auctor a partibus oris desumsit. Familias quidem retinuit, in quas Fabricius, duce Linneo, haec insecta dispescuit, admonet vero etiam, longe plurimas specierum antennis albo -annulatis femi- nas esse, maribus earum adhuc ignotis. — Gra- eenhorst, in conspectu comparativo systematum

ICHNEUMONIDU M. 27

zoologicorum, plures novas species Ichneumoni- dum describebat. — Anno 1807 Jurine edebat no- vam methodum classificationis Hymenopterorum, in numero et structura cellularum alae fundatam. In ordine secundo, hymenoptera continente abdo- mine petiolato, petiolo supra thoracem infixo, Ichneumonidum nostrorum genera collocata sunt haec: Foenus; cellula radiali una maxima, paulu- ]um undulata; cellulis cubitalibus duabus maxi- mis, prima nervum recurrentem excipiente, nervo secundo nullo, secunda apicem alae attingente; mandibulis tridentatis, dente primo intus recur- vato seu adunco; antennis filiformibus, quindecim- articulatis. 4ulacus; cellula radiali una magna; cellulis cubitalibus tribus aequalibus, prima secun- daque duos nervos recurrentes excipientibus, tertia apicem alae attingente; mandibulis parvis emargi- natis; antennis filiformibus, quatuordecimarticu- latis. Stephanus; cellula radiali una, haud undu- lata; cellulis cubitalibus duabus, prima nervum recurrentem excipiente, nervo secundo deficiente, secunda longissima apicem alae attingente; man- dibulis parvis subtridentatis, apice pilosis; anten- nis brevibus gracillimis setaceis, articulis triginta duobus. Ordo tertius, abdomine plus minus pe- tiolato, petiolo pone thoracem adfixo, genera Ich- neumonidum haec continet: Zchneumon. Fami- lia I; cellula radiali una maxima; cellulis cubita- libus tribus, prima maxima, nervum recurrentem primum excipiente, secunda minuta, fere rotun- data, secundum, tertia magna, plerumque apicem

28 HISTOHIA CULTURAE

alae attingente; mandibulis parvis bifidis aut bi- dentatis; antennis setaceis, articulis ultra viginti ; divisio 1, abdomine nigro seu apice maculato; di- visio 2, abdomine maculato seu marginato; divi- $10 8, abdomine bicolore; divisio 4, abdomine tri- colore; divisio 5, abdomine unicolore. Familia II; cellula radiali una magna; cellulis cubitalibus tri- bus, prima parva nervum recurrentem excipiente, nervo secundo recurrente nullo, secunda minutis- sima, tertia maxima, apicem alae haud semper attingente; mandibulis antennisque ut in familia prima. .4nomalon. Familia I; cellula radiali una magna; cellulis cubitalibus duabus magnis, prima nervum recurrentem primum excipiente, secunda secundum, apicem alae attingente; mandibulis bi- dentatis; antennis setaceis, articulis 20 et pluri- bus. Familia II; cellula radiali una magna; cel- Julis cubitalibus duabus, prima magna, in infima parte nonnunquam undulata, duos nervos recur- rentes excipiente; mandibulis antennisque ut in familia prima. Jracon. Cellula radiali una magna; cellulis cubitalibus tribus, prima et secunda qua- dratis, subaequalibus, prima nervum recurrentem excipiente, nervo secundo recurrente nullo, tertia magna, apicem alae attingente; mandibulis biden- tatis; antennis setaceis, articulis viginti et pluri- bus. Chelonus. C«llula radiali una magna, parum- per undulata; cellulis cubitalibus tribus, prima fere quadrata, secunda parva, tertia maxima, api- cem alae attingente; mandibulis bidentatis; anten- nis setaceis, feminae viginti - articulatis, mari sede-

ICHNEUMONIDUM, 29

cim-articulatis, articulo primo: crasso. obconico, Codrus. Cellula radiali una minutissima, in infima parte angulata; cellulis cubitalibus nullis; mandi- bulis arcuatis unidentatis; antennis filiformibus, . nonnunquam submoniliformibus, in utroque sexu tredecim -articulatis. Praeterea Jurine plures spe- cies Diplolepidum et Cleptarum Fabr., quae cel- lalis radialibus et cubitalibus prorsum carent, cum Chalcidibus in. idem genus conjunxit. Plurima methodi Jurineanae genera vere naturalia sunt; sed Ichneumonidum distributio minus bene succes- sit, saepius, contra omnem ordinem naturalem, speciebus cognatissimis in genera diversa dissocia- tis, dissimilibus autem consociatis, quod eo minus ignoscendum est, cum in reliquis hujus methodi parübus auctor circumspectus, interdum contra ipsa principia methodi suae artificialis, omnes evi- taverit disjunctiones, quae ordinem naturalem per- turbarent.| Genus f'oenorum e Supplemento Ento- mologiae Fabricii receptum est. ulacus et Ste- phanus nova genera sunt; illud e specie nova insti- iutum est; ad hoc Bracon serrator F. pertinet. Genus Zchneumonum complectitur species Ichneu- monum, Cryptorum, Bassorum, Pimplarum, Bancho- rum et Braconum Fabricii; familia secunda Micro- gastris Spinolae respondet. Generis 4nomalorum familia secunda Ophiones genuinos complectitur; in familia prima autem insecta, habitu naturali valde diversa, e generibus Ichneumonum Crypto- rum et Ophionum Fabricii, consociata sunt. Bra- cones respondent generi Braconum Fabricii, cui

930 HISTORIA CULTURAE

vero etiam Cryptus manducator et Cryptus irrora- tor F. (Sigalphorum familia 2 et Alysia Latreillei) additi sunt. | Chelonus est Ichn. oculator Fabricii (Familia prima Sigalphorum Latr.). Codrus est Banchus gravidator Fabricii. — J/liger, in editione secunda Faunae etruscae Rossii, in praefatione ad genus Ichneumonum, genera quaedam nova pro- ponebat, nempe: Cechenum (genus, jam antea a Latreilleo sub nomine Alysiae promulgatum); Sphaeropygem (Familia secunda Sigalphorum La- treillei); Peltasten (a Panzero jam anno praece- dente sub nomine Jetopii editum). — Anno 1808 Spinola, in opere, descriptiones insectorum Ligu- riae exhibente, Ichneumonides Latreillei in tres familias dispescebat: I. Palpis maxillaribus quin- quearticulatis, labialibus triarticulatis. — Genera hujus familiae sunt: Bracon, mandibulis rostrum efformantibus, labio elongato, profunde-emargi- nato (Vipiones Latreillei); 7Microgaster, mandi- bulis brevibus, labio parvo, margine integro (Mi- crogastri Latr.). II. Palpis maxillaribus quinque- articulatis; labialibus quadriarticulatis; genus JcA- neumonum (Ichneumon, Cryptus, Pimpla, Ophion, Banchus F.). IIL Palpis maxillaribus sexarticu- latis, labialibus quadriarticulatis. Genera sunt: Bassus, abdomine segmentis 7 vel 8 efformato; Sigalphus, abdomine segments 38 vel 4; Chelo- nus, abdomine segmento uno, — Anno 1810 La- treille, 1n considerationibus suis, systema insecto- rum commutatum edebat. | Zchneumones Linneani in familia tertia quarta et quinta sectionis primae

ICHNEUMONIDUM,. - 91

ordinis Hymenopterorum collocati sunt. |. Familia tertia complectitur Evaniales, seu genera Evaniae; Foeni Pelecini et 4ulaci (de quibus conferas opera Latreillei jam recensita). Familia quarta. complectitur Jchneumonides, his divisionibus et generibus: I. Mandibulis apice integris aut sub- emarginatis; capite globoso; generibus duobus: 1. Stephanus, thorace antice valde angustato, metathorace cylindrico; abdomine postice, in parte superiore metathoracis, inserto. 2. Xorides, metathorace convexo; abdomine postice, in parte inferiore metathoracis, inserto, petiolato. II. Man- dibulis elongatis forcipatis, apice bidentatis aut emarginatis. .À. Abdomine segments saltem quin- que conspicuis distinctis. 1. Cellula primá sub- marginali permagna; cellulis duabus discoidali- bus, longitudinaliter sitis, seu una supra alteram; generibus duobus: :. Zchneumon; arüculis pal- porum maxillarium inaequalibus; aculeo basi haud lamina vomeriformi excepto; a, abdomine parum aut omnino non compresso; e, abdomine femina- rum apice percrasso, oblique truncato, aculeo ex- serto; (* abdomine cylindrico subsessili, seu Pimplae F.; (** abdomine subovato petiolato, petiolo longo tenui arcuato, seu Crypti F. — 8, ab- dominis apice nec pererasso nec oblique -truncato, aculeo abscondito aut subexserto; (* abdomine cylindrico subsessili, seu JMetopii Panz.; (** ab- domine subfusiformi aut cylindrico, basi angu- stiore, nec vero petiolato, seu Jlomyae Panz. (? Tryphones Fallenii); (*** abdomine elliptico

32 HISTORIA CULTURAE

aut ovato, petiolo tenui arcuato, seu Zchneumo- nes Fabr. b, abdomine valde compresso; «, ab- domine falcato, feminis apice truncato, Ophio- nes F; f, abdomine parum aut omnino non falcato, feminis apice acuto, Banchi FK... a. 4 caenites; articulis palporum maxillarium. subinaequalibus; terebra basi lamina vomeriformi prostante tecta. 2. Cellula prima submarginali parva aut mediocri; cellulis duabus discoidalibus transversaliter, una juxta alteram, sitis; generibus tribus, Bracon, Agathis, Microgaster, supra jam recensitis. B. Abdomine haud pluribus quam tribus segmen- Us, interdum solo unico, composito, seu genus Sigalphorum. WM. Mandibulis irregulariter quadratis, magnis patulis, apice tridentatis, seu genus Zlysiarum. Familia quinta, seu Di- plolepariae, complectuntur haec genera: balia, Diplolepis, Figites et Eucharis. — Anno 1815 Oken volumen tertium Compendii sui Historiae naturalis edebat, in quo, secundum methodum, auctori nostro propriam, animalia in- vertebrata articulata in septem ordines, ordo quis- que in septem tribus, tribus in quatuor familias, familiae singulae in genera quatuor rediguntur. Ordo quintus, qui est /Zymenopterorum, in tribu secunda et tertia Ichneumonides amplectitur. 7'ri- bus secundae familia prima et secunda haud Ich- neumonides continent; in familia tertia Diplole- pides dispescuntur in haec quatuor genera: JJiplo- lepis, Eulophus, Perilampus et Pteromalus. | Ge- nus Cleptarum in tribu prima, cum Chrysidi-

ICHNEUMONIDUYM. 98

bus etc. collocatum est. Familiae quartae tribus secundae genera sunt: balia, Cynips. Figites et Eucharis. "Tribus tertia, aculeo Uipartito, anten- nis setaceis multiarticulatis, abdomine petiolato; Familia prima, antennis quatuordecim -articula- tis, petiolo abdominis dorso metathoracis adfixo: Evania, Foenus, Aulacus, Pelecinus; Familia secunda , antennis multiarticulatis, feminis ova in fructus ponentibus (?): .Sigalphus, Chelonus, Microgaster, Bracon; Familia tertia, antennis multiarticulatis, feminis ova in larvas ponentibus: Banchus (cum Joppis, 'Trogis, Alomyis et Meto- piis), Paniscus (Ophion), Cryptus (Ichneumo- nes), Pimpla; Familia quarta, antennis multi- arüculatis, feminis ova in fissuras arborum aut fructus (?) ponentibus: Stephanus (cum Xoridis), Cechenus (Alysia), Acaenitus, Agathis. — Eodem anno Gravenhorst, in Monographia Ichneumo- num pedestrium, Cryptos apteros et brachypteros describebat et plures species novas eorum edebat, — Anno 1817 Lamarck, in volumine quarto Histo- riae naturalis animalium invertebratorum, Insecta hymenoptera, aculeo plurivalvi fissili, in quinque familias, Ichneumonidum, Evanialium, Cynipsa- riorum, Diplolepariorum et Erucariorum, distri- buebat. | /chneumonides et Diploleparii generi Linneano Ichneumonum respondent: I. /chneumo- nides; antennis filiformibus aut setaceis, articulis viginti aut pluribus, plerumque vibratilibus; alis quatuor venosis. — À. Mandibulis apice integris, haud dentatis, capite globoso, genus: Xorides Ichn. Europ. Pars. I. E]

34 HISTORIA CULTURAE

(cum Stephanis). B. Mandibulis bidentatis aut apice emarginatis, rectis elongatis forcipatis; 1, abdominis segmentis saltem quinque; a, ore haud in rostrum producto; «, aculeo exserto, ge- nus: Jchneumon (Crypti et Pimplae Fabr.); f, aculeo abscondito, genus: Crypturus (Ichneu- mones, Bassi, Metopii, Microgastri); 5, ore in rostrum producto, genus: .4gathis (Bracon). 2, Abdomine vel inarticulato, vel segmentis tribus, genus: Sigalphus. C. Mandibulis apice triden- tatis, irregulariter quadratis, magnis, distantibus, genus: Z/1ysia. 1L. Diploleparii; antennis rectis, articulis 11—16; abdomine subtus carinato; tere- bra in ventre spiraliter involuta. A. Antennis undecim- aut duodecim - articulatis, abdomine longepetiolato, genus: .Eucharis. B. Antennis saltem tredecim -articulatis, abdominis petiolo brevi, genus: JDiplolepis (Diplolepides, Cyni- pes F., Ibalia Latr.) — Eodem anno Latreille, in Cuvieri Regno animali, haec insecta conspectu magis constricto tractabat: Familia Hymenoptero- rum secunda, nomine Pupivororum designata, in iribus quinque distributa est, quarum prima Ich- neumonides proprie sic dictos amplectitur, his ge- neribus: Pelecinus, Evania, Foenus, 4ulacus, Ichneumon cum Stephanis, Xoridis, Pimplis, Cryp- us, Metopiis, Alomyis, "Trogis, Joppis, Miero- gastris, Ophionibus, Banchis, Sigalphis, Braco- nibus, Agathidibus, Alysis. Tribus secunda com- prehendit Diploleparias seu Cynipes, quibus etiam Ibalia consociata est. — In tribu £ertia, cum Chal-

ICHNEUMONIDUM. 35

cidibus et Leucospidibus, genus Eulophorum col- locatum est, quod Ichneumones minutos Linnaei, seu Diplolepides Fabricii, et quaedam alia genera horum insectulorum, a Latreilleo et Spinola antea proposita, comprehendit. — Anno 1818 Graven- horst et Nees ab Esenbeck, in Volumine nono no- vorum Actorum Academiae Naturae Curiosorum, conspectum generum et familiarum Ichneumoni- dum publici juris faciebant: Nees ab Esenbeck Hymenoptera pupophaga, seu Ichneumones Lin- nei, in quatuor familias redegit: I. Zchneumoni- des sensu strictiori; antennis multiarticulatis (arti- culis, paucissimis exceptis, ultra 16), rectis; ala- rum areolis cubitalibus radiali et brachialibus distinctis; terebrae vagina bivalvi exannulata, II. Evaniales; antennis rectis aut fractis, articu- lis non ultra 16; alarum areolis brachialibus radiali et cubitalibus disünctis; terebrae vagina bivalvi exannulata; abdomine metathoraci supero affixo. III. Diplolepariae (Cynipsera Latr.); antennis fractis, articulis non ultra 14; alarum areolis nul- lis aut indistinctis; terebrae vagina bivalvi exarti- culata. IV. Proctotrupini; antennis rectis aut fractis, articulis haud ultra 16; alarum areolis sal- iem brachialibus et cubitalibus confluentibus, ple- rumque nullis; terebrae vagina tubulosa articulata retractili. Familiam primam, seu Zchneumonides proprie dictos, auctor in stirpes duas divisit, qua- rum prima comprehendit Jchneumonides genuinos, areola alarum intermedia vel nulla, vel reliquis minore, pentagona vel oblique-rectangula vel tri- 93*

86 HISTORIA CULTURAE

gona; nervis recurrentibus duobus; palpis maxil- laribus quinque-articulatis, labialibus quadriarti- culatis, rarissime triarticulatis; secunda autem Ichneumonides adscitos, areola alarum intermedia vel nulla, vel reliquis subaequali quadrata, vel minima quadrata aut stipitata, vel una tantum cel- lula cubitali; nervo recurrente solitario, vel nullo; palpis maxillaribus vel quinque-articulatis, labia- libus tum triarticulatis, rarius. quadriarticulatis, vel maxillaribus sexarticulatis, labialibus quadri- articulatis. — in szipite prima, a Gravenhorstio tractata, et cellulis alarum completis, cellula radiali una magna, cellula cubitali interiore cum cellula discoidali interiore conjuncta, designata, haec sunt genera: lL. Jchneumon; capite trans- verso; scutello plano; abdomine peuolato aut sub- petiolato, rarius subsessili, teretiusculo, rarius subdepresso; aculeo abscondito aut subexserto: Familia 1; Abdomine petiolato, oblongo aut sub- ovato, segmento primo globuloso scabro, petiolo longo lineari arcuato; alarum cellula cubitali in- termedia quinqueangulari; antennis et pedibus mediocribus; aculeo abscondito aut subexserto: 1. Scutello et abdomine totis nigris, e. g. Ichn. annulatorete. Fabr. 2. Scutello et abdomine ni- gris, ultimis segmentis albonotatis. 3. Scutello pallidenotato, abdomine toto nigro; e. g. Ichn. deliratorius Linn. etc. 4. Scutello pallide - notato, abdomine nigro, segmentis ultimis albonotatis ; e. g. Ichn. molitorius L. etc. 5. Scutello pallido, abdomine tricolore; e. g. Ichn. extensorius L. etc.

ICHNEUMONIDUM. 97

6. Scutello pallido; abdominis apice, ut pluri- mum quoque medio, flavomaculato aut cingulato; e. g. Ichn. vaginatorius Linn. etc. 7. Scutello pal- lido; abdomine vel pallide-notato, vel segmentis quibusdam tous flavis, segmento ultimo toto ni- gro; e. g. Ichn. luctatorius L. etc. 8. Scutello pallido; abdomine vel toto rufo vel rufo-nigro- que; e. g. Ichn. fusorius L. etc. 9. Scutello nigro; abdomine vel toto rufo vel rufo-nigroque, e. g. Ichn. arrogator auct. etc. 10. Scutello nigro, ab- domine tricolore; e. g. Ichneum, incubitor L. etc. 11. 'Thorace rufo aut albolineato; scutello rufo aut albo; abdomine vel tricolore vel bicolore, vel albonotato, apice semper albo; e. g. Ichn. nobili- tator Gr. Familia 2. Abdomine oblongo petio- lato; segmento primo antice apicem versus sensim dilatato, sublaevi, petiolo tenui, longitudine par- tis anticae; alarum cellula cubitali intermedia tri- angulari; antennis serratis; pedibus subelongatis. Species una. Familia 3. Abdomine procero sub- cylindrico petiolato; segmento primo antice sub- convexo laevi, petiolo lineari, haud multo an- gustiore quam pars antica, hujusque longitudine; antennis pedibusque gracilibus; aculeo exserto brevissimo; e. g. Bassus porrectorius F. etc. — Fa- milia 4. Abdomine oblongo aut subovato, petio- lato; segmento primo antice subconvexo laevi, pe- tiolo tenui, plerisque longitudine partis anticae; alarum cellula cubitali intermedia vel nulla, vel parva triangulari aut irregulari; pedibus antennis- que subgracilibus; aculeo subexserto. 1. Seutello

98 HISTORIA CULTURAE

et abdomine nigris. 2. Scutello pallide-notato; abdomine nigro, plerumque marginibus segmento- rum pallidis. 3. Scutello pallido; abdomine rufo aut rufo - nigroque; e. g. Cryptus sticticus F. Bas- sus testaceus F. etc. 4. Scutello nigro; abdomine rufo, aut rufo-nigroque; e. g. Ichn. nemoralis Fourcr. Ichn. sulphuratus Gr. Familia 5. Abdo- mine subsessili aut subpetiolato, oblongo; seg- mento primo basin versus sensim angustato; ala- rum cellula cubitali intermedia vel nulla, vel parva triangulari aut irregulari; antennis gracilibus aut mediocribus; pedibus mediocribus; aculeo subex- serto. 1. Scutello et abdomine nigris; e. g. Bas- sus praerogator F. 2. Scutello pallide- notato; abdomine vel toto nigro, vel marginibus segmento- rum pallidis; e. g. Ichn. lituratorius L. Ichneum. amictorius Panz. 3. Scutello pallido; abdomine vel rufo vel rufo-nigroque. 4. Scutello nigro; -abdomine vel rufo, vel rufo-nigroque, vel flavo- nigroque; e. g. Ichn. rutilator.auct. etc. Fami- lia 6. Abdomine subsessilhi, oblongo -subcylin- drico; segmento primo vel subquadrato, vel basin versus sensim angustato; alarum cellula cubitali intermedia vel nulla vel parva triangulari; capitis facie protuberante, antennis mediocribus; pedibus brevibus crassis; aculeo abscondito. 1. Cellula cubitali intermedia parva, e. g. Cryptus curvator F. 2. Cellula cubitali intermedia nulla, e. g. Ichneu- mon femoralis Vill. Familia 7. Abdomine subses- sili, oblongo- ovato; segmento primo basin versus sensim angustato; alarum cellula cubitali inter-

ICHNEUMONIDU M, 39

media nulla; pedibus posticis elongatis, tarsis crassiusculis; antennis setaceis; aculeo vix subex- serto. Familia 8. Abdomine petiolato pyriformi opaco, subtiliter puncto; segmento primo brevius- culo, petiolo fere longitudine et latitudine partis anticae; alarum cellula cubitali intermedia trian- gulari; pedibus subgracilibus; antennis mediocri- bus; aculeo subexserto. Species una. Familia 9. Abdomine petiolato oblongo ovato; segmento primo reliquis multo angustiore, basin versus sen- sim angustato, petiolo longitudine partis anticae; alarum cellula cubitali intermedia deficiente, inte- riore nervos duos recurrentes exciplente; antennis brevibus; pedibus longis gracilibus. Ichn, argiolus Rossi. Familia 10. Corpore parvo; abdomine subpetiolato aut subsessili, oblongo depressius- culo tenero pellucido, segmento primo basin ver- sus sensim angustato; alarum cellula cubitali in- lermedia nulla, radiali permagna, nervo ejus in- feriore recto, apicem alae versus excurrente et sub- evanescente; antennis pedibusque gracilibus. Fa- milia 11. Corpore parvo; abdomine petiolato de- presso nitidissimo laevissimo, segmento primo reli- quis multo angustiore, lineari, petuolo longiore quam pars antica; alarum cellula cubitali inter- media quinqueangulari, exteriore incompleta; aculeo abscondito aut subexserto; e. g. Ichn. ga- gates Gr. IL. Z'rogus. Capite transverso; scutello elevato seu acuminato; abdomine petiolato con- vexo; aculeo abscondito; e. g. Tr. coeruleator Pz. Ichn.lutorius auct. 1IL. 4//omya. Capite subglo-

40 HISTORIA CULTURAE

boso; scutello plano, abdomine petiolato convexo; aculeo abscondito, e. g. Ichn. ovator F. ejusque femina, seu Cryptus debellator F. IV. Cryptus. Capite transverso; scutello plano; abdomine pe- uolato aut subpetiolato, rarius subsessili, convexo; aculeo exserto. Familia 1. Abdomine petiolato oblongo; segmenti primi petiolo angustiore et paulo longiore quam pars antica, lineis duabus subelevatis; alarum cellula cubitali intermedia quinque -angulari; pedibus et antennis subgracili- bus; aeuleo exserto brevi; e. g. Ichn. armatorius Panz. Familia 2. Abdomine petiolato, feminae oblongo aut ovato, maris plerumque angustiore, interdum subcylindrico; segmento primo laevi sub- arcuato, petiolo vel paulo longiore quam pars an- tica, vel hujus longitudine; alarum cellula cubi- tali intermedia quinque-angulari aut subquadran- gulari; pedibus antennisque longis gracilibus; aculeo exserto longo. 1. Scutello abdomineque nigris; e. g. Ichn. moschator Fabr. 2. Scutello pallide-notato, abdomine nigro. 3. Scutello pal- lide-notato, abdomine pallide-cingulato; e. g. Bassus seductorius F. 4. Scutello pallide- notato, abdomine rufo aut rufo-nigroque; e. g. Cryptus assertorius F. 5. Scutello nigro, abdomine rufo- nigroque; e. g. Cryptus sponsor F. 6. Scutello et parte thoracis rufis, abdomine. rufo - nigroque; e. g. Cryptus minutorius F. Familia 3. Abdomine petiolato, feminae oblongo aut ovato, maris an- gustiore; segmento primo plerumque laevi, petiolo paulo longiore et angustiore quam pars antica;

ICHNEUMONIDUM. 41

alarum cellula cubitali intermedia quinque-angu- lari; pedibus antennisque mediocribus; aculeo ex- serto mediocri. 1. Scutello abdomineque nigris. 2. Scutello albonotato, abdomine rufo - nigroque. 8. Scutello nigro, abdomine vel toto rufo vel rufo- nigroque; e. g. Cryptus profligator F. Familia 4. Abdomine petiolato nitido laevi, feminae oblongo, maris angustiore, segmento primo subcurvato aut subrecto, petiolo paulo longiore quam pars antica; alarum cellula cubitah intermedia minuta qua- drata; pedibus antennisque longis gracilibus, ra- rius mediocribus; aculeo exserto, longo aut me- diocri; e. g. Cryptus enervator F. Familia 5. Ab- domine petiolato oblongo-ovato nitido laevi, seg- menti primi petiolo longo sub'ineari; alarum cel- lula cubitali intermedia nulla; antennis medio compresso -incrassatis; pedibus longis gracilibus; aculeo exserto mediocri; species unica. Familia 6. Corpore parvo; abdomine petiolato, rarius subpe- uolato, breviusculo, feminae ovato aut oblongo, maris graciliore, interdum sublineari, segmento primo curvato aut subrecto, petiolo basin versus subangustato, longitudine partis anticae, alarum cellula cubitali intermedia nulla aut subquinque- angulari; antennis pedibusque gracilibus aut me- diocribus; aculeo exserto, rarissime abscondito. 1. Thorace abdomineque nigris. 2. Thorace ni- gro, abdomine rufo-nigroque. 3. Thorace rufo- nigroque; e. g. Cryptus cinctus F. Familia 7. Alis nullis aut perparvis, volatu haud idoneis. Familia 8. Abdomine subpetiolato aut subsessili,

42 HISTORIA CULTURAE

oblongo; segmento primo laevi aut subcanaliculato, basin versus sensim angustato; alarum cellula cu- bitali intermedia vel nulla vel triangulari; pedibus antennisque subgracilibus sublongis; aculeo ex- serto. Familia 9. Abdomine petiolato oblongo laevi nitido, petiolo mediocri ; alarum cellula cubi- tali intermedia nulla, rarius parva triangulari; an- tennis gracillimis; pedibus mediocribus, posticis rarius elongatis; aculeo exserto mediocri; e. g. Ichn. conjunctor Panz. Familia 10. Abdomine petiolato procero laevi nitido, segmento 1 lineari, petiolo fere longitudine parüs anticae; alarum cellula cubitali intermedia quadrangulari, rarius quinqueangulari, pedibus antennisque gracilibus; aculeo exserto brevi. Familia 11. Abdomine pe- tiolato, rarius subpetiolato, oblongo laevi nitido, segmenti primi petiolo plerumque tenui lineari, longitudine partis antieae; alarum cellula cubitali intermedia plerumque rhomboidali et majore quam in reliquis Ichneumonidibus genuinis; antennis pedibusque gracilibus aut mediocribus; aculeo ex- serto brevi; mares plerumque stylis duobus ana- libus exsertis. Familia 12. Corpore parvo. Ab- domine subsessili aut subpetiolato, rarissime pe- üolato, oblongo, rarius lineari, laevi, segmento primo rarius lineari, plerumque basin versus sen- sim angustato; alarum cellula cubitali intermedia vel nulla, vel obliqua, cellulae cubitalis interioris nervo inferiore exteriore plerumque recto, haud angulato; antennis pedibusque gracilibus; aculeo exserto, rarius abscondito. "V. Pimpla. Capite

ICHNEUMONIDUM. 43

transverso; abdomine sessili, teretiusculo aut de- pressiusculo, nitidulo; aculeo exserto, rarius sub- exserto. Familia 1. Segmentis intermediis lineis duabus obliquis impressis, alarum cellula cubitali intermedia nulla, antennis subgracilibus, pedibus mediocribus, aculeo exserto longo. 1. GCoxis posticis nigris. 2. Coxis postcis rufis, e. g. Pimpla mensurator F. Familia 2. Abdomine plerumque laevi nitido, segmentis ultimis feminae integris; alarum cellula cubitali intermedia triangulari aut nulla; pedibus antennisque gracilibus aut medio- crus, aculeo longo. 1. Seutello abdomineque nigris, hoc interdum segmentorum marginibus summis castaneis; e. g. Pimpla segmentator F. 2. Scutello pallide-notato, abdomine pallide-cin- gulato, cingulis interdum obsoletis. — 3. Scu- tello pallide-notato, thorace rufo-nigroque, ab- domine nigro, interdum marginibus segmentorum pallidis. 4. Scutello pallide-notato aut rufo, ab- dominis medio rufo. 5. Scutello nigro, abdominis medio vel segmentorum quorundam marginibus rufis; e. g. Ichn. cylindrator Ol. Familia 3. Seg- mentis transversim impressis, duobus ultimis femi- nae rima ventrali longitudinali; alarum cellula cubitali intermedia nulla; antennis gracilibus; pe- dibus mediocribus; aculeo mediocri aut brevi; e. g. Cryptus carbonator Gr. Familia 4. Segmentis transversim incisis, duobus ultimis feminae rima ventrali longitudinali; alarum cellula cubitali in- termedia nulla; antennis gracilibus brevibus; pedi- bus breviusculis crassiusculis; aculeo perbrevi sub-

44 HISTORIA CULTURAE

exserto erecto. Familia 5. Segmentis transversim incisis, ultimis feminae ventre integris; alarum cellula cubitali intermedia nulla; antennis graci- libus, pedibus mediocribus; aculeo mediocri; e. g. Pimyla incitator F.— Familia 6. Segmentis ple- rumque transversim incisis, intermediis longitu- dine latioribus, ultimis feminae rima ventrali lon- gitudinali; alarum cellula cubitali intermedia tri- angulari; pedibus mediocribus; antennis gracilibus, interdum subcrassiusculis; aculeo mediocri, rarius longo. 1. Corpore rufo, nigro-notato, scutello flavo. Pimpla flavicans Fabr. 2. Abdomine vel toto vel pro parte rufo, scutello nigro. 3. Pro- thorace et scutello rufis, e. g. Cryptus oculatorius Fabr. 4. Scutello pallide-notato, thorace et ab- domine nigris, interdum picturis pallidis, e. g. Pimpla varicornis Fabr. 5. Scutello thorace et abdomine nigris, hoc interdum castaneo - cingulato, coxis posticis rufis; e. g. Pimpla pennator Fabr. 6. Scutello thorace et abdomine nigris, hoc inter- dum rufo-cingulato, coxis posticis nigris; e. g. Oryptus maculator F. Familia 7. Abdomine longo, plerumque tuberculoso, segmentis anterio- ribus, ut plurimum quoque intermediis, latitudine longioribus, ultimis feminae rima ventrali longi- tudinali; alarum cellula cubitali intermedia trian- gulari; antennis et pedibus mediocribus aut sub- gracilibus; aculeo longo. 1. TThorace et scutello nigris, e. g. Pimpla manifestator Fabr. 2. Abdo- mine thorace et scutello nigris pallide-notatis; e. g. Pimpla persuasoria Fabr. 3. Abdomine scu-

ICHNEUMONIDUM. 45

tello et thorace fulvis, pallide-notatis; e. g. Ichn. perlatus Chr. "VI. Jetopius. Capite transverso; scutelli angulis apicalibus acutis; abdomine sessili convexo opaco scabro; aculeo abscondito; e. g. Metopius necatorius Panz. "VIL. Bassus. Capite transverso; abdomine sessili depressiusculo niti-- dulo, feminis interdum apice compresso; aculeo abscondito aut subexserto. | Familia 1. Abdomine vel lateribus subparalielis, apice obtuso, vel lan- ceolato-ovato, apice acuto, feminis plerumque apicem versus compresso, segmento primo vel quadrato vel saltem lateribus parallelis; alarum cellula cubitali intermedia vel nulla vel triangu- lari, interioris nervo inferiore exteriore angulato; antennis pedibusque mediocribus aut gracilibus; aculeo vix subexserto suberecto; e. g. Bassus lae- tatorius Panz. Familia 2. Corpore parvo; abdo- mine paulo angustiore quam thorax, segmento 1 basin versus paulo angustato; alarum cellula cubi- tali intermedia quinqueangulari; antennis medio- cribus, pedibus crassiusculis; aculeo vix subexserto erecto. Familia 3. Abdomine thoracis latitudine; segmentis intermediis transversis, primo subqua- drato; alarum cellula cubitali intermedia nulla; antennis medio incrassatis; pedibus mediocribus. Species una. VIII. Banchus. Capite transverso, abdomine sessili aut subpetiolato, compresso aut subcompresso, Familia 1. Abdomine sessili, ra- rius subsessili, laevi nitido, lateribus compresso, segmento primo basin versus sensim paulo an- gustato; alarum cellula cubitali intermedia sub-

46 HISTORIA CULTURAE

rhomboidali, interioris nervo inferiore exteriore arcuato; antennis mediocribus; pedibus mediocri- bus aut elongatis; aculeo abscondito; e. g. Banchus pictus F. — Familia 2. Abdomine subsessili aut subpetiolato, laevi nitido, apicem versus ventre plerumque compresso, maribus plurimis teretius- culo; alarum cellula cubitali intermedia rhomboi- dali aut triangulari, interioris nervo inferiore ex- teriore angulato; antennis gracilibus aut mediocri- bus; pedibus mediocribus aut elongatis; aculeo brevi, rarius longo; e. g. Banchus fornicator F. Familia 3. Abdomine subsessili nitido laevi ob- longo, apicem versus compresso; alarum cellula cubitali intermedia rhomboidali; antennis gracili- bus; pedibus elongatis; aculeo longo. Familia 4. Abdomine subsessili laevi compresso, dorso cari- nato; alarum cellula cubitali intermedia nulla, interioris nervo inferiore exteriore subangulato, cum nervo inferiore cellulae cubitalis exterioris ad angulum cellulae radialis contiguo; antennis gracilibus; pedibus mediocribus; aculeo longo. Species una. Familia 5. Abdomine subpetiolato fusiformi, apicem versus ventre compresso, seg- mentis ultimis valvula ventrali vomeriformi; ala- rum cellula cubitali intermedia nulla; antennis subgracilibus; pedibus elongatis, anterioribus gra- cilibus, posticis validis; aculeo longo. Species una. IX. Ophion. Capite transverso; abdomine petiolato compresso. Familia 1. Abdomine late- ribus aut apice compresso, rarius toto compresso aut teretiusculo; segmento primo antice convexius-

Li

ICHNEUMONIDUM. 47

culo aut subgloboso; alarum cellula cubitali inter- media triangulari, rarius nulla; antennis pedibus- que mediocribus; aculeo subsursum curvato, brevi aut mediocri, rarius longo. 1. Abdomine anten- nisque nigris. 2. Abdomine nigro, articulo primo antennarum subtus pallido. 3. Abdomine rufo- nigroque, articulo primo antennarum subtus pal- lido. 4. Abdomine rufo aut rufo-nigroque, an- lennis nigris, rarius subtus rufis; e. g. Ophion pugillator F, Familia 2. Abdomine subpetiolato compresso, dorso carinato, segmento primo basin versus sensim angustato; alarum cellula cubitali intermedia triangulari; pedibus antennisque sub- gracilibus; aculeo brevi; e. g. Ophion glaucopte- rus F. Familia 3. Abdomine compresso longo, dorso carinato, segmento primo petiolo longo ienui; alarum cellula cubitali intermedia nulla; pedibus longis gracilibus, tarsis posticis crassius- culis; antennis gracilibus aut mediocribus; aculeo brevi. 41. Scutello flavo, e. g. Ophion circum- flexus F. 2. Scutello nigro, rarius rufo; e. g. Ophion amictus F. Familia 4. Abdomine petio- Jato compresso, dorso subcarinato, segmento primo longo, petiolo lineari; alarum cellula cubitali in- termedia nulla; antennis gracilibus; pedibus ante- rioribus subgracilibus, posticis elongatis, femori- bus crassis; aculeo longo; e. g. Ophion vulnerator Gr. Familia 5. Abdomine compresso petiolato; segmenti primi petiolo tenui, angustiore et lon- giore quam pars antica; alarum cellula cubitali intermedia nulla, pedibus antennisque gracilibus;

48 HISTORIA CULTURAE

aculeo mediocri. 1.Scutello pallido. | 2. Scutello nigro; e. g. Ophion moderator Gr. Familia 6. Ab- domine petiolato compresso, dorso carinato, seg- menti primi petiolo tenui; alarum cellula cubitali intermedia nulla, interiore nervos duos recurren- les excipiente; antennis pedibusque longis graci- libus; aculeo vix subexserto; e. g. Ophion luteus F. Familia 7. Abdomine longo compresso, dorso cari- nato; alarum cellula cubitali intermedia triangu- lari parva; antennis pedibusque gracilibus; aculeo subsursum curvato brevi. Familia 8. Abdomine petolato compresso, dorso carinato; segmenti 1 petiolo longo angusto; alarum cellula cubitali in- termedia nulla, interiore nervos duos recurrentes excipiente; antennis apicem versus incrassatis, pe- dibus subgracilibus; aculeo vix subexserto. Ka- milia 9. Abdomine petiolato longo gracili, apicem versus compresso; alarum cellula cubitali inter- media nulla, interiore nervos duos recurrentes ex- cipiente; antennis brevibus gracilibus filiformibus; pedibus mediocribus elongatis; aculeo brevi. Ano- malon cruentatum Pz. Familia 10. Corpore parvo aut mediocri ; abdomine petiolato laevi nitido, maris compresso, dorso carinato, feminae compressius- culo, rarius subteretiusculo, dorso oblongo, seg- menti primi petiolo lineari; alarum stigmate magno, cellula radiali praemagna, trianguli rectangularis forma, cellula cubitali intermedia nulla, interioris nervo inferiore exteriore brevi recto, cum nervo inferiore exterioris, ad angulum rectum cellulae radialis, in eodem puncto coincidente; antennis

ICHNEUMONIDUM. 49

mediocribus aut brevibus; pedibus mediocribus aut gracilibus; aculeo exserto, sursum curvato. 1. Ab- domine rufo-nigroque; e. g. Oph. nutritor F. 2. Abdomine nigro; e. g. Oph. triangularis Gr. Familia 11. Abdomine petiolato compresso laevis- simo nitidissimo, dorso fusiformi, segmento primo sublineari, petiolo longiusculo; alarum cellula cubitali intermedia quinqueangulari; antennis bre- viusculis filiformibus; pedibus mediocribus; acu- leo subexserto aut subabscondito. Species una. X. 4caenitus. Capite transverso; antennis brevi- bus filiformibus; pedibus posticis elongatis validis; abdomine subsessili teretiusculo, feminae valvula magna acuminata ventrali, basin terebrae mediocris aut longae tegente; e. g. Ichn. arator Rossii. XL. Xorides. Capite globoso; abdomine petiolato aut subsessili, convexo; aculeo exserto. Fami- lia 1. Abdomine sessili aut subsessili, depressius- culo, maris elongato sublineari, feminae breviore oblongo, basi scabriculo; alarum cellula cubitali intermedia nulla, interioris nervo inferiore exte- riore subanguloso, cum nervo inferiore exterioris, ad angulum cellulae radialis, contiguo; antennis gracilibus; pedibus mediocribus; aculeo mediocri autlongo. 1. Abdomine nigro. 2. Abdomine rufo aut rufo-nigroque. 3. Abdomine albo - notato. Familia 2. Abdomine subpetiolato aut subsessili, oblongo-fusiformi laevi nitido, alarum cellula cubi- tali intermedia nulla, interioris nervo inferiore exteriore subanguloso, cum nervo inferiore exte- rioris, ad angulum cellulaeradialis, contiguo; an- Ichn, Europ. Pars I, 4

50 HISTORIA CULTURAE

tennis pedibusque gracilibus longis; aculeo longo. Species una. Familia 3. Abdomine petiolato cla- vato laevi; segmenti primi peuolo longitudine par- lis anticae; alarum cellula cubitali intermedia nulla, interioris nervo inferiore exteriore suban- guloso, cum nervo inferiore exterioris, ad angulum cellulae radialis, contiguo; antennis gracilibus; pedum posticorum femoribus compressis crassis dentatis; aculeo longo; e. g. Anomalon ruspator Jurinei. Familia 4. Corpore procero; abdomine subpetiolato, maris sublineari, feminae oblongo; alarum cellula cubitali intermedia quinque-angu- lari; antennis pedibusque mediocribus, horum posticis longis; aculeo longo. Speciesuna. /Fa- milia 5. Abdomine subsessili subcylindrico; ala- rum cellula cubitali intermedia quinque - angulari; antennis gracilibus filiformibus, longitudine me- diocri; pedibus longis subgracilibus, tibiis anticis brevibus compresso-dilatatis; aculeolongo. Ich- neumon reluctator Panz. — Stirpem alteram Ych- neumonidum proprie dictorum, seu Ichneumones adscitos, Nees ab Esenbeck in lineas et genera digessit, hoc modo: Linea prima, seu Bracones, palpis maxillaribus quinqueartieulaüs, labialibus iri- rarissime quadri -articulatis; areolis cubitali- bus variis; his generibus: L .Stephanus. Capite cubico; prothorace conico-angustato; abdomine, convexo, petiolo longo cylindrico; areola radiali lanceolata, cubitalibus duabus obliquis; aculeo exserto. Stephanus coronatus Jurinei. IL. Coe- linius. Capite subcubico, occipite excavato; pro-

ICHNEUMONIDU M. 51

thorace brevi ovato; abdomine depressiusculo, pe- tiolo lineari; areola radiali semiovata, ab apice alae remota, cubitalibus duabus, posteriori inde- lerminata, aculeo haud exserto; e. g. Stephanus parvulus N. ab E. 1IL .Spathius. Capite trans- verso, vertice lato; prothorace brevi; abdomine depresso obovato, petiolo longo lineari; areolis cubitalibus tribus, secunda majori nervum recur- rentem excipiente; aculeo exserto; e. g. Cryptus clavatus Panz. IV. Jfphidius. Capite transverso, vertice lato; prothorace brevi; abdomine convexo; petiolo brevi cylindrico; antennis articulis 12—247; aculeo haud exserto. Species parvae. 1. Anten- nis 12- articulatis; areolis cubitalibus tribus, me- dia nervo recurrenti conjuncta. 2. Antennis ar- ticulis 12 —24; areolis cubitalibus duabus, prima in areolam disci exteriorem effusa et interdum una cum bac postice incompleta; e. g. Bracon picipes N.ab E. 3. Antennis 16-articulatis; areola cu- bitali unica, ab areola disci media discreta; e, g Bracon exoletus N. ab E. V. Perilitus. Capite transverso, verüce lineari angusto; prothorace brevi; abdomine convexo, petiolo basi lineari vel ieretiusculo postice conico-dilatato, depressius- culo; aculeo exserto. 1. Areolis cubitalibus dua- bus, anteriore parva quadrata, nervo recurrente interstitiali, areola radiali ab apice remota, semi- cordata; segmento secundo maximo. Species par- vae; e. g. Bracon rutilus N. ab E. 2. Areolis cu- bitalibus tribus, nervo recurrente vel primam areo- lam, vel limites hujus et mediae petente; areola 4*

59 HISTORIA CULTURAE

radiali lanceolata, apicem attingente; e. g. Bracon ictericus N. ab E. VI. Leiophron. Capite trans- verso, vertice plano angusto; prothorace brevi; abdomine longiore quam thorax, convexo, seg- mento primo conico longiusculo, interdum sinuato, secundo maximo campanulato, reliquis brevissimis linearibus; areolis cubitalibus duabus; aculeo de- curvo vel retracto. VII. Bracon. Capite trans- verso, vertice lato rotundato, nonnullis subgloboso; prothorace brevi; abdomine longiori quam thorax, ovato vel ovali, convexo vel depressiusculo, seg- mento petiolari brevi conico-angustato plano, ple- rumque impresso, reliquis magnitudine decrescen- tibus; aculeo plurimis exserto recto. 1. Areolis "cubitalibus duabus, prima subquadrata, nervum recurrentem ante apicem excipiente. — Species parvae, alis longis hyalinis, antennis articulis 22 pluribusve, aculeo brevi; e. g. Br. ruficornis N. ab E. 2. Areolis cubitalibus duabus, prima elon- gala semidivisa, nervum recurrentem in medio excipiente, alis villosis. 3. Areolis cubitalibus tribus, secunda postice attenuata, nervum recur- rentem excipiente, e. g. Br. orbiculator N. ab E. 4. Areolis cubitalibus tribus, secunda quadrata, prima nervum recurrentem excipiente. a. Macro- cephali; capite crasso, latitudine thoracis, abdo- mine laevi, colore nigro nitido, prothorace anove in nonnullis rufis, stigmate magno nigro; e. g. Bracon dispar N. ab E. b. Microcephali; capite thorace angustiore, abdomine saepe striolato opaco, colore nigro-flavo-rufove vario; e. g. Br. minuta-

ICHNEUMONIDUM. 58

tor Fabr. c. Sphaerocephali; capite subgloboso, prothorace magis elongato, corpore brevi atro ni- tido, capite abdomineque saepius rubris; e. g. Br. denigrator F. d. Rufo-nigroque varii, vel ioti lutei, vel nigri, thoracis dorso et abdomine rubris, capite lato transverso, vel subgloboso ver- lice rotundato, abdomine oblongo laevi vel rimu- loso, aculeo elongato. | «. Oris partibus brevibus, non porrigendis, e. g. Br. nominator F. f. Oris partibus elongatis, rostriformibus. —(Vipiones Latr.), e. g. Br. desertor Spin. VIII. Zgathis. Capite transverso, vertice angusto, facie triangu- lari; oris partibus rostriformibus elongatis; abdo- mine longiore quam thorax, convexo, segmento primo conico planiusculo; areolis cubitalibus tri- . bus, prima effusa, media minuta; e. g. Ag. mal- vacearum Latr.. IX. Microdus. Capite transverso, vertice angusto, facie quadrata; oris partibus bre- vibus, non porrigendis; prothorace brevi; abdo- mine longiore quam thorax, convexo, primo seg- mento conico; areolis cubitalibus duabus, prima integra, vel tribus, secunda minuta; e. g. Micr. Obscurator N. ab E. Bassus gloriatorius Panzer. X. Hormius. Capite transverso, angustiore quam lhorax, vertice convexo, antennis submoniliformi- bus; prothorace brevi; abdomine lateovato de- presso, marginibus obtusis, segmento primo conico angusto, secundo maximo, sulco transversali bi- partito; areolis cubitalibus tribus, media in limi- libus anticis nervum recurrentem excipiente; 1. an- tennis 22-articulaüs; e. g. Bracon moniliatus N.

54 . HISTORIA CULTURAE

ab E. 2. Antennis 12-articulatis. Species una. XI. Microgaster. Capite transverso, infra verti- cem angustum retuso; prothorace brevi; abdomine thoracis longitudine, vel breviore, plano ovato sessili, primo segmento lato conico striolato mar- ginatoque, ventralibus ultimis in fulerum vomeri- forme connatis; pedibus validis, femoribus com- pressis, paribus posterioribus approximatis, 1, Areolis cubitalibus tribus, media stapiaeformi; e. g. Cryptus globatus F. 2. Areolis cubitalibus dua- bus, secunda antice cuspidata; e. g. Ichn. glome- ratus Linn. XII. B/acus. Capite transverso, ver- ice lato rotundato; antennis apice moniliformibus; prothorace brevissimo; abdomine longitudine tho- racis, compresso, apice oblique truncato, seg- mento primo rectangulo; pedibus gracilibus. 1. Areolis cubitalibus duabus, prima maxima penta- gona; e. g. Bracon humilis N. ab E. 2. Areola cubitali una effusa. Linea secunda, seu Bassi, palpis maxillaribus sexarticulatis, labialibus qua- driarticulatis; corpore coacto, capite crasso; seg- mentis abdominis anterioribus saepe majoribus, areis cubitalibus ut plurimum tribus, media ampla quadrangulari; his generibus: I. Rogas. Capite transverso, vertice angusto, oculis prominulis; abdomine longiore quam thorax, sessili plano, ple- rumque rimoso, segmentis tribus anterioribus ma- joribus, primo subrectangulo, basi paulo angustiori ; pedibus gracilibus; areolis cubitalibus tribus, se- cunda magna quadrangula. 1. Abdomine lineari, capite thoraceque longiore; nervo recurrente pri-

ICHNEUMONIDU M. 55

mae areolae inserto; e. g. Bracon linearis N. ab E. 2. Abdomine obconico-lanceolato, capite thorace- que raro longiore; capite angustiore quam thorax; nervo recurrente areolae primae inserto; e. g. Bra- : con testaceus N. ab E. 3. Abdomine obconico- lanceolato, longitudine capitis et thoracis; capite latiore quam thorax; nervo recurrente areolae me- diae antrorsum acuminatae apici inserto; e. g. Bracon decrescens N. ab E. IL. Cardiochiles. Ca- pite transverso, fronte convexa, vertice rotundato angusto; abdomine oblongo plano, longitudine thoracis, primo segmento lato, basi parum an- gustato impresso; pedibus validis, posterioribus approximatis ; areolis cubitalibus tribus, prima tri- angula, angulis truncatis. Species una. 1lI. Hel- con. Capite transverso crasso, fronte retusa cum acumine inter antennas, vertice lato plano; pro- thorace producto tuberoso; abdomine longiore quam thorax, lineari planiusculo, segmento primo longissimo rectangulo, basi contracto; pedibus posticis validis; areolis cubitalibus tribus, prima wiangula, angulis omnibus truncatis; e. g. Helcon lardator N. ab E. IV. Aubazus. Capite trans- verso lato, fronte verticeque planiusculis; pro- thorace brevi; abdomine longiore quam thorax, lineari -lanceolato plano, segmentis tribus anterio- ribus aequalibus, primo conico; pedibus tenuibus; areolis cubitalibus vel duabus, prima trigona an- gulis omnibus truncatis, vel tribus media trian- gulari; e. g. Eub. pallipes N, ab E. V. 4lysia. .Capite transverso crasso, genis verliceque lato

56 HISTORÍA CULTUAAE

rotundatis, occipite concavo; mandibulis quadratis tridentatis hiantibus; prothorace brevi; abdomine sessili vel petiolato, longiore quam thorax, laevi, depressiusculo, segmento secundo maximo, primo plus minusve conico-attenuato; pedibus gracilibus. 1. Areola radiali ovata, ad apicem alae acute clausa; areolis cubitalibus tribus, prima majore, nervum recurrentem excipiente; antennis medio- cribus, articulis brevibus, abdomine sessili; e. g. Cryptus manducator Fabr. 2. Areola radiali ple- rumque effusa, rarius in apice alae acute clausa; areolis cubitalibus tribus, prima minore, secunda postice attenuata; nervo recurrente interstitiali; antennis gracilibus longis, articulis elongatis; ab- domine sessili aut subpetiolato; e. g. Bassus ab- dominator N. ab E.. 3. Areola radiali effusa; areo- lis cubitalibus tribus, prima minore subquadrata, media basin versus nervum recurrentem excipiente, postice attenuata; stigmate lineari obsoleto; ab- 'domine plerisque subsessili; e. g. Bassus rufiven- tris N. ab E. 4. Areola radiali effusa; areolis cubitalibus duabus, prima elongata, postice alte- nuata; antennis brevibus; e. g. Bassus concolor N. ab E. 5. Areola radiali ante apicem sinuato- clausa; areolis cubitalibus duabus, prima minore, nervo recurrente interstitiali, sügmate elongato; abdomine brevi sessili; e. g. Bracon areolaris N. ab E. 6. Apterae; Bassus apterus N. ab E. VI. Sigalphus. Capite transverso, vertice plano, oc- cipite recto; abdomine vix longiore quam thorax, sessili plano triannulato, segmentis plus minus

ICHNEUMONIDUM. 57

coalitis; areolis cubitalibus duabus; e. g. Sigalph. semirugosus N. ab E. VII. CAelonus. Capite trans- verso, superne retuso, vertice angusto, occipite concavo; abdomine sessili convexo cataphracto, segmentis tribus anterioribus vel cunctis totis in unum connatis, nullo vestigio (incisurarum) 'super- stite, vel sulculis transversis indicatis; reliquis minutis, sub ventrem retractis; areolis cubitalibus tribus. 1. Abdomine clavato triannulato, areolis disci anterioribus aequalibus; e. g. Sigalphus irro- rator Latr. 2. Abdomine ovato-oblongo planius- culo, segmentis punctorum transversalium serie- bus duabus obsoletis indicatis, areola disci supera exteriore majore; e. g. Chel. dentatus Pz. 3. Ab- domine ovato aut oblongo, integro, areolis disci aut anterioribus duabus; e. g. Sigalphus similis N. ab E. 4. Abdomine ovato, oblongo vel sub- cylindrico, integro, areola disci anteriore solitaria; e. g. Chelonus oculatus Jurinei. — Anno 1820 Goldfuss, in enchiridio suo Zoologico, Ichneu- monides, in sensu generaliori sic dictos, in fami- liam primam Hymenopterorum congregabat, hanc- que deinde in tribus quatuor dividebat, quarum 1. Diploleparias N. ab E. comprehendit, 2. Cynipse- ras N. ab E. 83. Evaniales Latr. 4. Ichneumo- nides, stricte sic dictos; his generibus: a) Alysia, (linea secunda Ichneumonum adscitorum N. ab E.) b) Bracon (linea prima Ichn. adse. N. ab E.). c) Ichneumon (Ichneumones genuini N. ab E.). Ge- nera Neesii ab E. et Gravenhorstii auctor, ut sub- genera, illis tribus generibus substravit. — Eodem

58 HISTORIA CULTURAE

anno Gravenhorst , in Monographia Ichneumonum Pedemontanae Regionis, magnam copiam novarum specierum publici juris faciebat. — Idem auctor, anno 1821, plures species, a Fabricio e museo Hübneri descriptas, plenius describebat in Germari Promtuario entomologico; Germar enim, qui col- lectionem entomologicam celeberrimi Hübneri de- functi emerat, individua ipsa Ichneumonum, quae Fabricius ex illa collectione coram habuerat, cum Gravenhorstio benevolenter communicaverat. — Anno 1822 TAunberg, in Actis Petropolitanis, illustrationis Insectorum hymenopterorum partem primam edebat, quae Ichneumonidea continet. Auctor Cryptos Bassos Bracones Banchos Pimplas Joppas Ophiones et Foenos Fabricii, sub denomi- natione communi generica Ichneumonum, compre- hendit et, secundum colorem antennarum thoracis abdominis etc. in familias 55 digessit. Cum vero auctor nil nisi diagnoses perbreves specierum edi- derit, omissis omnibus descriptionibus, allegatis, et. notitiis de patria insectorum, de speciebus novis hujus tractatus difficillimum est eruere, num ad unam alteramve nostrarum specierum adhiberi pos- sint; inde plurimas earum prorsum omittere coactus fui. — Anno 1823 Fallén methodum novam ede- bat Hymenoptera disponendi: Sectio secunda (Pe- tioliventres) in divisione prima, pedibus vel nu- diusculis vel parum spinulosis, Ichneumonides nostros continet, hoc schemate: 1. Antennis exten- sis: Familia 1, Ichneumonides ; antennis elongatis, articulis viginti et ultra; corpore nudiusculo ob-

ICHNEUMONIDUM. 59

longo; abdomine basi coarctato, sub metathorace inserto; areola intermedia in alis superis aut mi- nuta aut nulla. 41. Zlis area speculari instructis; his generibus: 1. /chneumon; antennis setaceis, dimidio corpore saepe longioribus; metathorace cancellatim striato; abdomine fornicato, superficie aequali, basi longe-petiolato, petiolo elevato, postice incurvo dilatato; areola alarum minuta, fere pentagona (Ichneumones et Trogi nostri). 2. 4lomya; antennis setaceis; corpore elongato; metathorace convexo, haud cancellato; abdomine fornicato aequali petiolato, petiolo incurvato; areola intermedia alarum pentagona (Alomyae Panz.). 39. Cryptus; antennis elongatis, corpore oblongo, metathorace haud cancellato; abdomine petiolato convexo, segmentis posticis dilatatis com- pressis; alis (interdum nullis) areola intermedia fere pentagona. ((Crypti nostri). 4. Pimpla; antennis elongatis, corpore angusto; metathorace convexo, vix cancellato; abdomine subcylindrico, basi depresso, vix petiolato, dorso nodoso vel rugose-punctato; areola alarum subtrigona seu nulla (Pimplae nostrae et Xoridae). 5. Bassus; antennis setacels, medio frontis insertis; corpore oblongo; abdomine laeviusculo, sessili seu petio- lato, petiolo recto, ventre excavato; areola ala- rum intermedia nulla (Bassi nostri, sed etiam Bassus irrigator Fabr. seu Xorides irrigator noster). 6. Tryphon, novum genus; antennis elongatis se- taceis; corpore oblongo; abdomine laevigato, aut sessili aut subpetiolato, petiolo recto, segmentis

60 HISTORIA CULTURAE

anticis haud. compressis, ultimis dilatatis conni- ventibus; areola intermedia subtrigona. .1. Meta- thorace haud cancellato. (a. Pimplaeformes: ab- domine sessili, a basi ad apicem usque aequaliter convexo, haud compresso, nisi in segmentis ulti- mis, aculeo longissimo. b. Ophioniformes: ab- domine compresso seu subfalcato, basi angustato, petiolo contiguo subrecto, aculeo brevi, parum seu vix exserto, ut in Ophione flavifronte et tri- colore Fabr. 2. Metathorace subcancellato, Pel- tastiformes: petiolo contiguo, saepius sessili, ab- domine convexo, haud compresso, postice dilatato, aculeo brevi, haud exserto, ut in Ophione latra- tore F. (Hoc Fallenii genus praeter nostros Try- phones, plures quoque species nostrarum Pimpla- rum, Xoridarum et Ophionum comprehendere videtur). 7. Peltastes; antennis elongaus validis, ante medium frontis insertis; corpore scabro- punctàto, scutello spinoso; abdomine sessili con- vexo, haud compresso; areola intermedia triangu- lari. (Metopius Panz.). 8. JBanchus; antennis longissimis, medio frontis insertis; abdomine in- curvo cultrato, haud petiolato; areola intermedia wiangulari (Banchorum nostrorum species aculeo haud exserto). 9. Ophion; antennis longissimis tenuibus ; abdomine falcato, longe-petiolato, postice perpendiculariter dilatato- compresso, segmento secundo ventrali conspicuo, reliquis dorsalibus compressis; areola intermedia tigona seu nulla. (Ophiones nostri, exceptis eis quos Fallen ad ge- nera Tryphonum et Porizonum refert). 10. Porizon,

ICHNEUMONIDUM. 61

novum genus; antennis setaceis mediocribus; abdomine falcato petiolato, segmento secundo et tertio ventrali conspicuo, ultimis. dorsalibus dila- tato -compressis; areola intermedia vel trigona vel nulla (Ophionum nostrorum familia IX, seu X conspectus). 2. /lis area speculari destitutis, his generibus: | 1.. Bracon; antennis medio frontis insertis; abdomine convexo vel sessili vel petio- lato; alis abdomine longioribus, areis costalibus quatuor, tertia subdiscoidali, areola vel magna quadrata vel nulla. 1. Abdomine sesssili. a. Areola alarum quadrata, seu Alysia Latr. b. Areola nulla, ut in Basso testaceo Fabr.? 2. Abdomine petiolato. a. Areola quadrata, ut in Crypto mutillario Fabr. seu Vipione desertore Latr. 5b. Areola nulla, at nervus modo unicus ab area costali ultima exit. (In hoc genere igitur Agathides, Vipiones et Alysiae Latr. conjunguntur). 2. ipio; antennis filifor- mibus; abdomine sessili, dorso planiusculo; alarum areis costalibus subquatuor, ultima vel brevi vel obsoleta, areola aut rotundata parva, puncto costali opposita, aut nulla (Microgastri Latr.). 93. Hy- brizon; antennis tenuibus; abdomine petiolato, alarum areis costalibus aut tribus aut duabus, areola intermedia areaque speculari nullis. 4. S;galphus; antennis dimidio corpore longioribus; corpore du- riusculo scabro-punctatissimo, convexo; abdomine brevi fornicato sessili obtusissimo; alarum areis costalibus 3— 4, speculari nulla. Familia 2, Eva- niales; antennis filiformibus validis extensis; ab- domine tenui compresso, ad scutellum inserto:

62 HISTORIA CULTURAE

1. Foenus; abdomine falcato, alis longiore; tibiis posticis clavatis. 2. Evania; abdomine compresso, alis breviore. Familia 3, Cynipseae; abdomine metathoraci adfixo; antennarum articulis circiter iredecim. Haec familia, praeter Cynipes Linn. etiam Sagarin Panz. seu Ibaliam Lat. compre- hendit. IL. Antennis fractis. Familia 1, Diplo- lepides; antennis validis breviusculis, abdomine subtriquetro, areis alarum nullis; complectitur genera Chalcidum, Diplolepidum et Pteromalo- rum. Familia 2, Chrysidides; alarum areis discoidalibus sat distinctis; conünet Cleptas et Chrysides. Familia 3, Psilotes; antennis sub- fractis longiusculis; abdomine ovato; utrinque convexo; alarum areis vix ullis; his generibus: Sparasion, Bethylus, Psilus, Codrus. — Eodem anno, in Volumine undecimo Actorum Academiae Naturae Curiosorum, Gravenhorst e familia octava Ophionum Conspectus, in Volumine nono illorum Actorum editi, novum genus condebat, Hellwigia nominatum, in honorem Hellwigii, Entomologi celeberrimi, tunc semisaecularia muneris publici sui celebrantis. — Anno 1825 Dahlmann, in Actis Academiae Holmiensis, Pimplam atratam, gigan- tem hujus generis, describebat, pluraque de mo- ribus Pimplarum huic descriptioni addebat. — Eodem anno et 1826 T'rentepohl, in Revisione critica Ichneumonum Fabricianorum, plures spe- cies generis Ichneumonum, ex ipso museo Fabricii, describebat.

ICHNEUMONIDUM., 63

Methodus systematica Ichneumonidum genui- norum europaeorum, in hae Ichneumonologia ex- posita, cujusque conspectum tabula synoptica adnexa exhibet, maximam partem respondet con- spectui, in Volumine IX Novorum Actorum Acad. Nat. Curios. edito, his tamen immutationibus: E familiis IV, V, VI, VII et VIII generis Ichneu- monum genus novum composui, cui nomen Cam- poplegis adsignaveram, cujusque species nonnullas pluribus entomologis jam sub nomine Campople- gum communicavyi; cum vero species plurimae ge- neris T'ryphonum, a Fallenio postea editi, inde- que publici juris facti, illi respondeant, juste no- men, a Fallenio inditum, retinui; sed nomen vacans Campoplegis uni subgenerum Ophionum adscripsi. Familiam X Ichneumonum e serie Ichneumonidum genuinorum rejeci, cum, habitu toto et cellularum alae forma, ab illis satis recedat. E generis Pimpla- rum familia VII sectionem tertiam totam et quas- dam species sectionis secundae, v. c. P. persua- soriam eique affines, sustuli et in familiam octa- vam novam collocavi; praeterea familiam nonam addidi. Genus Banchorum quoque familia nova auctum est. Generis Ophionum familia VIII ad gradum generis peculiaris, jam in Volumine XI Novorum Actorum Acad. Nat. Cur., sub nomine Hellwigiae descripti, promota est. Familiae IV et V generis Xoridarum in unam familiam coalitae sunt. — Ratio et leges, quas in construendis ge- neribus et familiis secutus sum, illis respondent, quas jam in scriptis meis anterioribus, v. c. in $. 2

64 uisTORIA CULTURAE ICHNEUMONIDUM.

prolegomenorum ad Coleoptera Microptera ex- posui: Omnes partes externas insectorum respicio; at characteres generum et familiarum vel ab his vel ab illis, sint abdomen thorax alae pedes, de- sumo, prout hae illaeve, ad designandum genus aut familiam, notas distinclissimas suppeditant, simulque oculis facile se praebent.

(Ad pag. 64 Partis I.)

antennis clavatis cal Hellwigia XI.

CONSPECTUS GENERUM ET SUBGENERUM

€*- e »* w 9.9 Ww - €. -— n B W' $6 Sk NN NX € 9 e « T AN.

ICHNEUMONIDUM GENUINORUM

tarsis bee vh. d 2 Doc oras vM essaie uu Tl e EX He LAU EUER NRBEM oos NEU scd. MU QU EIS RE EA e ; cellula radiali AUS f petiolato permagna triangulari uno CONES MORES E u^ Mole o s v M LE RES f femoribus areola triangulari simplicibus autenull LUPO CEDE abdomine areola Y subcompresso À quinqueangulari 7 TUNES 0 COELI cellula interiore nervo areola J uno recurrente nulla AUT C Ot WESCOCO t NM D NP antennis , . . fllifoemibus tarsis omnibus abdomine per- segmento Ophion X gracilioribus fecte compresso primo lineari | oo c cellula radiali areola segmento angusta sublanceolata iriangulari Y primo conico EESE. cellula interiore nervis f thorace 5 duobus recurrentibus scabro EL EE M LLL NI lE o0 thorace — laevi z VOS C W-9 GEGEN adi NER Lco femoribus TCI AN t 1 Á " 5x ^ , posticis ciassis ROO a t" oro - VUES E 2 ^ wu "OEC EMEN we mUT - «Em,» ee * -.* w 4j Abdomine pedibus ie AS EN * compresso aut 1 " mediocribus Qa cem Tr MERE - -——----- EM E xo e cx s : areola nulla grieeeee pedibus wibni aiv A din em biao wa NEUE d e cnc m REESE Ie deci m Due ri ndm osticis crassis , -—omotomoe - m ^ wo - * o- EE e e» EDEN -- BBdouuue E nr a d I ENS - -— - P — e X - »o- € € »- sessili Ct ec MELLE . HLMLENCNE NS ono NE o Ne majore pe SU T WMENERICSCEOÓE - 00000 LC. Banchus IX. Fhombea dun DUWTIMCST e C RENE T areola abdomine aculeo NUCAHE uw - o. UMEN cru cd distincta xsubpetiolatol brevi MEETS TT T CMER nono EE BRIVS (MD € 3*c-e»vretum ^ 9 d mollem mida e Ww T 9^ M o - a d REM. Cm titio dd Tov Tomo rm omoc* CLONES n.o ome S abdomine we - m m. S € » -—-— * w $-» 9? p» p p e » ^ m P w wv» ; opaco scabro DL Wymew-o t tor X» oco ZUORDNEN segmentis s fae | laevibus ^" o- om eU m cm no NO CRMD Um. - eT. - 4. ku» M RR DN " segmentis intermediis transversis RE A MN LEMBEOE D S c c- scutello triangulari thorace areola segmentis intermediis aut orbiculari laevi distincta elongatis GOOWE Jr MUN UEMED e CEA ET cb u Pimpla VI, " convexo " pedibus TE S TET T e. m NETS EE ERE ; À crassiusculis segmentis incisis segmentis trans- f abdomine feminae Y aut tuberculatis . versim impressis apice subtus fisso j A ES Mr ris abdomine areola pedibus abdomine feminae de OMS sessili nitido nulla mediocribus apice subtus integro NT Ichn. J segmentis intermediis à — — ^ ^ ^ NUUS T ivocas geuuini oblique bilineatis s thorace transver- --03- 2D R 2 1 mMuell.lilizzxzzii sim ruguloso E Scutello transverso, -s EE occ E quadrangulari Mietepins VH. 2 T REOR antennis medio $^ meg c AME PENES CU c5 cop ALME AE o0 A - ERSTE. S - incrassatis "IN "r^ n9 hc "UN * 2 ^m. - "UE TRUE E s, * 2 cle B a -acRME MN Abdomine depresso; segmento crassiusculis convexo aut primo aequilato pino antennis pedibus cv: MUERE STER. . NEST SHEER S depresso Bassus VII simplicibus sub Ebus ; areola - - - - Ll - - - - - LJ - - - - - - - - LJ - -— pentagona ENS mA t f capite globoso femoribus f facie Mr e. Wi dus mE T ej, CX Se DIETE ON & e NM LEM - aut subgloboso simplicibus quadrata » - oo om om on areola nulla aut : areola j facie e ET CN |. quinqueangulari ToridaE MEN nulla os angustata - - EM Vr. m n femoribus posticis ms e] mi m'a. ^ a HERE EE RENS EROR - crassis dentatis ze Nc uu rcmomra » Scutello elevato «Mae xds NM EE em on et olm n "o RORREBSUSDC « 1 BD Ix IMMEEMEU. DELE E mm m m2 Trogus III. . mutennisi — 1 ERE aeq serratis FECIELREEUE 20. 2d ww m areola quinqueangulari, (. em ) err Su MUEMUNCEEEE La 2 sre M om e rarissime triangulari aut cylindrico nulla. Ichneumon I. antennis f cellula exteriore AA - simplicibus 4 areola incompleta WE Moo MEE T aculeo feminae abdomine ovato j distincta ] cellula exteriore 3 E. E abscondito aut oblongo completa . ux MEA ; aut subexserto * * petiolato aut " areola alis y- x lieta eu. x subsessili " —X-»ulla- longis ] alis ce Sis abo dp brevissimis "pO CU CV EET NEU LINE. » e n lm e re M ORIS puncto / pedibus abdomine c NC EL AL cL t zocombt. GEMEgENECQU D " h rgo 1 areola parva triangulari, peticiuin pen ; M edi er autirregulari, vel nulla tarsis posticis wol ma SL NM "V Slonpai Tryphon II. gracilibus - abdomine facie tarsis posticis A305 c subsessili plana crassiusculis "5 T -: COCOS EDI DES facie EE. OPE MER z protuberante j PN XI nare ET capite : irans- species ai ENIMS RENT NUR e ww" * e * »Le9r moie cm m c mim ime ECCO EE verso pedestres fantennis medio IW MMNPENMERECOHS Lo LI DES - * incrassatis B o. E MMLM M rd rc . f incomplete RECO y oce H quinqueangulari [MN NT S EE d cli f nulla aut x M n ixxBEuHaSE qo —-.- 30. SOME ode e HAT UM Dix abdomine f£ areola f metathorace AME petiolato minore acute -spinoso scutello aut nulla quinque- f. pedibus et feminae y Afgo* no aculeo femi- angulari cd aculeo longo nae exserto completa E metathorace feminae xu Cryptus V. aut nulla v. mutico aculeo brevi antennis pedibus et antennis 5d E. x Put simplicibus V Subcrassiusculis Y species minuta nnde. mx NoDRLER II volatiles quadrata eec. MMPENCRITIIEEUNAM NEU. cc rhombea abdomine cellulae interioris - -cteEeE- ow ze rl oIIEE IIO CM EUN subsessili nervo infero recto cellulae interioris eue c MEM EEG HERE I o vn nervo infero angulato pedibus posticis

validis elongatis

jacoenites xi.) d vp m

Cosi

Es

(

XI. Hellwigia Oph. Consp. VIII.

-F. 8.

Anomalon.,

Oph. Consp. III.

F. 9. :4

Oph.

Porizon. Consp. X.

. Campoplex. Consp. I.

F. 10. Atractodes.

Oph.

F. 8. Oph.

F. 5. Oph.

*- Opk. F. 4. Oph.

F. 7.

Oph. F. 5.

Consp. XI,

Cremastus. Consp. V.

Macrus. Consp. VII.

2, Paniscus. Consp. II.

Trachynotus, Consp. IX.

Ophion. Consp. VI.

Pachymerus, Consp. IV.

Tropistes.

Banch. Consp. IV.

F. 6.

Arotes.

Banch. Consp. V.

P. 1.

Banchus.

Banch. Consp. I.

F. 3.

Leptobatus.

Banch. Consp. III,

F. 2.

Exetastes.

Banch. Consp. II. (:. 4. Coleocentrus,

G. 9. Trachyderma.

t

t t i

1

E. 2.

Lissonota.

Pimp. Consp. II.

F. 6.

Pimpla.

Pimp. Consp. VI.

pur

Pimp. Consp. VII. dim.

F. 4.

Ephialtes.

Schizopy v

Pimp. Consp.

E48.

aBiecueny

Pimp. Consp. III.

F..5.

Clistopyga.

Pimp. Consp. V.

Ei.

Glypta.

Pimp. Consp. I.

F. 8.

XV Pimp. Consp. VII. dim.

Rhyssa.

(vn. Metopius.

F. 8.

Euceros.

Bass. Consp. III,

F. 2. Orthocentrus. Bass. Consp. II.

F. 1. Bassus. Bass. Consp. I.

(x. Alomya.

F. 4.

Echthrus.

. Xor. Consp. IV. V.

E. 1. Xor.

R9. Xor.

F. 8. Xor.

EU Consp. I

Xorides. Consp. II.

Odontomerus. Consp. 1II.

(Gn. Trogus.

d

t

i

t i

I9. Ichn.

Pristiceros, Consp. II.

F. 8. Ischnus.

Ichn. F. 5.

Consp. III. Stilpnus.

Ichn, Consp. XI.

F. 1.

Ichneumon.,

Ichn. Consp. I.

F. 4. Crypturus. 1n. Cornsp. Ix.

F. 6.

Brachypterus.

in consp. deest.

F. 5, Sphinctus. Ichn. Consp, VIII.

338 5

Mesoleptus.

Ichn. Consp. IV.

F. 2.

Tryphon.

Ichn, Consp. V.

F. 4.

Scolobates.

Ichn. Consp. VII.

FUS

Exochus.

Ichn. Consp. VI.

EF. 7.

Pezomachus.

Crypt. Consp. VII.

Fo

Baryceros.

Crypt. Consp. V.

F. 6.

Hemiteles.

Crypt. Consp. VI,

F. 9.

Ischnoceros.

Crypt. Consp. IX.

F. 1.

Hoplismenus.

Crypt. Consp. I.

F.' 2.

C ryptus.

Crypt. Qoup. If

F. 10. Eois

Crypt. Consp. X.

F8.

Phygadeuon.

Crypt. Consp. III.

F. 4.

Mesostenus.

Crypt. Consp. IV.

F. 11. Mesochorus.

Crypt. Consp. XI.

F. 12. Plectiscus. Crypt. Consp. XII.

F, 8.

Phytodietus.

Crypt, Consp. VIII, £r. Acoenites.

|

——MMMM M— ——M— e ———À rM MÀ C ——

"X

"otudo

"XI

'snqouegq

"[1durd 'A

'8S9priox 'IIIX *susseg. *TIIA

E

"—"ouneouqo

"uoud£zg 'I

JA

'sn3d£ag

dus tna 1 "a ilwses y

I. CORPUS. 65

C A.P,U.T. 4L.

De Ichneumonidum genuinorum corpore ejusque partibus.

Sun

De corpore.

Corpus, plus minus elongatum, plerisque est nudum nitidum, interdum pilis brevibus tenuibus erectis pubescens aut pilis tenuibus incumbentibus subsericeum et opacum; saepius caput et thorax plus minus pubescentes esse solent. Rarius cor- pus est scabrum, seu punctis confertis profundis impressum, v. c. Metopiis, aut passim aciculatum, e. g. pluribus Bassis. — Species plurimae rufo ni- groque coloratae sunt, saepe plus minus albo- pictae, rarius totae rufae aut totae nigrae. Saepius abdomen bicolor est aut tricolor, aut segmentis nonnullis flavis, albove guttatis seu fasciatis. Tho- rax interdum colore rufo imbutus est, aut flavo- pictus; saepissime autem puncto uno alterove albo ad radicem alarum notatus. Scutellum multis spe-

ciebus album. Pedes unicolores aut bicolores aut Ichn, Europ. Pars I. 5

66 II. CAPUT.

tricolores sunt, nunquam toti nigri, cum femora antica semper subtus pallidiora sint. Caput unico- lor aut bicolor, saepe facie plus minus albo - picta, rarius tricolor; antennis saepe annulo lato albo notatis.

S. 2.

De capite.

Caput discretum prominens, antice orbicula- tum aut subovatum, superne transversum, pleris- que collum versus paulo angustatum, rarius sub- globosum aut subcubicum angulis obtusis, e. g. in Xoridis; thorace tertia vel quarta parte brevius, ejus autem latitudine seu paululum angustius, ra- rius latius. In capite distinguuntur: Occiput, regio postica, thoracem versus declive, plus minus emarginatum pro adplicatione ad thoracem; ver- iex, regio superna, inter occiput et stemmata sita ; Jfrons, inter stemmata et antennas, nonnunquam cornu brevi erecto, rarissime cornubus duobus, armata; facies seu hypostoma , regio antica, inter antennas et os sita, plana, nonnullis subconcava, e. g. Metopiis, aliis tuberculata, e. g. Exochis; tempora, regiones laterales, superne pone oculos; genae, regiones laterales, inferne pone oculos sitae. Caput instructum est oculis, stemmatibus, antennis et instrumentis cibariis.

Oculi laterales, plus minus prominuli, ovales aut suborbiculati; interdum subreniformes, mar- gine scilicet interiore, juxta antennas, emarginato,

Lm

II. ANTENNAE. 67

e. g. Hellwigiis. — Stemmata seu ocelli tria, inter verticem et frontem in triangulum disposita, hya- lino - nitida.

$.:8. De antennis.

Zntennae, inter frontem et faciem insertae, plurimis corpore breviores, nonnullis ejus longi- tudine, rarissime eo longiores; porrectae, post mortem saepius curvatae aut involutae, praesertim in feminis; filiformes aut setaceae, interdum circa medium subcompressiusculae, v. c. Phygadeuonti iriannulato et Mesosteno compressicorni, distinc- lius compressae Baryceroti, valde compressae et dilatatae Euceroti, clavatae Hellwigiis; nudae aut pubescentes, rarius pilosellae, v. c. Xylonomo pili- corni; articulatae, articulis 18 — 60: Articulo primo, seu radicula, parvo globoso, in caput im- merso; secundo, seu scapo, subcylindrico aut subclavato, rarius ovato, rarissime subgloboso, semper reliquis crassiore (si antennas Barycerotis et Eucerotis excipias) et duobus sequentibus lon- giore, tertio et quarto brevissimis crassiusculis, plerumque tam arcte connatis ut pro uno arti- culo, seu pedicello, habeantur, quarto sem- per breviore quam terüus, saepius vix con- spicuo, vel tertio ipso interdum vix exserto; quinto longiore cylindrico; reliquis, quae, una cum quinto, ab aliis entomologis flagello com- parantur, longitudine sensim decrescentibus, ita

5*

68 IV. PARTES ORIS.

ut extremi saepius transversi sint, rarissime omni- bus transversis, vel, antennis scilicet setaceis, an- terioribus transversis, extremis autem fere latitu- dine longioribus; ultimo plerumque ovato aut sub- cylindrico et longitudine penultimum excedente, apice acuto aut obtuso. | Articuli antennarum fili- formium breviorum multiarticulatarum, simulque crassiorum, breviores quoque et, exceptis secundo et quinto, globosiores seu longitudine latitudinis sunt; articuli antennarum longiorum autem et gra- ciliorum, vel pauciarticulatarum, longiores et, exceptis primo tertio et quarto, cylindrici. Cum vero plerisque articulus primus omnino abscondi- lus esse soleat, tertius et quartus autem unicum modo articulum exhibeant, articulus secundus pro primo, tertius et quartus pro secundo, quintus pro tertio habentur, qua denominatione etiam in hac Ichneumonologia usus sum.

S. 4.

De partibus oris.

In examine partium oris seu instrumentorum cibariorum , ob parvitatem subtilitatem et situm absconditum atque complicatum plurium harum partium, assiduitate quam maxima, nec non oculis bene armatis attentissimisque, et contemplationi- bus saepius reiteratis et ex omni parte directis, opus est. Haec requisita sane nec temere postu- lata nec superflua sunt; eoque minus reprehendi

IV. PARTES ORIS. 69

vereor, me in his nimis consideratum esse, cum videamus, coryphaeos entomologorum maxime ce- lebratos, in descriptione harum partium, immo in numéro earum, inter se discrepare. In re tam ardua et erroribus facillime obnoxia, oculis meis solis diffidens, auxilium invocabam viri amicissimi et oculatissimi, Neesei ab Esenbeck, nec frustra, nam hie, statim opus aggrediens, circiter quinqua- ginta species e diversis generibus et familiis Ich- neumonidum, examini rigoroso subjiciebat, oris partes et antennas, e quaqua parte, oculis armatis attentissime inspiciebat, quaeque viderat autem benevolenter mecum communicabat, quod animo gratissimo hic agnosco. Descriptiones singulas ejus verbotenus speciebus, ad quas attinent, ad- dam, simulque notabo, quo forsan descriptionibus earundem partum, ab aliis entomologis editis, haud respondeant. Hic autem sola generaliora de oris partibus recensenda sunt: — Clypeus ve vera nihil aliud est quam pars inferior faciei, ejusdem- que cum facie substantiae corneae, plerumque ejusdem coloris. Sutura transversali a facie discre- ius esse solet, interdum vero etiam, hac sutura obsoleta aut plane deficiente, omnino cum facie concretus est; plerumque transversalis, rarius or- biculatus aut. suborbiculatus est, margine postico et antico rotundato, rarius recto, antico interdum emarginato. — Labrum rarissime totum exser- tum est, plerumque maximam partem sub clypeo absconditum, interdum omnino retractum; mem- branaceum, nonnullis eoriaceum, rarissime cor-

70 IV. PAATES ORIS.

neum; forma varia, triangulare, semiorbiculatum, transversale, rotundatum, subquadratum; saepius appendice apicali membranacea angustiore, ut plu- rimum subulata, interdum triangularji, auctum. — Labium compositum est e mento et lingua. — Men- tum est corneum, plurimis pubescens, rarissime coriaceum aut submembranaceum, forma varia, longe plurimis tamen compressum convexum ob- conicum, multis vero subovatum, rarius cunei- forme aut subrectangulum seu lineare; apice ple- risque tridentatum aut bidentatum, multis rotun- datum aut truncatum, rarius emarginatum, raris- sime bifidum aut productum. Lingua, ab aliis labium nuncupata, membranacea est, rarissime subcoriacea, forma varia, plurimis subquadrata, aliis transversa, paucis obconica linearis triangu- laris subrotunda subrectangula cordata, apice ple- risque obtusa aut truncata aut bifida, aliis excisa aut emarginata, paucis rotundata aut denticulata; plerumque longitudine est menti, vel eo dimidio brevior, rarius tantum tertiae partis ejus longitu- dine, rarissime autem mento longior; caeterum vel latitudine menti, vel eo latior aut angustior. — Mandibulae corneae, breviores aut longiores sunt, plus minus arcuatae, ut plurimum basi latiores, apicem versus angustatae, rarius basi et apice fere aequilatae; rarissime rectae, triangulares aut pyra- midales vel lineares seu apice dilatatae; apice bi- dentatae, exceptis perpaucis speciebus, quibus apex vel integerrimus vel tridentatusest. Jurine quidem assert, omnium Ichneumonidum mandi-

IV. PAR TES ORIS. 71

bulas bidentatas esse, teste Neeseo autem mandi- bulae Xoridae et Metopii integrae sunt, Pimplae vero, cui Fabricius mandibulas inermes adscripsit, . bidentatae. — JMaxillae e partübus duabus dis- linetis constant, basi nempe et processu seu pro- cessibus laciniisee duobus supernis; illam Nees ab Esenbeck stipitem nuncupavit, hos nomine malae designavit: Stipes longe plurimis corneus est et compressus, paucis coriaceus aut membranaceus; plerumque sublanceolatus, interdum subrectangu- laris aut subtriangularis, rarius formae ovatae ob- longae obconicae semicylindricae lineari magis respondens. Mala vel bifida aut bipartita est vel biarticulata (bipartita aut bifida respondere videtur processibus duobus, interiori nempe et exteriori, quorum Illiger mentionem fecit; biarticulata autem unum processum, eumque biarticulatum, exhibere videtur). Ratione substantiae mala est membra- nacea, rarissime subcoriacea aut processu exte- riore coriaceo corneove. Longitudine mala sti pii aequalis esse solet, multis vero hoc brevior est. Caeterum autem nullus reliquorum auctorum, qui maxillas Ichneumonum examinaverunt, proces- suum aut laciniarum mentionem faciunt, praeter Fabricium, qui maxillam bifidam Bassi seductorii et Pimplae vagatoriae descripsit. — Palpi quatuor elongati filiformes inaequales: .4nteriores, seu mazillares, longiores sunt, plerumque mala duplo aut triplo longiores, nunquam hae breviores aut plus quadruplo longiores; quinquearticulati, raris- sime quadriarticulati, (secundum Fabricium et

72 IV. PARTES ORIS,

Panzerum saepe sexarticulati), Articulorum pri- mus obconicus esse solet aut clavatus vel subclava- tus, rarissime subeylindricus aut filiformis; secun- dus plerumque cultriformis, vel etiam obconicus, rarius subcylindricus subclavatus semicordatus sub- triangularis, rarissime vomeriformis securiformis subrhombicus; tertius plurimis subcylindricus aut filiformis vel obconicus, rarius clavatus aut cultra- ius; quartus plerumque cylindricus, vel etiam ob- conicus aut filiformis, rarissime spathulaeformis; quintus tandem longe plurimis filiformis, haud raro etiam cylindricus, paucis conicus, apice vel obtu- sus vel acutus. Auctores, qui palporum sexarti- culatorum mentionem fecerunt, articulum sextum describunt cylindricum aut filiformem. | Quod ad longitudinem relativam articulorum, tertius lon- gissimus esse solet, primus secundus quartusve brevissimus, interdum vero horum quoque unus alterve, vel etiam quintus, longissimus est, raris- sime tamen tertius est brevissimus; quibusdam speciebus omnes longitudine aequales sunt. Palpi posteriores, seu labiales, breviores, ut plurimum labio duplo longiores, rarissime triplo longiores aut labii longitudine sunt; quadriarticulati, varis- sime triarticulati, (secundum Latreilleum semper triarticulati, quod autem observationibus omnium reliquorum entomologorum obstat): Articulus pri- mus plerisque clavatus est aut obconicus, rarissime subcylindricus; seeundus obconicus aut. subtrian- 'gularis vel securiformis, rarius subcylindricus sub- cordatus aut obovatus, rarissime fere quadratus

,

Y. THORAX. 73

globosus aut rhombeus; tertius longe plurimis ob- conicus, rarius subtriangularis aut securiformis, rarissime cylindricus aut subovatus; quartus cylin- dricus aut filiformis, vel etiam oblongus, rarius ovatus. Ratione longitudinis relativae articulo- rum, norma fere constans esse videtur, articulos duos intermedios semper primo et quarto breviores esse; interdum tres anteriores aut tres posteriores, rarius autem omnes, ejusdem longitudinis sunt, Caeterum haud superfluum erit adnotare, me qui- dem de nonnullis formis partium oris dixisse, eas frequentiores esse, de aliis, eas rarius conspici, sed de exactitudine harum indicationum haud respondere possum, graviter enim suspicor, aucto- res, in designatione et denominatione formarum earundem, haud semper congruere, sed, ad unam eandemque formam designandam, hunc illo illum altero verbo adjectivo usum esse,

$5

De thorace.

Haec pars corporis, cui alae et pedes insident, latitudine saltem duplo, vel triplo aut quadruplo, longior est; forma rarius subcylindrica, saepius plus minus gibba, interdum subglobosa. E parti- bus seu segmentis tribus distinctis composita est: Pars antica et minima, collum aut collare, ab aliis quoque prothorac nominata, superne perbrevis est et annulum quasi exhibet, cum parte media thoracis ita coalitum, ut fere totum sub hujus mar-

74 V. THORA X.

gine antico lateat. Sutura, seu linea impressa transversalis, ad latera oblique super pedes anti- cos, deinde pone hos verticaliter, decurrens, sejun- git collum a parte media thoracis. Collo caput an- tice insidet, subtus autem et postice pedes antici ei inserti sunt. — Pars altera seu intermedia tho- racis, indeque ab aliis entomologis mesothoraa nuncupata, a me nomine prothoracis distincta, quia collum sub ea absconditum est et haec pars superne re vera partem anticam thoracis exhibet, maxima est, et a parte postica sejungitur sutura profunda, pone scutellum alas posticas et pedes medios cireumducta. — Alae, pedes medii et scutel- lum, huic parti inserti sunt. Radices alarum, et linea impressa, seu sutura, a radice alae anterio- ris versus collum ducta, limites designant inter dorsum et latera prothoracis. Ima pars prothora- cis pectus est. — Pars tertia et postica, seu meta- thorax, cui pedes postici et abdomen inserti sunt, saepius lineis nonnullis elevatis verticalibus et iransversalibus, rectis angulatisve, areolata aut cancellata, nec non punctis aut cicatriculis rugu- lisve aspera est; nonnunquam etiam postice, in

facie declivi, tubercula duo, rarius quatuor, ob- iusa aut mucronata, gerit. Ex observationibus

plurium entomologorum gallicorum, (Audouinii, Blainvillei, Chabrieri) alae posticae metathoraci insertae essent, quod quidem etiam concedi posset, si scutellum quoque pro parte metathoracis agnos- ceretur: Duae nempe suturae laterales a scutello descendunt; anterior a margine antico scutelli,

V. THORAX.- 75

inter radices alae anticae et posticae, oblique ad latera thoracis versus coxas pedum mediorum de- currit; posterior a margine postico scutelli, pone radicem alae posticae, decurrens, ad basin coxae cum sutura anteriore coincidit. Si posterior limi- iem inter prothoracem et metathoracem designat, scutellum et alae posticae metathoraci insident. Ex his simul patet, regionem scutellarem thoracis partem esse, suturis aeque distincte ac reliquae thoracis partes definitam. | Audouin autem in tho- race insectorum partes quadraginta tres definitas disünxit, plurimasque earum denominationibus peculiaribus designavit. De his, nec non de ob- servationibus Blainvillei Chabrieri et Latreillei, consulere velis: Annales des sciences nat. par Audouin etc. I. pag. 118 et pag. 416; Ibidem 1822 pag. 82; Bulletin des Sciences, de la Soc. phil. 1820, pag. 83; Memoires du Museum, VI. p. 411, VIL. pag. 302, VIIL. pag. 199. — Ad latera singulae partium trium thoracis, à me commemoratarum, spiraculum exit, saepe obsoletum.

Scutellum, si adest, plurimis subtriangulare aut suborbiculatum est, plus minus convexum, in- terdum tuberculatum, e. g. Trogis, tumque haud raro mucrone erecto armatum, e. g. Banchis; ra- rius transversum quadrangulare, angulis duobus apicalibus in mucronem elongatis, v. c. Metopiis. In Pezomachis autem scutellum sensim evanescit, prout alae evanescunt; quibus tandem omne ala- rum rudimentum obliteratum est, omni ieuie vestigio scutelli earent.

16 VI. ALAE.

S. 6. De alis. (Tab. I et IL.)

Icehneumonides, ut reliqua Hymenoptera, alis quatuor instructi sunt, e memórana tenui et costis corneis, illam expandentibus, conflatis. Hae costae ab aliis nervi aut.cenae nuncupantur, quamvis ne- que. nervi neque venae sint, sed tracheae corneae. Cum vero in plurimis scriptis nervi nominentur, haec denominatio itaque in usu sit, ego quoque eautar, Econjunctionibus et anastomosibus ner- vorum cellulae seu areolae aut areae alarum oriuntur. Zadix, seu pars alae, quae thoraci in- seritur, substantia est intermedia inter corneam et membranaceam, nunquam hyalina aut diaphana, sed semper colorata; obtegitur autem pro parte squamula convexiuscula|duriore cornea, quae ta- men potius ad thoracem pertinet. — [ae anticae (fig. A), posticis longiores, angustae, apicem versus sensim dilatatae sunt. Margo earum anticus lon- gior est interno, hiclongior postico. Stigma (a) distinctum est, majus aut minus. Costa crassior marginis antici, inter stigma et angulum dorsalem alae extensa, radius (b) nuncupatur. Ex anasto- mosi nervorum cellulae decem aut undecim for- mantur: Harum cellularum, secundum longitudi- nem alae consideratarum, tres, a radice alae ortae, elongatae sunt seu humerales (1 —3), una est ra- dialis (4), duae aut tres cubitales (5—7), duae, cubitalibus substratae, discoidales (8— 9), duae, discoidalibus substratae, posticae (10—11) (in

VI. ALAE. ZT.

conspectu generum anteriore a me brachiales nun- cupatae). Nervi, qui cellulas discoidales inter se " disjungunt, relatione ad cellulas cubitales, nervi recurrentes nominantur. Denominationes angulo-

rum et marginum alae e Terminologia Illigeri de-

sumsi, cellularum e Methodo Jurinei. Cum vero hic non nisi cellulas cubitales et radiales respexe- rit, reliquas ipse denominationibus, quales mihi aptae videbantur designavi. |Cellulis secundum latitudinem. alae consideratis, illae ad margi- nem breviorem seu posticum sitae mihi externae (8. 8. 10) sunt, juxta cellulas humerales sitae in- ternae (7T. 11), inter externas et internas sitae jn- termediae (6. 9). Cellularum humeralium quae ad radium jacet externa (1) est, quae ad margi- nem internum interna (3), quae ab ambabus inclu- ditur intermedia (2). Fallén partibus pluribus alarum, modo recensitis, nomina alia indidit: Margo totus antieus ei est nervus costalis (b), sügma punctum costale (a), cellula radialis area costalis ultima (4); porro Fallén omnes cellulas, quae nullam cum nervo costali, neque cum mar- gine interno alarum, connexionem habent, areas discoidales adpellat; nostra cellula cubitalis inter- media ei est areola intermedia (6) seu simpliciter areola; cellula discoidalis intermedia area specu- laris (9). Brevitatis causa ego cellulam cubitalem interiorem. et exteriorem cellulam interiorem et cellulam eateriorem nuncupabo, pro cellula cubi- tali intermedia autem simpliciter denominatione areolae utar, | Cum vero, inter has cellulas, prae-

18 VI. AL AE.

primis areolae, cellulae interioris et cellulae radia- lis rationem habuerim, de his quaedam adhuc pro- ferre mihi liceat: Cellula radialis plurimis spe- ciebus lanceolata est et magnitudine mediocri; Po- rizonibus autem (fig. 2) permagna, triangularis, an- gulo interiore recto, in medio disci alae sito. Cel- lula interior (7) maxima, e coalitione cellulae cubitalis interioris et cellulae discoidalis inte- rioris (x. y) orta est, nervo dividente, qui has duas cellulas sejungere deberet, easque in aliis hymenopteris etiam perfecte sejungit, extincto. Plerisque tamen speciebus vestigium illius nervi dividentis (z), obsoletius aut distinctius, con- spicitur, nempe in superiore hujus cellulae parte, ubi nervus ille cum alio, ab eo versus cellu- lam posticam interiorem recurrente, angulum acutiorem aut obtusiorem exhibere solet. Rarius hoc nervi dividentis rudimentum usque ad me- dium cellulae interioris excurrit, e. g. in Tryphone maculato, Lissonota dorsali, Pimpla decimatore (fig. 3); plerumque perbreve est, [aut angulus solus locum indicat, unde excurrere deberet; deinde an- gulus quoque evanescit, et nervus, qui cellulam internam a cellula discoidali intermedia sejungit, arcum exhibet plus minus arcuatum, donec tau- dem, e. g. in Porizonibus (fig. 2), arcus in lineam rectam transit, omneque vestigium nervi dividen- tis obliteratum est. freola nonnullis speciebus et generibus deest; plurimae autem ea instructae sunt. Quaedam species individuis variant areola distineta aut prorsum nulla. Imo occurrunt indi-

VI. ALAE. 79

vidua, quibus areola in una ala deest, in altera distincta conspicitur; e. g. in Mesolepto montano, Mesolepto Antilope et 'Tryphone sternoxantho; fit quoque, licet perraro, ut areola, nervo accessorio diagonali, in duas areolas dividatur, in Alomyae ovatoris individuo uno. Semper autem, si adest, reliquis cellulis magnitudine cedit, et vel quinque- angularis, vel quadrangularis, vel triangularis, vel suborbicularis est. Omnes hae formae autem mul- üfarie modificantur, unaque in alteram transit. Areola quinqueangularis (fig. 4) si latitudine lon- gior et basi latior quam apice est, pyramidalis (fig. 11) nominatur; quadrangularis vel quadrata (fig. 6) vel rhombea (fig. 12) vel rectangula vel tra- peziformis esse potest; triangularis (fig. 8.10) vel regularis vel irregularis est; suborbiculata haec areola nominatur, si latera ejus plus minus arcuata sunt, concavitate arcus intus versa. Magnitudo re- lativa hujus areolae in speciebus et familiis diver- sis etiam diversa est; in serie individuorum, hac fine selectorum, ostendi potest, quomodo areola gradatim deminuitur tandemque omnino evanescit. Disparet autem duplici ratione: Vel enim nervi ejus duo laterales sensim sensimque invicem ad- propinquant, usque dum collabuntur et, collapsi, unum nervum exhibent, vel nervorum lateralium unus alterve sensim evanescit. Illud fit hac ra- tione: Areolae quadrangularis aut quinqueangula- ris nervi laterales apice, id est ubi cellulam radia- lem attingunt, sensim adpropinquant, deinde, api- cibus ipsis conjunctis, areolam triangularem exhi-

80 VI. ALAE.

bent; conjunctione ulterius continuata, partes apicales amborum nervorum ita coalescunt ut quasi petiolum exhibeant, quo areola ipsa suspensa esse videtur, quae nunc petiolata (fig. 15) nomina- tur; patet autem, conjunctione longius longius- que continuata, areolam ipsam tandem prorsus evanescere debere. Areola ita sensim angustata, nervi laterales quidem basi quoque, id est, ubi cellulas discoidales attingunt, sensim adpropin- quant, nunquam vero a basi ipsa conjunctio inci- pit, indeque nunquam petiolum areolae e basi hujus provenire videbis, sed semper ex ejus apice. Si, numero secundo, nervorum lateralium unus alterve, plerumque exterior, sensim evanescit, vestigia ejus in membrana hyalina alae plus minus conspicua esse solent, aut, vestigiis ejus plane ob- literatis, angulus obtusus, in nervo inferiore cel- lulae externae, prope juxta cellulam discoidalem intermediam, locum prodere solet, unde nervus ile extinctus oriebatur, e. g. in Hemitelibus (fig. 16). Saepe autem nullum vestigium, nec quo- que angulus iste, superest. Interdum, loco areo- lae, punctum conspicitur nigro-fuscum, corneum (fig. 19) quod vel e contractione areolae totius, vel e contractione nervi simplicis, cellulam exterio- vem ab interiore sejungentis, ortum esse videtur. Hac contractione, quam nervus inferior cellulae radialis, et superior cellulae discoidalis externae et intermediae, secuti sunt, factum est, ut, in illo puncto, cellula radialis cum cellulis istis discoida- libus fere in contactum venerint. Areola nereum

VI. ALAE. 81

secundum recurrentem excipere solet. Rarius hic nervus exacte cum nervo exteriore areolae coinci- dit vel ipse, paululum ab areola remotus, a cellula exteriore excipitur; plerumque recte descendit aut parum arcuatus est, interdum autem paulo infra medium angulum exhibet. Areola deficiente, ner- vus ejus lateralis exterior extinctus esse solet; tunc vero, areola cum cellula externa conjuncta, haec nervum secundum recurrentem excipit. Ra- rius areolae nervus lateralis interior extinctus, et areola ipsa cum cellula interna conjuncta est, quae nunc etiam nervum secundum recurrentem excipit. Rarissime, areola deficiente, nervus ille recurrens coincidit cum nervo, cellulas duas cubitales magnas sejungente. — lae posticae (fig. B), anticis bre- viores et angustiores, subaequilatae sunt. Anasto- mosibus nervorum formantur cellulae septem, qua- rum tres (1— 3), e radice alae ortae, internae, quatuor (4— 7) autem, ad marginem posticum sitae, externae sunt. Internarum superior ple- rumque usque ad medium marginis antici extendi- tur, inferior margiuem internum occupat, inter- media inter superiorem et inferiorem sita est, Ex- lernarum supera confinis est inferiori superiori, et angulum anteriorem alae occupat, secunda tertia et infera ad marginem posticum sitae sunt, nervis intermediis nonnunquam vero adeo obsoletis, ut illae tres cellulae in unam magnam cellulam con- fluant.

Haec de alis perfectis horum insectorum profe-

renda erant. In serie specierum subgeneris Pezo- Ichn. Europ. Pars I. 6

82 VII. PEDES.

machorum autem vidimus alas sensim sensimque decrescere, ita ut nullo modo volatu idoneae sint, landemque ipsa rudimenta laevissima earum plane evanescant. Sed structura harum alarum imper- fectarum, et cellulae, quantum in nonnullis Pezo- machis adhuc cognoscere licet, alis perfectis reli- quorum cogenerum respondent. (fig. 24. 25.).

S.T. De pedibus.

Pedes sex Ichneumonidum cursorii sunt; an- lici, eorumque partes, breviores, medii magnitu- dine media, postici longiores; vel graciliores et longiores, nonnunquam pergraciles, vel validio- res et breviores, postici interdum valde incrassati. Partes eorum sunt, ut in reliquis plurimis insectis, coxa seu caput femoris, trochanter, femur, tibia, tarsus cum ungue. — Coxae anteriores globosae sunt; posticae ovato- aut elongato -globosae, in- terdum subangulatae, vel etiam compresso - globo- sae simulque permagnae, in quibusdam speciebus Exochorum magnitudine femoribus aequales, non- nullis, v. c. Ichneumoni culpatori et melanogono, caleare valido armatae; Ephialtae mesocentro coxae mediae quoque tuberculo acuminato laterali armatae sunt. — 7'rochanteres biarticulati sunt, articulis autem arctissime connatis, quorum minor cum femore connexus est, major cum coxa. — Femora sunt elongata, graciliora aut crassiora,

VII. ABDOMEN., 85

interdum ellipsoideo-clavata e. g. Exochis; postica interdum anterioribus multo crassiora, v. c. Pa- chymeris, praetereaque, quod quidem rarissime, ad marginem inferum spina seu dente valido ar- mata, v. c. Odontomeris. — Z'ibiae rectae elon- gatae, apicem versus magis minusve incrassatae; anticae spina apicali solitaria reclinata armatae, plerumque posterioribus paulo validiores, rarius subclavatae, v. c. Echthro reluctatori; mediae spina recta gemina, rarius solitaria; posticae spina recta gemina, interdum plus minus curvatae, e. g. Rhyssae curvipedi. — 7'arsi sunt filiformes graci- les, tibiis graciliores, rarius crassitie tibiarum et subtus canaliculati, e. g. Anomalis; quinquearti- culati, articulo primo longiore, sequentibus lon- gitudine decrescentibus, ultimo apice unguibus duobus acutis incurvis, et inter hos unguiculo bre- viore obtuso, armato; unguibus in subgenere Ophionum subtus pectinatis, pectinibus subtilissi- mis, oculo bene armato distinctis.

S. 8.

De abdomine.

"Abdomen, secundum genera et species horum insectorum, forma et longitudine relativa diver- sum est; quibusdam thoracis longitudine aut qua- druplo longius, plurimis thorace duplo triplove longius; aliis thoracis latitudine aut angustius, paueis eo aliquanto latius. Quod ad formam, ab-

6*

84 VIII. ABDOMEN.

domen plerisque est vel cylindricum, vel elongato- ovatum aut fusiforme, vel plus minus compressum apice plerumque truncato, alis subconicum seu apicem versus sensim angustatum, aut depressum, paucis lineare aut depresso-orbiculare. Relatione ad conjunctionem cum thorace, abdomen est vel sessile, vel subsessile aut subpetiolatum, vel pe- üolatum, de quo conferre velis quae infra, ubi de segmento primo agetur, proferam. Abdomen segmentis septem aut octo compositum est; octavo spurio, plus minus abscondito, saepe plane obso- leto. .Segmenta, forma et magnitudine, respon- dent formae et magnitudini abdominis ipsius; hoc nempe breviore et latiore, illa quoque lata sunt; abdomine longiore et graciliore, segmenta sunt latitudine longiora et cylhindrica, seu latitudine longitudinis, i. e. quadrata; abdomine ovato, seg- menta anteriora apicem versus sensim dilatantur, posteriora autem apicem versus coercentur. Qui- busdam feminis apex: abdominis appendice biarti- culata, seu segmentis duobus accessoriis (de quibus conferas quae in S. 9 de genitalibus feminae com- memorabo), auctus est. Prout autem segmenta ultima perfectius aut imperfectius efficta, seu plus minusve abscondita, sunt, auctores quoque numero eorum indicato differunt: Secundum Audouinium abdomen hymenopterorum e segmentis octo con- flatum est, putat enim, praeter segmenta septem, vulgo accepta, primum semper intime cum meta- thorace connatum esse, ideoque, si abdomen pe- tiolatum sit, haud segmentum primum, sed secun-

VIII, ABDOMEN. 85

dum, in petiolum elongatum esse. E sententia Blainvillei abdomen insectorum segmentis decem compositum est, quorum duo ultima autem semper abscondita sunt. Segmentum, quod vulgo, etiam- que in hac Ichneumonologia, primum nuncupatur, ratione formae, minus reliquis abdomini toti re- spondet. Utrinque ad ejus latera tuberculum situm est parvum, magis minusve distinctum, in quo spiraculum exit. — Haec tubercula vel in medio segmenti sita sunt, vel ante medium (inter medium et apicem), vel ultra medium (inter medium et basin). Quo magis tubercula a basi remota sunt, eo gracilior pars postica hujus segmenti esse solet. Pars antica, inter tubercula ista et marginem api- calem segmenti sita, (in Monographia Ichneum. pedestrium minus apte area nuncupata), plurimis speciebus latior est parte postica, multis tamen, praecipue abdomine toto valde compresso, vix paulo latior; perpaucis segmentum primum totum exacte lineare ubique aequilatum est, ^"Tuberculis basi valde approximatis, parte antica segment autem aequilata, nec segmentis sequentibus mul- tum angustiore, his autem thoracis circiter latitu- dine, abdomen sessile nominatur, cum pars postica primi segmenti adeo brevis sit ut vix discerni possit, indeque pars antica immediate cum meta- thorace cohaerere videatur. Si hoc segmentum, seu pars ejus postica, basin versus sensim coer- cetur, abdomen subsessile aut. subpetiolatum est. Si tandem pars postica elongata angusta linearis aui filiformis est, haec pars petiolus nominatur,

L

86 IX. PARTES SEXUALES.

abdomen autem petiolatum. Petiolus vel est rectus, vel arcuatus et ad partem inferiorem meta- thoracis, cui inseritur, descendens. Plerumque tubercula abdominis sessilis ad basin segmenti primi, abdominis subsessilis aut subpetiolati circa medium, abdominis petiolati autem versus apicem segmenti illius, sita sunt. Caeterum hoc segmen- tum saepius lineis duabus aut quatuor longitudi- nalibus, plus minus distinctis, carinatum, et cica- irieulis séu punctis asperum et aciculatum est; lineis istis punctisque interdum in segmentum se- cundum continuatis. Secundum tertium et quar- tum in Glyptis lineis duabus dorsalibus obliquis impressa sunt, in Bassis nonnullis linea transver- sali. In plurimis subgeneribus Pimplarum omnia fere segmenta plus minus transversim incisa aut subtuberculata sunt. Segmenta quatuor aut sex anteriora utrinque spiraculum habent distinctius aut obsoletius; nec vero dubito, quin omnibus seg- mentis tale spiraculum laterale sit, ultimis tamen obsoletissimum.

S. 9.

De partibus sexualibus.

Mares horum, insectorum nonnulli a feminis suis differunt abdomine graciliore, ut in pluribus speciebus Cryptorum et Pimplarum; alii antennis crassioribus, e. g. plures Crypti, aut gracilioribus, e. g. plures Ichneumones. Multae feminae Ich-

IX. PARTES SEXUALES. 87

neumonum et Cryptorum a maribus suis discer- nuntur antennis alboannulatis et, post mortem, magis curvatis, saepiusque spiraliter convolutis. Alii mares picturis elegantioribus capitis thoracis et pedum a feminis suis distinguuntur. Sed omnes hae notae haud lege generali, ubique rata, nixae sunt, indeque haud semper, ubi de sexu unius alteriusque individui incerti sumus, dubia omnia tollere possunt; multae enim feminae cum maribus suis, tam forma abdominis et antennarum, quam colore et picturis corporis, ejusque partium, pror- sus congruunt. Solis partibus genitalibus ipsis sexus semper discernitur. Hae partes sunt vel internae vel externae. De internis taceo, cum eas haud examinaverim.

Partes externae sexuales, in apice abdominis sitae, si exsertae sunt, in individuis masculis membra quaedam exhibent perbrevia, plerumque maximam partem abscondita et arcte composita, ut modo unum stylum brevem obtusum exhibere videantur. Feminae aculeo instructae sunt depo- sitorio tripartito, qui autem, in generibus et spe- ciebus diversis, longitudine valde diversa est, mul- tis nempe perbrevis et vix exsertus, multis longus; haud raro corpus longitudine excedens, paucis tamen corpore pluries longior. Inveniuntur vero multa individua, quibus omnes partes sexuales totae absconditae et in abdomen retractae sunt, nec nisi insecto adhuc vivente aut saltem molli, pressione cauta digitorum, protrudi possunt. Si autem tale individuum jam demortuum est et peni-

88 IX. PARTES SEXUALES,

ius exsiccatum, nullo modo eruere poteris, num sit mas num femina, nisi insectum subjicias sectioni anatomicae, aut forsan aliae notae externae, ex- perientia longa confirmatae, de sexu te certiorem faciant. Huic incertitudini autem non solum in- dividua singula aut species singulae obnoxiae sunt, (conferatur Mesoleptus "Typhae etc.), sed tota genera: Ego saltem de nullo Metopio, quotquot eorum coram habui, certitudine quadam discernere auderem, num sit mas num femina; omnibus enim styli duo exigui ex apice segmenti ultimi exerti erant, nulli autem aliquid aculeo simile ( conferas quae de his ad genus Metopiorum dixi). Sed jam progrediamur ad partes sexuales distinctas, et qui- dem primo ad partes masculas. Hae plerumque, v. c, in omnibus Ichneumonibus, conulum exhibent brevem, vix exsertum, obtusum compressiusculum, e valvulis duabus compositum verticalibus, externe convexiusculis, in concavitate interna penem inclu- dentibus; rarius, e. g. in Exocho frenatori, valvulae istae semicylindricae sunt, Interdum autem styli duo longiores prominent, vel recti, e. g. in Meso- choris, vel subforcipati, v. c. in Tryphone velli- cante. In Paniscis hae partes interdum sub forma corpusculorum subhamuliformium exsertae sunt. Xoridae nitenti penis est linearis depressus diapha- nus, linea media longitudinali obscuriore (canali pro excretione seminis?), intra valvulas duas ex- sertas lineari-lanceolatas inclusus; supra has val- vulas praeterea duo styli brevissimi cylindrici sub- porrecti sunt. Structura et forma simili penis

IX. PARTES SEXUALES. 89

Rhyssarum esse videtur, sed vaginae duae conchae- formes, quae eum includunt, praeterea duo alia corpuscula conchaeformia, illis similia, sed minora, et forcipem continent. His partibus masculis Rhys- sarum respondere videntur partes Ophionis lutei, a Degeero in tractatu XV partis secundae tomi secundi descriptae et delineatae, sed forceps deest. — A culeus depositorius feminarum tripartitus est: Pars media exhibet setam gracilem rigidam flexilem corneam laevissimam nitidissimam rectam teretem, rarius arcuatam compressam, . colore plerumque rufo aut castaneo, rarius fulvo aut fusco. Haec seta terebra est, et canali centrali longitudinali instructa esse dicitur, per quem ova ponerentur. In Pimplis pluribus (v. c. in P. varicorni) tere- bram vidi subtus, per totam longitudinem, canali- culatam. Partes laterales utrinque setam aut sty- lum exhibent semicylindricum, aut versus apicem paulo incrassatum, rarius subclavatum, extra con- vexum, plus minus pubescentem, nonnunquam punctum, intra concavum laevem. Cum hae partes, situ quieto et naturali, terebram includant, vagi- nae nominatae sunt. Praeterea in nonnullis femi- nis, e. g. Campoplegis alienati, juxta aculeum corpuscula duo clavata conspiciuntur. Longitudo aculei pervaria est: Quibusdam feminis hoc mem- brum omnino absconditum est, quibusdam subex- sertum, aliis longius, vel corporis longitudine vel corpore longius, rarius hoc pluries longius. Acu- leus subexsertus stylum exhibet brevém compres- siusculum linearem, rarius subclavatum (ut in

*

90 IX. PARTES SEXUALES.

Campoplege alienato), interdum vix a genitali masculo distinctum, quod tamen minus lineare esse - solet sed magis formae conuli compressi respondet. Aculei breves simpliciter et recta ex apice abdo- minis exserti esse videntur, terebraque instructi sunt setaeformi. Plura commemoranda sunt de aculeis longioribus et longissimis. Horum terebra saepius apice subdilatato- compressiuscula seu lineari - lanceolata, ibique rugulis transversis, plus minus distinctis, incisa est; saepe vero etiam per totam longitudinem compressiuscula, e. g. in Pimplis (conferatur P. varicornis); interdum quo- que terebra compressiuscula plus minus sursum curvata est, in Porizone claviventri autem, magis- que in Porizone gravipede, falcato-sursumcurvata. Vaginae plerumque externe punctae sunt et pubes- centes, interdum ipsae pilosellae, haud raro quo- que apicem versus subincrassatae. Feminae, acu- leo longo instructae, hunc, in situ quieto, por- rectum gerere solent; quae autem aculeum perbre- vem aut subexsertum habent, hunc saepe plus mi- nus oblique erectum gerunt. Si vero perturbantur premuntur aut ova deponere quaerunt, aculeum omnibus directionibus, sursum et deorsum, nec vero, ut videtur, latera versus, movere et remo- vere possunt. De loco insertonis terebrae et vaginarum haec addenda sunt: In multis speciebus, praeprimis in generibus Rhyssarum et Porizonum, sed etiam in Pimplis Cryptis etc. quarum feminis abdomen apice incrassatum et truncatum, subtus rima longitudinali incisum est, haud raro obser-

IX, PARTES SEXUALES. 91

vatur, vaginas aculei semper apici abdominis in- sertas esse, dum terebra, longe a loco insertionis vaginarum remota, deorsum flexa, e ventre ipso, interdum e media parte ventris, provenire videatur. Geoffroy, in Voluminis secundi pagina 315 quidem dicit, terebram nasci ab extremitate abdominis, vaginas autem ab infera ejus parte, paulo sub ex- iremitate; sed quod auctor hie de terebra dicit, potius ad vaginas adhibendum est, et vice versa. Haec res autem ita se habet: Vaginae parti posticae segmenti ultimi adfixae sunt; canalis autem, quem vaginae semicylindricae compositae exhibent, ad radicem vaginarum in rimam ventralem continua- tur, inde usque ad segmentum sextum aut quin- ium prolongatam. 'Terebra, quae sub segmento sexto aut quinto inserta esse videtur, situ quieto versus apicem abdominis porrecta, a rima ventrali excipitur planeque absconditur, in apice abdo- minis autem vaginis amplectitur et in illis ultra abdomen porrigitur. Coleocentris et Arotis basis terebrae, aut, quod idem est, rima ventralis, vel iota vel pro parte, valvula ventrali horizontali convexa acuminata, apice elongata, obtegitur. Alüs speciebus, e. g. multis Cryptis, segmenta intermedia ventre receptaculum brevius tectiforme exhibent, e quo terebra provenire videtur. Quod autem modo de insertione terebrae ad ventrem dixi, primo adspectu quidem ita esse videtur, re vera autem aliter est: Segmento ultimo seu octavo, quod in Rhyssis, sub specie laminae subtriangularis infra segmentum septimum prostat, appendix affixa est

92 IX. PARTES SEXUALES.

subbiarticulata, superne longitudinaliter canalicu- lata, cujus apici terebra inserta est. Haec appendix autem perraro, at nunquam in statu quieto insecti, in conspectu est, cum semper, non solum sub ventrem reflexa, sed in rimam longitudinalem seg- mentorum ultimorum recepta ibique abscondita esse soleat. "Terebra vero, ejus apici affixa, qui nunc sub medio ventre situs est, iterum reponitur atque in rimam ventralem ultimorum segmentorum et in canaliculum appendicis dorsalem, situ quieto appendicis retroflexi in ventre deorsum spectan- : lem, recipitur. Si vero terebra hoc situ longius se porrigere violenter nititur, appendix cum parte ventrali segmentorum ultimorum ita protruduntur, uL situ verticali se exhibeant, eadem segmenta autem superne unum in alterum reprimantur, unde apex abdominis ipse valde incrassatus, compresso- iruncatus, postice canaliculatus (quia rima ven- iralis sursum mota est), inferne (ubi apex abdo- minis prominet) tuberculatus, adparet, vaginae aculei autem marginem superum partis truncatae occupant, terebra ipsa vero e margine inferiore hujus partis provenire videtur. Haec omnia mulü- farie variata conspicio in copia individuorum Rhys- sarum Porizonum etc. quibus appendix ista, in mortis agone violenter protrusa, post mortem in hoc situ mansit. Secus autem est adspectus, quando appendix tota cum abdomine ipso in unam ean- demque directionem longitudinalem et situm hori- zontalem porrecta est, quale quid in duobus indi- viduis Porizonis claviventris et gravipedis ante ocu-

IX. PARTES SEXUALES. 93

los habeo: His nempe appendix biarticulata partem ultimam seu apicalem abdominis exhibet; vaginae aculei, velut cornua duo curvata, fere in medio dorsi abdominis erectae sunt; duo ultima segmenta (appendix) superne per totam longitudinem cana- liculata sunt; terebra autem ex ipso apice- abdo- minis porrecta est. Patet, hune statum et situm partium valde coactum et praeternaturalem esse, nec nisi affectu quodam violento effectum esse posse. — 'ulra Ophionis lutei, cujus copulam Degeer observavit, secundum hujus descriptionem, ventre sita est inter segmentum sextum et radicem aculei.

94 RATIO VITAE.

CAPUT WL

De ratione vitae horum Insectorum.

Plurimi Ichneumonides agiles cauti fugaces sunt; multi, praeprimis e generibus Ichneumo- num et Cryptorum, si sedent aut circumcursant, saepe antennis vibrant; alii autem sunt segniores, v. c. Ophiones, quos etiam nunquam antennis vi- brare vidi. Occurrunt haec insecta in floribus fru- ietis arboribus herbis, in superficie truncorum sepium parietum, etiam in domibus; ante omnia autem flores umbellatos frequentare et in eis com- morari amant. Species, quarum feminae aculeo longo instructae sunt, saepius etiam in parietibus et truncis arborum inveniuntur; haec enim sunt loca, ubi larvas quaerunt, quibus ova imponere instinctu impelluntur. Nonnullas feminas magnas, aculeo longissimo instructas, e. g. Rhyssam per- suasoriam ete. nunquam in floribus aut foliis, sed ubique in truncis arborum sedentes, aut eos cir- cumvolitantes, vidi.

De victu horum insectorum e propriis observa- tionibus haud rationem reddere possum; si vero alimenta sumunt, haec potius e regno vegetabili, quam ex animali, desumere videntur. Saepe atten- iissime observavi individua, in floribus umbellatis

RATIO VITAE. 05

sedentia, numne viderem an et quomodo escam sumerent, nil autem vidi nisi quod haec animal- cula, assiduitate quadam et cupiditate singulari, pollen ore perscrutarent; suspicor tamen, hoc pol- len, aut potius nectar florum, eis nutrimento esse. Fabricius quoque, (in Generibus Insect. pag. 114) dicit, imagines Ichneumonum victum e nectare flo- rum haurire. Nunquam Ichneumones alia insecta aut larvas aut araneas etc. devorare aut persequi, nedum eas agitare, vidi, sed potius semper cum alis insectis, haud raro viginti et plures in una eademque umbella, socialiter et pacatissime coha- bitare; mihi itaque persuasum est, omnes aucto- res, qui narrant, se Ichneumones alia insecta de- vorare vidisse, haud Ichneumones sed Spheges ante oculos habuisse. Nunquam etiam Ichneumo- nem mordere vidi; si vero feminae speciei alicujus digitis prehenduntur, statim abdomen deorsum curvant, simulque terebra e vaginis se exserit et, commotionibus vehementibus et acceleratis versus digitum directa, pungere minatur, quod tamen perraro successit. Cum vero terebra cutem pene- irat, dolor excitatus, ut experientia me ipsum docuit, acutus quidem est, sed momentaneus; in- deque persuasum me habeo, nullum humorem acrem per terebram in vulnus effundi. Si haec insecta larvas investigant atque aggrediuntur, hoc fit non escae causa, sed ad ova eis imponenda. Vero etiam in nymphas insectorum et in ova ara- nearum, seu forsan in coactile densum sericeum, quo quaedam araneae ova sua obdueunt, Ichneu-

96 RATIO VITAE.

monides nonnulli, v. c. Pimpla oculatoria et Hemi- teles palpator, ova ponunt; larvae exclusae autem substantiam internam ovorum araneae comedunt, etin ipso araneae nido in nymphas et insecta de- clarata commutantur. Aliae species, v. c. Hemi- teles areator, domos intrant et, eadem intentione ut reliquae, larvas Dermestium Anthrenorum et Tinearum investigant. Feminae aculeo brevi in- structae, ad ova deponenda, larvas quaerunt haud absconditas, sed libere in foliis etc. degentes; quae autem aculeum longum aut longissimum gerunt, larvas investigant occulte viventes in ligno, sub cortice, in gallis, in nidis etc. Hae feminae, si canalem aut rimam, aliudve cavum, ubi larvae absconditae esse possent, invenerunt, pedibus an- terioribus supra foramen se collocant, corpus quam alte elevant, abdomen ipsum autem vertica- liter erigunt, tum terebram sub ventrem deflectunt et in foramen inserunt; aut gallas et nidos aliorum insectorum terebra perforant, ut apice aculei lar- vas absconditas attingant, quibus deinde ova sua inmittunt. Haec semper sat profunde in corpus larvae ponuntur, ne forsan, larva cute se exuente, cum cute perdantur. Progenies Ichneumonis, ex ovis exclusa, ut plurimum interna larvae petit et, interanea ejus, nec vero viscera ipsa, sed corpus adiposum, comedens, in larva cum larva ipsa, semper avide edente, usque nutritur et crescit, dum adulta ad mutationem se paret, qua fine vel in corpore larvae ipsius in statum nymphae transit, vel, postquam per musculos et cutem larvae ro-

RATIO VITAE. 97

dendo exitum aperuit, extra larvam folliculum sibi net sericeum, duriorem aut laxiorem, et in nym- pham mutatur, e qua, post tempus longius aut brevius, insectum declaratum prorumpit. Singu- laris autem modus est. quo larvae Ophionis lutei, et forsan omnium specierum hujus generis, degunt. Mater nempe ova ponit petiolata in superficiem erucae Bombycis vinulae; larvae exclusae autem non corpus erucae intrant sed, cauda in putamine ovi fixa, itaque mediante petUolo ovi eorpori eru- cae adbaerentes, hanc exsugunt donec adultae sunt. Licet haec insecta satis agilia sint et facillime vo- latu celeri effugiant, si ad ea adpropinquas, tamen feminae, ova gignendi occupatae, hujus negotii adeo totae sunt ut nullam aliam rem, nec ipsam vitam, curent. Non solum ad lubitum e propin- quo observari, sed digitis a loco, quo insident, auferri patiuntur; si eas autem digito adtingis aut deturbas, potius quasi stupidae delabentur quam avolabunt. Hoc observavi in Rhyssa persuasoria, nec non in Ephialte carbonario mediatore et mani- festatore. — Quae hic, de moribus et vitae ratione Ichneumonidum, laevi delineatione exhibui si per- fectius et accuratius cognoscere cupias, adire velis opera Reaumurii, Degeeri, Roeselii, aliorumque coryphaeorum entomologorum; quaedam etiam passim in hac Ichneumonologia commemorata sunt.

De copula horum insectorum nihil e propriis observationibus proferre possum, nunquam enim mihi successit, par copula junctum aut copulam

parans invenire, licet forsan centum millia indi- Ichn. Europ. Pars I. "

98 RATIO VITAE.

vidua viva Ichneumonidum, in statu eorum libero naturali, viderim, et per triginta annos omnem operam dederim ut copulam viderem. Nonnulli entomologorum, quibus notitias multas egregias, in litteris mecum communicatas, debeo, tradunt quidem, se Ichneumones in copula observasse, de modo et ratione copulae autem tacent. Geoffroy (in Tomi IL, p. 361) assert, se Ichneumonem ala- tum masculum cum femina aptera copula junctum vidisse; cum. vero idem auctor (in Tomi I, p. 62) contendat, se saepius individua Platyceri fusci capite laevi (qui mera femina Lucani cervi est) in- ter se, nunquam autem cum Platycero fusco capite cornubus duobus bifurcis armato (qui tamen, ut omnes scimus, verus mas feminae illius est) in copula observasse, nemo me reprehendet, quod ista notitia Geoffroiana mihi suspecta sit, cum ego ipse inter Pezomachos (Cryptos apteros) plures species in utroque sexu viderim. Caeterum de ratione illius copulae Geoffroi nil retulit. Degeer autem, (in tractatu XV partis II 'Tomi IT) accura- tius copulam Ophionis lutei descripsit: Mas, hoc negotio valde impetuosus et ardens, dorsum ascen- debat feminae immobilis semperque quiete seden- tis, deinde abdomen curvabat sub apicem abdomi- nis feminae, dumque illud convulsive movebatur alaeque tremebant, penem immittebat sub segmento sexto. Post decursum partis duodecimae horae .

copula solvebatur.

— MÉHMM—

ICHNEUMOYN.

Abdomine petiolato convexo; capite transverso; scutello plano aut convexo; areola plerisque quin- que-angulari; (aculeo abscondito aut subexserto).

7*

" Napier

ELE

H

gut

FAMILIA L

seu subgenus:

ICHNEUMO SN.

Abdomine oblongo aut subovato; segmento primo globuloso seabro, petiolo longo lineari arcuato; areola quinque-angulari; antennis pedibusque mediocribus; (aculeo abscondito aut subexserto ).

Jecf vo d (ntf, IE 4d. «6 Er 25. 7 4 p. AED. 2 y. y $3. (37 V/- -nd489 . Wh Vno. J56ldy I —- SO. Sj

*

/X, 222 . 27

102 ICHNEUMON

Caput thorace paulo angustius, collum versus sensim angustatum, — Oculi convexi prominuli ovales, interdum subreniformes, margine medio interno paululum excavato. — ntennae plerum- que longitudine et crassitie mediocri, submonili- formes, subsetaceae; maribus plurimis paulo gra- ciliores magisque porrectae quam feminis, quibus antennae, post mortem, involutae vel saltem ma- gis curvatae esse solent; nonnullis feminis tamen (Ichn. bilhineati, vernalis, culpatoris) tenuiores simulque minus curvatae. Antennae crassiores feminarum pone medium subdilatatae et subde- pressiusculae, vel potius infra planiusculae esse solent, — Plura de antennis et oris partibus leges sub Ichn. luctatorio et confusorio, nec non in Fa- bricii Syst. Piez. et in Panzeri Revisione, — 7'Ào- rac gibbus aut gibbulus, rarius cylindricus (Ichn. motatorio, microsticto, feminae Ichn. stimulato- ris), aut subcylindricus (Ichn. ischioxantho, ana- lori, candidato). — Scutellum vel triangulare, apice obtuso aut truncato, vel subquadratum, api- cem versus paulo angustius, planiusculum aut con- vexum, rarius subtuberculatum (Ichn. oratorio) aut gibbulum (Ichn. nycthemero, flavolineato), laeve. — lae mediocres; areola plerumque quin- queangulari, interdum pyramidata, i. e. nervis late- ralibus multo longioribus quam reliqui (e. g. Ichn

"P dil odiidiendi L

FAMILIA I. 103

ochropi), saepe subtriangulari, nervis lateralibus nempe costam alae versus subconniventibus, per- fecte triangulari Ichn. fallaci et quibusdam mari- bus Ichn. lepidi, rarius subquadrangulari (Ichn. nycthemero). — Pedes mediocres, quibusdam tamen subgraciles (e. g. Ichn. ischioxantho). — "Abdomen petiolatum convexum, minus convexum Ichn. Goedarti, annulatori, quinqueguttato, nobi- litatori etc.; oblongum aut subovatum, thoracis fere latitudine, ut plurimum thorace longius, ra- rius thoracis longitudine, saepe thorace duplo longius, praecipue maribus, qui plerumque ab- domine longiore et angustiore a feminis differunt, licet etiam nonnullis feminis, e. g. Ichn. acuti, abdomen gracile sit. Petiolus segmenti primi cum hujus parte antica haud linea recta, sed angulo obtuso aut subrecto, cohaeret, et sublinearis est ; pars antica subito intumescit, plus minus gibbosa, opaca, scabra est, cicatriculis crassioribus: aut laevioribus, lineisque duabus elevatis, quae in pe- tolum excurrunt ejusque margines acutos exhi- bent, Sunt vero etiam species (Ichn. larvatus, bilineatus, alacer, tristis, etc.) segmento primo laeviore, petioloque sensim dilatato, Ubi petiolus cum parte antica cohaeret, utrinque tuberculum conspicitur plus minus prominens; quo majora haec tubercula sunt, eo praeruptius pars antica a petiolo sejuncta est. .4pex abdominis acutus esse solet, quibusdam feminis autem, praecipue si à latere inspicitur, obtusus. — culeus subex- sertus, rarius absconditus.

104 ICHNEUMON

Species nonnullae, abdomine longiore et gra- ciliore, v. c. Zchneum. bilineatus, clericus, acu- tus, scutellator, subsericans, nigritarius, mar- ginellus ,. imprimis mares, propius accedunt ad familiae tertiae, seu Ischnorum ,. species antennis pedibusque crassioribus distinctas. — Aliae, seg- mento primo laeviore, petiolo sensim dilatato, simulque areola subtriangulari (Jchn. lareatus, bilineatus, alacer, tristis), transeunt ad JMeso- leptos, seu familiam primam T'ryphonum, inter quos e&iam nonnulli, e. g. AMesoleptus petiolaris, segmenti primi parte antica quadràta, convexa, repente incrassata, ad Ichneumones propius acce- dunt. — Z7'ogi Ichneumonibus peraffines sunt, nec nisi scutello alte-tuberculato distinguuntur. Nonnulli, scutello minus elevato, habitu etiam toto, forma proportione et colore corporis, a veris rogis (lapidatore, vulpino etc.) discrepantes, v. c. T'r. flavatorius, luteiventris etc. medium quasi tenent inter ambo genera. Sunt vero etiam inter Ichneumones nonnullae species, e. g. Zchn. oratorius, flavolineatus, scutello convexiore, Tro- gis propinquae. — .4/omyae, caeterum Ichneu- monibus affines, forma capitis, a vertice visi, an- gustioris longioris aequilati, distinguuntur; licet enim Zchn. canaliculato caput collum versus haud angustetur, ut in reliquis cospeciebus, attamen haud subeubico-globosum est, ut in Alomyis. — Hoplismeni ( familia secunda Cryptorum) parte antica segmenti primi minus repente incrassata, lineis illius segmenti minus elevatis, antennis pe-

FAMILIA I. 105

dibusque graeilioribus ab Ichneumonibus distin- guuntur; sed Zoplismenus orbitatus, lineis istis aeque distinctis ac in Ichneumonibus, et nonnullae feminae Ichneumonum (e. g. Zchneum. leucolomii, guttulati, castanei, seduli), aculeo longius ex- serto, antennis pedibusque gracilioribus, ambo genera jungere videntur. — Hoplismeni autem inter Ichneumones et Cryptos genuinos, seu fami- liam secundam Cryptorum , intermedii sunt. Fe- minae Cryptorum, aculeo longiore, facile ab Ich- neumonibus discernuntur; mares autem nonnulla- rum specierum, imprimis inter illas areola qua- drangulari, quorum petiolus longior est quam pars antica segmenti primi, haee autem illo latior et subquadrangularis, e. g. mares Crypti titillatoris, maribus quibusdam Ichneumonum segmento primo laeviore valde similis sunt, nec nisi areola quadran- gulari distinguuntur. — Ichneumonum minorum quidam, cicatricibus et lineis elevatis segmenti primi omnino fere obsoletis, segmentoque ipso nitido (e. g. Zchn. albicinctus, annulator, margi- nellus, melanogonus), medium tenent inter hoc subgenus et Phygadeuontes ( familiam tertiam Cryptorum), imprimis albicinctus et annulator, ob abdomen brevius depressiusculum et aculeum paulo longius exsertum. | .Hoplismenus unigutta- tus quoque, quem antea inter Ichneumones posue- ram, illis speciebus intermediis adnumerandus est. Nec minus Zchn. tibiator, parte antica segmenti primi minus praerupte a petiolo sejuncta, et spe- cierum nonnullarum (e. g. Zchn. annulatoris et

4

106 ICHNEUMON

Goedarti) feminae, abdomine breviore latiore et minus convexo, ad Phygadeuontes adpropinquant. — E subgenere Atractodarum (seu familia de- cima Ophionum) quodammodo ftr. graeidus, ob abdomen haud compressum et aculeum abscondi- ium, cum Ichneumonibus conferri posset, sed habitu toto et segmenti primi forma satis differt.

FAM, I, SECT. I. 107

SECTIO I.

Scutello abdomineque totis nigris.

Varietates discedentes sunt: Jchn. alboguttati varietas puncto marginali albo segmentorum 3 et 4, canaliculati varietas segmento 7 apice albo, quae ad sectionem secundam spectant: Ichn. bilineati maris varietas scutello punctis apicalibus albis duobus obsoletissimis, et corruscatoris varietas puncto scutellari albo, ad sectionem tertiam spec- tantes: 7chn. rufifrontis varietas scutello badio, segmentis 6 et 7 margine summo albido, ad sectio- nem quartam propius accedens: ZJchn. annulato- ris varietas scutello rufo, abdomine rufo aut casta- neo, ad sectionem octavam spectans: Jchn. comi- tatoris, nigritarii, lineatoris, rubelli et spinigeri varietates marginibus segmentorum quorundam rufis aut castaneis, nec non Zchn. corruscatoris varietas lateribus abdominis rufomaculatis, me- dium tenentes inter hanc sectionem et nonam.

Contra autem, e sectione tertia huc spectant varietates chn. fabricatoris et trilineati, scutello loto nigro; e sectione nona varietas Ichn. sputato- ris abdomine toto nigro.

108 ICHNEUMON

1. Ll. MONTICOLA., n.

Metathorace subspinoso, abdomine atrocoe- ruleo, antennis alboannulatis. m.

Statura et proportio partium Zchneumonis sputatoris; sed magnitudine nec non thorace sub- spinoso et crassius puncto differt.

Longitudo 8—9 linearum. 4ntennae artieulis 10—18 albis. JMetathorax pubescens, cicatri- coso - punctus, tuberculis duobus acuminatis. Jae fumatohyalinae, stigmate ferrugineo -fusco, radio radice et squamula nigris, areola quinqueangulari. Pedes antici latere altero tibiarum et tarsorum stramineo-piceo. .4bdomen atrocoeruleum, seg- mento primo, profunde canaliculato, secundoque punctis subopacis; segmentis sequentibus nitidis.

Unicum individuum cepi mense Augusto, prope Cudovam, in umbellatis; alterum, fennicum, Sahl- berg mihi transmisit.

29. I. COMITATOR.

Orbitis oculorum internis pallidis; antenna- rum annulo albo. f.

Longitudo 4'/,—7 linearum. Orbitae oculo- rum frontales albidae aut ferrugineae, rarius fere obsoletae; interdum etiam puncto pallido obsoleto ad orbitas occipitales. | 4ntennae dimidii corporis

FAM. I, SECT. I.- 109

longitudine, apice involutae; articulis 9—13— 14, rarius 11— 15, supra et lateribus albis; sequenti- bus subtus ferrugineis aut fuscis. Antennae ipsae crassitie et longitudine relativa in individuis qui- busdam paululum variant. Z'orax gibbulus. Alae mediocres aut subamplae, fumatohyalinae aut subhyalinae; stigmate et squamula aliis rufis, aliis fuscis, rarius nigris; radio fusco, radice rufa aut fusca. Pedes antici femoribus vel solo apice vel latere inferno toto sordidestramineis, tibiis sub- tus pallidestramineis, supra interdum fuscis rarius ferrugineis, tarsis subtus ferrugineis; medii femo- ribus subtus apice ferrugineis, tibiis subtus ferru- gineis, supra obseurioribus aut fuscis, tarsis sub- tus ferrugineis;, postiei plerisque toti nigri, raris- sime femoribus subtus fuscoferrugineis, tibiis basin versus ferrugineis, tarsis fuscis. 4bdomen oblon- goovatum, thorace paulo angustius, capite thora- ceque paulo longius, nigrum aut nigrocoeruleum.

Pluria individua accepi ex 4ustria, Lusatia, Bavaria, ftalia, Fennia.

Varietates:

1. Capitetoto nigro. — Longitudo 47 linea- rum. Caetera sicut in specie genuina. Hane varietatem pedemontanam misit Bonelli.

2. Segmento secundo nigrofusco, marginibus summis castaneis. De loco natali nihil constat.

110

ICHNEUMON

Synonyma:

Ichn. comitator Linn. Faun. n. 1600; habitat in

Li

5»

sylvis. — Syst. XII, p. 933, n. 24.

Stróm in Trond. Selsk. Skr. IIL, p. 420, n. 44, et in transl. germ. III, p. 378, n. 44, tab. VI, fig. 12.

Fuessl. Helv. p. 49. n. 949.

Schrank Austr. n. 712; exiit e pupa Phalenae gamma.

Latreille Crust. XIII, p. 185, n. 23.

Gmel. ed. Linn. p. 2685, n. 24.

Villers p. 159, n. 74.

Razoumowsky p. 215, S. 246, var. 1 (Var. 2 est noster /chneum. funereus; var. 3 est Geoffr. Ichn. 39, de quo conferas notam ad hanc speciem).

Rossi II, p. 757; habitat in sylvis.

Panzer Fauna Fasc. 71, tab. 14; habitat in dumetis in pratis, flores frequentans. Cederhielm pag. 159, n. 489; habitat in

hortis.

Dwigubsky p. 156, n. 574.

Walckenaer p. 56, n. 36.

Fabr. Piez. p. 65, n. 58; habitat in Europa boreah.

Gravenh. Pedemont. n. 1.

'Trentep. Revis. p. 17, n. 2; in Iside 1826, pag. 63 (de varietate l. c. descripta, conferas notam ad Zchneum. fascia- tum, n. 8).

FAM. I, SECT. I. 111

Ichn. auspex Müll. Prodr. n. 1792.

Ichn. molitorius Schrank Boica pag. 2072 var. d.? (Conferas synonyma mixta ad nostrum Ichn. molitorium).

Nota:

Ex observatione Trentepohlii articulus secun- dus palporum anteriorum eadem est forma ac in Ichn. laminatorio.

An Geoffroyi Ichneumon 89, quem Fourcroy cum Zchneumone comitatore conjunxit, eadem sit species, dubius sum. E descriptione antennarum fere longitudine corporis suspicor, auctorem lau- datum cujusdam speciei marem coram habuisse, a nostro /chneum. comitatore foeminino, capite pedibusque totis nigris, discrepantem. — Sed quae- ritur, numne hic Geoffroyi Ichneumon, mihi in- cognitus, verus comitatoris mas sit, cum, colore capitis et pedum, melius ad Jchn. comitatorem auctorum supra allegatorum quadret, quam hie noster; nusquam enim Orbitarum pallidarum et coloris ferruginei pedum anticorum mentio facta est. Etiam Zchneumon Degeeri I, p. 581, tab. 24, fig. 10 ad hune marem spectare videtur.

Nullo modo autem huc referri possunt ZcAn. comitator Christ p. 554, tab. 36, fig. 3, et Sulzer Gesch. tab. 26, fig. 14 (qui, ob pedes totos rufos, ad nostrum Zchn. bilineatum spectat), nec Ichn. comitator Olivieri p. 177, n. 64 (qui, ob aculeum corpore longiorem, ad /Mesostenum gladiatorem

112 ICHNEUMON

pertinet, cuique etiam Zchneumon Reaumurii VI, tab. 29, fig. 1— 4, a pluribus auctoribus ad Zchn. comitatorem adhibitus, jungendus est).

8. I. ALBOGUTTATUS.

Puncto marginali segmenti terüi elt quarti, annuloque antennarum, albis. f.

Statura et proportio partium speciei praece- dentis; antennis paululum longioribus.

Longitudo 5 linearum. | Orbitae oculorum frontales albae. |4ntennae corpore dimidio paulo longiores; articulis 10 — 14 supra et lateribus albis. 7Z'horax puncto albo infra alas. lae sub- fumatohyalinae, stigmate radio radice et squamula fuscis; areola subtriangulari. Pedes antici latere infero tibiarum et puncto apicali femorum albidis; medii puncto apicali femorum albido. 4bdomen nitidum, coeruleonigrum; segmentis 2— 4 summo margine ferrugineo, 3 et 4 insuper puncto margi« nali dorsali glaucoalbido.

Unicam hujus speciei feminam Bonelli mecum communicavit.

Synonyma: Ichn. alboguttatus Gravenh. Pedem. n. 2.

FAM. I, SECT. r. 113

4 I. NIGRITARIUS.

Tibiis anticis subtus dilute rufis, antennis alboannulatis. m.

Longitudo 47, —6 linearum. | Zntennae seta- ceae, porrectae, corpore aliquantum breviores; articulis 13— 18 vel omnibus, vel saltem eorum plurimis, supra, plerumque etiam lateribus, albis, T'horax gibbus. lae fumatohyalinae; stigmate vel nigro, vel piceo, vel rufo; ràdio fusco; radice fusca, interdum ferruginea; areola quinqueangu- lari aut subtriangulari. Pedes mediocres; antici femoribus subtus vel totis vel apice solo sordide- stramineis aut rufescentibus; tibiis supra fuscis aut rufescentibus, subtus rufescentibus aut flavi- cantibus; tarsis subtus rufescentibus: medii femo- ribus apice rufescentibus aut sordidestramineis, tibiis vel totis vel:solo latere interiore rufescenti- bus: postici interdum tibiis basin versus rufescen- übus.. Abdomen thorace duplo fere longius, eo autem angustius; segmentis 2— 6 aequilatis, 2—4 interdum marginibus summis castaneis.

Pluria individua cepi in Silesia, in fruticetis et in gramine, mensibus Junii— Augusti; alia mihi missa sunt e Lusatia, Franconia, Hannovwera, Italia.

. . Varietates: 1. Orbitis oculorum facialibus albis — caeteris

cum specie genuina congruens. Ichn. Europ. Pars I, 8

114 ICHNEUMON

Quaedam individua cepi in Silesia, in fruti- cetis, mensibus Maji et Junii; quaedam missa sunt e Lusatia et Italia.

2. ? Antennarum articulis 11 — 13 albis. — Statura paulo brevior pauloque crassior quam in specie genuina. Longitudo 4 /; — fere 6 linearum. "lae subfumato-hyalinae, stigmate rufescente, radio radice et squamula fuscis. Pedes antici femoribus apice summo ferrugineo, tibiis subtus flavoalbidis. | .4bdomen nitidum, subcoeruleoni- grum, segmenti secundi margine summo rufes- cente.

Alterum individuum Aichtero excludebatur e pupa Bombycis eujusdam, die 12 mensis Martii anni 1813; alterum, prope W'armbrunn captum, a Mangero accepi; tertium fennicum est.

Synonyma:

Ichn. molitorius Schrank Boica, n. 2072 var. d. ? (conferas ad nostrum Ichn. molitorium).

Ichn. nigritarius Gravenh. Pedem., n. 3 — ad varietatem primam pertinet.

Nota: De varietate secunda, quae statura breviore et crassiore, nec non articulis antennarum 11—13 albis, a specie genuina discedit, incertus sum, num forsan specie a nostro Zchneumone nigritario dif- ferat. De sexu ipso adhuc dubius haereo, partibus genitalibus haud certitudine explicabilibus.

FAM. I, SECT. 1. 115

5. I. TENUICORNIS. n.

Cellula cubitali intermedia triangulari; anten- narum annulo et parte orbitarum internarum oculorum albis; pedum anticorum femoribus rufomaculatis, tibiis subtus flavis.

Statura crassior et brevior quam in varietate secunda speciei praecedentis; imprimis autem seg- mento primo breviore haee species ab illa distin- guenda est.

Longitudo 4 linearum. | Caput puncto albo laterali juxta clypeum, alteroque ad orbitas ocu- lorum occipitales, orbitis internis distinctius aut obsoletius albis. Antennae porrectae, fere corporis longitudine, articulis 13 — 16 albis. 'horax gibbus. 4/ae subfumato-hyalinae aut subhyali- nae; stigmate, radio, radice et squamula fuscis; areola triangulari subaequilaterali. Pedes antici femoribus vel summo apice subtus castaneo, vel fuscis subtus rufis; tibiis apice rufo, subtus flaves- centibus: medii femoribus subtus interdum rufis; tibiis vel solo latere interno, vel etiam externe apice, flavis. |. 4bdomen vel capite thoraceque paulo longius, thoracis latitudine, oblongoovatum, vel capitis thoracisque longitudine et latitudine ovatum; segmento primo aciculato et puncto, pe- uolo breviore quam in plurimis hujus sectionis cospeciebus; segmento secundo vel puncto niti- dulo, vel crassepuncto, apice nitido; sequentibus. sensim nitidioribus.

8*

116 ICHNEUMON

Alterum individuum Richter cepit prope 7ra- Lislaviam , alterum Manger prope W'armbrunn.

Varietates:

1. Femoribus anticis totis, posticis basi, ferru- gineis. — Statura et proportio partium speciei genuinae, articulis antennarum paululum longio- ribus. — Longitudo 3—3'/ linearum. | .Mandi- bulae macula ferruginea aut eborina. Orbitae oculorum internae albidae, interdum obsoletae. Antennae tenues, setaceae, corporis longitudine, apice curvatae, articulis 11— 14 supra et lateribus albidis. lae subfumato-hyalinae, stigmate radio et squamula nigris, radice picea, areola iriangu- lari. Pedes anteriores fuscoferruginei, coxis et trochanteribus nec non mediorum femoribus nigris; postici nigri, summa basi femorum, plerumque tibiis apicem versus, fuscoferrugineis, spinis apica- libus tibiarum ferrugineis.

Hanc varietatem Comes de Hoffmannsegg cepit in Hercynia, ego ipse prope Gottingam.

Synonyma: Ichn. fugator Gravenh. Uebers., n. 2723 pertinet ad varietatem.

Nota:

De sexu horum individuorum dubius haereo, genitalibus prorsum absconditis; attamen, e forma et proportione antennarum, propensior sum, ea pro maribus habere.

FAM. I, SECT. I. TIT

6. I. NIGROCYANEUS. n.

Nigrocyaneus, annulo antennarum albo. f.

Statura et proportio partium speciei praece- dentis, cui haec valde affinis est, sed magnitudine et colore cyanescente differt.

— Longitudo 6 linearum. Os fuscum. Zntennae articulis 11— 15 supra et lateribus albis. lae fumatohyalinae; stigmate, radio radice et squamula nigris; areola triangulari. Pedes anteriores latere interiore femorum et tibiarum stramineo. 4bdo- men minus cyanescens quam caput et thorax; stylo brevi anali exserto, de quo autem haud dijudicare audeo, an sit genitale masculum an aculeus.

Unicum individuum, in Silesia captum, a Richtero accepi.

7. I. PALLIFRONS. n.

Punctis ad alarum radicem, tibiisque latere externo, albis .m. etf. (m. facie alba, f, annulo antennarum albo).

Statura et proportio partium Zchn. nigritarii et comitatoris; plerumque autem his paulo minor est; antennae feminarum paulo graciliores sunt quam in Zchn. comitatore.

Longitudo maris 4—6 linearum, feminae 6G linearum. Caput maris facie, clypeo, palpis, ple- rumque etiam vestigio orbitarum oculorum exter-

118 ICHNEUMON

narum, albis; feminae orbitis oculorum tenuissi- mis interruptis, palpisque, albis, labro rufo-ferru- gineo, .4ntennae setaceae, maris longitudine cor- poris vel paulo breviores, fuscae, articulo primo subtus albido, sequentibus subtus plerumque fuscoferrugineis, rarius ferrugineo-rufis; feminae corpore dimidio longiores, apice involutae, nigrae, articulis 9— 14 supra et lateribus albis. Thorac puncto ante alas, alteroque infra alas, hoc inter- dum obsoleto, albidis. 4f/ae hyalinae aut sub- fumatohyalinae, stigmate piceo aut ferrugineo, radio et squamu]a fuscis, radice picea aut fusca; areola quinqueangulari aut subquinqueangulari pyramidata. Pedes maris anteriores femorum latere interiore ferrugineo; tibiis latere externo albis apice rufo aut ferrugineo, latere interno rufis aut ferrugineis apicem versus nigris, rarius interne totus fuscis, tarsis ferrugineis, mediis vel totis vel supra fuscis; posteriores tibiis latere externo basin versus albo, interno ferrugineo aut sordidealbo, spinis apicalibus ferrugineis aut sordidealbidis. Feminae pedes antici femorum apice ferrugineo; tibiis latere interiore albido apice ferrugineo, latere exteriore ante basin puncto albo; posteriores annulo albo ante basin tibiarum, in tibiis posticis latiore; tarsis fuscis. .4culeus brevissimus.

Mares plures capti sunt in Silesia, Franconia, prope Halam Saxonum, in Hercynia, nec non prope JVetley in Anglia. Ünicam quam vidi femi- nam, eamque ausiriacam, Sturm mecum com- municavit.

FAM, I, SECT. I. 119

8. I. FASCIATUS.

Tibiis tarsisque, nec non orbitis oculorum internis et puncto ad alarum radicem, al- bis. m.

Statura et proportio partium maris speciei praecedentis et sequentis, abdomine attamen paulo graciliore et longiore; antennis paulo brevioribus quam in praecedente, cui autem colore pedum cognatus est.

Longitudo 7—7/ linearum. Caput palpis, macula mandibularum, orbitis oculorum internis angustioribus latioribusve, punctoque ad orbitas oculorum occipitales, albis. ^4ntennae articuli primi puncto aut latere toto inferiore albo. T'Ào- rax puncto ante alas, alteroque infra alas, albo. "lae subfumatohyalinae; stigmate radio et radice fuscis; areola quinqueangulari subtriangulari. Pe- des femoribus anticis subtus stramineis, mediis puncto apicali stramineo; tibiis anterioribus albi- dis, latere altero apicem versus nigro, posticis albis apice nigro; tarsis albis, anterioribus articu- lorum apice rufo aut fusco, posticis vel articulo primo albido apice nigro, sequentibus totis nigris, vel articulis 1—83 apice fuscescentibus, 4 et 5 totis fuscis. 4bdomen punctum, segmentis 1 et 2 lon- gitudinaliter aciculatis.

Unum individuum Bonelli ex Italia, alterum Besser e l'olhyhia, mecum communicaverunt.

120 ICHNEUMON

Synonyma: - Ichn. fasciatus Gmel. ed. Linn. p. 2701, n. 294. » QGravenh. Pedemont., n. 4.

Nota:

Ichn. fasciatus Panz. etx Fabr. Pezomachus est. Quaeritur an. Ichneumon, in museo Fabriciano cum Zchn. comitatore, qua ejus varietas, con- junctus (v. Trentep. Revis. p. 17), hujus fasciati sit femina; mas /chn. laminatorii, cum quo Trente- pohl eum conjungere conatur, vix esse potest, ob hujus scutellum album.

' 4T iiti

9. I. LINEATOR.

Orbitis oculorum internis et lineolis duabus ante scutellum albis. m. et f. (f, annulo albo antennarum ).

Statura et proportio partium Zchn. nigritarii et comitatoris, antennis maris autem paulo bre- vioribus, feminae paulo tenuioribus.

Longitudo 57 —7 linearum. | Caput palpis pallidis aut infuscatis; mandibulis interdum macula rufescente aut straminea; orbitis oculorum internis vel totis, vel rarius in femina haud infra antennas decurrentibus, praetereaque puncto ad orbitas occi- pitales et externas, albis. |44ntennae maris seta- ceae, corpore dimidio vix paulo longiores; feminae corporis dimidii longitudine, apice involutae, arti- culis 10—16 vel omnibus, vel eorum plurimis,

FAM. I, SECT. I. 121

supra et lateribus albis. Thorac puncto aut lineola ante alas, puncto infra alas (interdum attamen deficiente), puncto aut lineola ante singulum an- gulum basalem scutellhi, interdum minutissimo, albis; quibusdam feminis etiam margine. supero coll albo. — lae fumatohyalinae aut subfumato- hyalinae; stigmate radio et radice nigris, hac non- nullis ferruginea; squamula nigra, interdum puncto albo. Pedes maris antici femoribus subtus vel tots diluterufis vel solo apice stramineo, tibiis subtus vel rufis vel stramineis; medii subtus apice femorum et latere altero tibiarum sordidestrami- neis aut ferrugineis; feminae anteriores subtus femorum apice et tibiarum latere altero rufis aut ferrugineis, tarsis interdum rufis: postici rarius femorum latere altero badio, tibiis basin versus rufis. 4bdomen punctum, subopacum, apicem versus nitidulum, nigrum, vlerisque subcoerules- cens aut subpurpurascens, interdum incisuris 2 et 3 aut 2— 5 ferrugineis.

Mares quosdam ex Jtalia et Gallia meridio- nuli accepi; unicum Schilling prope P'ratislaviam cepit, alterum ipse mense Augusto prope Cudo- vam in umbelliferis cepi. Feminae quaedam, in. Silesia, Austria, prope Halam Saxonum et in Gallia captae, mecum communicatae sunt.

Varietates:

1. Thorace toto nigro. — Caput interdum punetis albis orbitarum occipitalium et externarum

122 ICHNEUMON

caret. Pedes postici interdum tibiis basin versus larsisque piceis aut fuscescentibus; mas.

Hujus varietatis individua tria ex Jtalia accepi, quartum Aalae Saxonum captum est.

2. Orbitis albis oculorum deficientibus. — Caput solo puncto albo orbitarum occipitalium. — T'horax absque punctis albis ad radicem alarum; femina.

Unicum individuum de Heyden autumno in arundine T'rajecti ad Moenum cepit.

8. Femoribus vel omnibus vel saltem posticis rufis, — T'horaz interdum punctis albis ad alarum radicem caret. | Pedes femoribus vel totis rufis, vel anteriorum latere altero nigro, anticis rarius fere totis nigris, geniculo solo rufo; tibiis ple- rumque rufis, apice posticarum fusco, rarius om- nibus nigris solo latere altero anticorum rufo.

Marem unicum hujus varietatis Bessero debeo; feminae quaedam in Silesia Austria et Gallia captae sunt (gallica, a Desmaresto mihi missa, unica est tibiis posterioribus totis nigris et solo geniculo femorum anticorum rufo); ipse feminam cepi mense Augusto prope Cudovam in umbellatis.

4. Lineolis albis ante scutellum deficientibus ; femoribus tibiisque vel totis vel latere altero rufis. — Thorac rarius fere totus niger, puncto solo obsoleto albido ante alas. Pedes femoribus tibiis- que plerumque totis rufis, vel solo apice tibiarum

FAM. I, SECT. I. 123

posticarum nigro, rarius omnibus latere altero nigris.

Marem unum /Manger in Sudetis Silesiae cepit, alterum Besser in Polhynia. Feminas duas Rich- ter in Silesia cepit.

Synonyma: Maris et feminae:

Ichn. lineator Gravenh. Pedemont., n. 5. » nigrator Jurine p. 106.

Maris: Ichn. lineator Villers p. 176, n. 125; habitat in Anglia et Bressia. » Gmel. ed. Linn. p. 2692, n. 115. pa Olivier p...189,..n. 127. » Fabr. Ent. p. 168, n. 145. Cryptus lineator Fabr. Piez. p. 87, n. 70. Ichn. narrator Fabr. Piez. p. 67, n. 76; in Austria. » Thunb. Ichn., n. 487. » lrentep. Revis. p. 21, n. 8. — Isis 1826, p. 68.

Feminae: Ichn. biguttatus 'Thunb. Act. Ups. IV, p. 24, n. 41; habitat Upsaliae. » Gmel. ed. Linn. p. 2688, n. 126. Ichn. nigrator Fabr. Ent. p. 150, n. 68; Piez. p. 65, n. 57.

124 ICHNEUMON

Ichn. nigrator 'Trentep. Revis. p. 21, n. 9 — in Iside 1826, p. 68.

Nota:

Gmelin Zchneumonem biguttatum Thunbergii perperam familiae quartae associavit. — Zchn. ni- grator Müll. prodr., n. 1839 huc non pertinet.

Ichneumonem narratorem Fabr. ad hujus spe- ciel marem redegi, e descriptione iadividui Musei Fabriciani, quam '"Trentepohl l. c. exhibuit. In Systemate Piezatorum Fabricius picturarum alba- rum capitis et thoracis nullam fecit mentionem, indeque narratorem Fabr. antea ad meum JMeso- leptum narratorem adhibueram, quem nunc autem pro specie nova habeo.

20. I, CASTIGATOR.

Femoribus tibiisque rufis, stigmate alarum vinaceo, m. et f.

Statura et proportio partium Zchneumonis nigri- tarii et comitatoris; sed abdomine paulo latiore; maris antennis paulo brevioribus; feminae antennis tenuioribus et paulo longioribus, abdominis apice obtusiore et ventrem versus subcompresso.

Longitudo 4 — 7 /, linearum. Caput interdum orbitis oculorum facialibus rufescentibus aut albi- dis, interdum autem solo puncto orbitali albo. Mandibulae feminae plerumque medio rufae. 4n- tennae setaceae, corpore dimidio paulo longiores,

FAM, I, SECT. I. 125

maris porrectae, feminae paulo breviores quam ma- ris et apice incurvae; rarius totae nigrae aut fere totae rufae, aut solis articulis 1— 4 subtus rufis; plerumque articulis 3— 15, vel omnibus vel eorum plurimis, totis rufis aut supra fuscis. Thorax gibbus, metathorace quibusdam spinis duabus ar- mato. lae mediocres aut subamplae, flavescenti- hyalinae, rarius subfumatohyalinae, rarissime fusco- hyalinae; apice plerumque subpurpurascente; stig- mate luteo aut ferrugineo; radio radice et squa- mula fuscis aut nigris, radice nonnunquam ferru- ginea. Pedes mediocres, dilute rufi; coxis et trochanteribus nec non posticorum tarsis et tibia- rum apice nigris; nonnullis maribus tarsorum posti- corum articulus primus rufus est. 44bdomen maris thorace fere duplo longius eoque augustius, niti- dulum, segmentis 2—5 subaequilatis; feminae plerumque thorace paulo longius, rarius capite thoraceque paulo longius, ovatum seu oblongoo- vatum, apice Obtuso ventrem versus subcompres- siusculo; segmento secundo nonnunquam castaneo- limbato. 4culeus absconditus.

Copiam individuorum accepi e pluribus Ger- maniae, Galliae, Italiae vegionibus, etiam e Polhynia. Quaedam ipse cepi, vere aestate et autumno, in fruticetis et umbellatis, circa J/ra- tislaviam et Gottingam. — Unicum individuum antennarum articulis 1— 4 subtus rufis, sequen- libus totis nigris, cepit Richter aestate anni 1817 prope Pratislaviam. Individuum maris unicum, alis. fuscohyalinis, in museo Comitis de Hoff-

1426 IGHNEUMON

mannsegg , e Gallia meridionali missum est. — Individua quatuor feminina, duo mascula (eaque sola puncto albido ad orbitas oculorum faciales) proreperunt Richtero, mense Iunii, e chrysalidibus Papilionis cardui.

Varietas:

1. Stigmate nigro aut fusco.

Hujus varietatis marem, metathorace bispino, Besser e Folhynia misit; alterum ipse cepi in frutetis, initio Augusti anni 1814, prope W'arm- brunn, metathorace mutico, orbitis oculorum facia- libus ferrugineis.

Synonyma:

Ichn. castigator Fabr. Ent. p. 166, n. 135. —

Piez. p. 68, n. 77.

'Irentep. Revis. p. 22, n. 10. — Isis 1826,

p. 69. i

Panzer ad Sch. tab. 72 fig. 4.

Gravenh. Uebers., n. 3718.

ii ü Pedemont., n. 6.

Ichn. certator Müll. prodr., n. 1822.

Ichn. Cardui Schrank Reise p. 124. — Boica, n. 2070; captus spargit odorem rosarum; larva degit in pupis Papilionis Cardui et lridis.

Ichn. ruficingulus Schrank Boica, n. 2073.

Ichn. pulsator Panz. ad Schaeff. tab. 221 fig. 3; ha- bitat in dumetis (confer spec. sequent.).

Ichn. adustus Gmel. ed. Linn. pag. 2699, n. 268.

FAM; I, SECT. I. 127

Nota:

De Ichn. castigatore Fabr. diu incertus eram, cum auctor aculei rufi feminae mentionem facit ; 'Trentepohl autem, qui hanc speciem in ipso Museo Fabriciano examinavit, dubia omnia dissipavit et errorem Fabricii de aculeo rufo feminae detexit.

'Frentepohl (l. e. p. 23, n. 11) credit, 7chn. custodiatorem Fabr. (cessatorem n. 27) hujus spe- ciei varietatem esse; descripsit quoque varietatem custodiatoris e Museo Fabriciano, abdomine toto nigro, quam vero ipse pro specie propria habere mavult. Forsan autem haec nihil aliud est quam varietas castigatoris aut lineatoris.

11. I. BILINEATUS.

Abdomine nigrocoerulescente, femoribus tibiis- que rufis. m. et f. (f. antennis alboannulatis).

Statura et proportio partium Zchn. nigritarii et comitatoris; sed mas antennis paulo breviori- bus, abdomiae apicem versus angustiore et niti- diore, femina antennis paulo gracilioribus.

Longitudo 4 —7 linearum. Caput orbitis ocu- lorum internis, distinctioribus aut obsoletioribus, albis, feminis etiam vestigio externarum; mandi- bulis maris medio rufis. | Antennae feminae articu- lis 9—15 aut 10— 14 supra et lateribus albis. T'horax feminae puncto albo ante alas, interdum obsoleto. Scutellum maris punctis duobus apica- libus pallidis obsoletssimis. 44lae fumatohyalinae

128 ICHNEUMON

aut subfumatohyalinae; stigmate, radio, radice et squamula fuscis aut nigris. Pedes rufi, coxis et irochanteribus nigris: posticl tarsis et tibiarum apice vel etiam latere altero toto nigris aut fuscis. Abdomen coeruleonigrum, subtiliter punctum, segmentis 2 et 3 basi aciculato-scabriculis, prae- sertim maribus; marginibus summis segmentorum feminae interdum castaneis. ;4culeus brevissimus, vix subexsertus.

Feminas quasdam accepi, in Silesia, Bavaria, Italia captas; ipse unicum marem et feminam, plantas florentes, aphidibus et syrphorum larvis occupatas, circumvolitantes, cepi; abas feminas in frutetis prehendi.

Varietates:

1. Femoribus nigris aut nigromaculatis. — m. etf. — Longitudo maris fere 4 linearum, feminae 5— 6 linearum. Caput totum nigrum, in altera femina attamen orbitis oculorum internis obsoletis albidis. .4ntennae feminae articulis 9— 15 aut 12—15 supraalbis. T'hora« totus niger, in altera femina (nec vero in illa orbitis oculorum albis) punctis duobus ad radicem alarum et margine supero collialbis. Pedes femoribus rufis, vel an- ticis basi nigris, vel anterioribus aut posterioribus latere convexo nigris; tibiis vel sicut in specie ge- nuina, vel etiam anterioribus latere altero nigri- cantibus; tarsis anterioribus plerumque fuscis,

posticis nigris.

FAM. I, SECT. I. 129

Mares duos cepit Richter in Sudetis Silesiae; feminas duas, in Zustria in pinetis captas; Dahl mecum communicavit.

2. Abdomine nigro. — m. — Longitudo 4", li- nearum. — Caput orbitis internis oculorum albi- dis. .4ntennae arüculo primo subtus sordideal- bido. Thorax puncto albo infra alas.

Unicum individuum cepi die 21 Iulii anni 1810 prope Helmstadium in frutetis.

Synonyma: Maris et feminae: Ichn. bilineatus Gravenh. Pedemont. n. 6.

Ü; Maris: Ichn. bilineatus Gmel. ed. Linn. p. 2698, n. 265.

Feminae: Ichn. comitator Sulzer Gesch. tab. 26, fig. 14; habitat in Helvetia. » Christtab. 36, fig. 3 (perperam coxis et tro- chanteribus fulvis).

Nota:

Dubius haerebam, num feminam hujus speciei cum Zchneumone bilineato num potius cum Zch- neumone aethiope conjungere deberem; tandem autem, mare et femina eodem loco et tempore cap- lis, consociationem cum bilineato praetuli.

Ichn. Europ. Pars I. 9

11380 ICHNEUMON

Varietatem feminae, punctis duobus albis ad radicem alarum et margine supero colli albo, misit Dahl sub nomine Ichn. rufipedatoris Ziegleri.

Ichn. pulsator Panzeri, quem ad speciem prae- cedentem laudavi, forsan etiam ad hanc adhiberi potest.

12. I. AETHIOPS. n.

Femoribus rufis, antennarum annulo albo, m.

Statura et proportio partium Zchneumonis nigritarii.

Longitudo 4 —fere 6 linearum. ntennae cor- pore breviores, porrectae, apice curvatae, articu- lis 12—17 vel omnibus vel eorum plurimis supra et lateribus albis. ZIae hyalinae aut fumato -hya- linae; stigmate, radio, radice et squamula fuscis aut nigris, stigmate interdum ferrugineo; areola quinqueangulari aut subtriangulari. Pedes rufi; coxis et trochanteribus, nec non posticorum tarsis, plerumque etam tübiarum apice, rarius quoque femorum geniculis, nigris; interdum articulo primo tarsorum posticorum basi rufo. | 4bdomen capite thoraceque paulo longius et paulo an- gustius, segmentis 2— 5 aequilatis.

Quosdam mares cepi mense Julii in fruticetis prope /ratislaeiam ; alios accepi e Lusatia, Fran- conia, Bavaria , Italia.

FAM. I, SÉCT. r. 181

Varietas:

1. Orbitis oculorum facialibus albis. m. — Antennis paulo crassioribus, in altero individuo etiam brevioribus, abdomineque breviore et latiore, a mare genuino differt. — Longitudo 5) linea- rum. Palpi maxillares medio albi. Zntennae articulis 13—417 tribus lateribus albis. 24lae fuma- tohyalinae, stigmate piceostramineo, radio radice et squamula fuscis. Pedes 1) individui gracilioris, femoribus tibiüisque rufis, postcis apice nigris, tarsis posterioribus nigris; 2) individui crassioris, femoribus rufis, basin versus nigris; tibiis rufis, posticis summo apice nigricante; tarsis posteriori- bus fuscis, posticis articulo 1 basi ferruginea.

Individua duo fennica Sahlberg mihi transmisit.

Nota:

De femina hujus speciei dubius sum; confera- lur nota ad speciem praecedentem.

18. I. OPTICUS. hh.

Orbitis oculorum, articulo primo antenna- rum; punctis ad alarum radicem, albis; pedi- bus anterioribus subtus ferrugineis. m.

Statura et proportio partium Zchneumonis ni- gritarii, antennis vix paulo brevioribus. Longitudo 57, linearum. | Caput palpis inter- dum pallidis; orbitis oculorum internis et parte tenu)externarum albis. ;4ntennae setaceae; arti- 9*

182 ICHNEUMON

culo primo subtus albido, sequentibus interdum subtus ferrugineis. T'horax puncto minuto ante alas, interdum altero infra alas, albo. lae fuma- tohyalinae; stigmate.radio radice et squamula fus- cis aut nigris; areola subtriangulari aut subquin- queangulari. Pedes antici femoribus subtus fer- rugineis, tibiis ferrugineis, vel latere externo me- dio fuscescente, vel latere interno flavicante, tar- sis ferrugineis supra interdum fuscis; medii femo- ribus subtus ferrugineis, tibiis fuscis latere interno ferrugineo, tarsis fuscis.

Unum individuum, idque palpis pallidis, an- tennis subtus ferrugineis, tibiis anticis subtus fla- vicantibus, puncto infra alas deficiente, Bonelli mecum communicavit; alterum, Zannoverae cap- tum, Aeusmann, sub nomine JIchneumonis orbi- tatoris, misit.

Nota: Deseripto Jchneumonis lineatoris Fabricii, Villersii et Olivieri, quam ad nostram speciem 9 adhibui, etiam ad hane speciem quadrat.

19» I. ALBIMANUS. n.

Facie, ore, articulo primo antennarum, orbi- lisque externis, albis; pedum anteriorum tibiis et latere infero femorum et coxarum albis; abdomine nitido subsericante, m.

Hic mas differt a mare lineatoris, n. 9, et optici, n. 13, corpore graciliore et abdomine laevi

FAM, I, SECT. r. 133

nitidiore, a corruscatore, n. 14, cui statura et ab- domine laevi nitido subsericante respondet, pedi- bus gracilioribus.

Longitudo parum ultra 4lineas. Caput facie ore et orbitis externis tenuibus albis. .4ntennae porrectae filiformes, corpore breviores, articulo 1 subtus albo. 7'Àorazx lineola parva infra alas, alte- raque subobsoleta ante alam anticam sinistram, albis. 4/lae subfumato - hyalinae, stigmate et radio nigris, radice testacea, squamula nigra apice testa- ceo; areola quinqueangulari. Pedes anteriores coxis trochanteribus femoribusque nigris, subtus albis, tibiis tarsisque sordide-albis, mediis autem supra fuscis; postici toti nigri, articulis tribus ulti- mis tarsorum rufis. J4bdomen capite thoraceque paulo longius, thorace angustius, segmentis 2— 6 fere aequilatis, nitidum laeve subgriseo - sericans.

Unicum individuum, circa JVeiley captum, Hope ad me misit.

14. I. CORRUSCATOR,.

Orbitis oculorum internis tibiisque anteriori- bus flavis, abdomine nitido subsericante. m.

Haec species a nonnullis aliis, quibuscum con- fundi posset, v. c. ab Jchneumone lineatore et optico, imprimis abdomine graciliore, nitidiore, subsericante, nec non petiolo tenuiore, differt; propius attamen accedit ad quaedam individua mascula lineatoris.

134 IGHNEUMON

Longitudo 8 — 57, linearum, | Caput palpis et mandibularum medio gilvis aut rufis, clypeo inter- dum flavo, orbitis oculorum internis et parte ex- ternarum flavis aut dilutecroceis. —4ntennae seta- ceae porrectae, fere corporis longitudine, subtus plerumque. fuscoferrugineae, articulo primo toto nigro. Z'horax gibbulus sericans, lae fumato- hyalinae; stigmate radio et squamula fuscis, radice rufa; areola quinqueangulari. Pedes femoribus anterioribus subtus vel totis vel apicem versus rufis; tibiis anterioribus Íílavis, latere externo fusco aut fuscescente, posticis interdum basin ver- sus piceofuscis. 4bdomen capite thoraceque an- gustus et longius, nitidum, subsericeum; seg- mento primo parvo, laevi, nitido, petiolo gracili; segmentis 2—5 aequilatis, 2, interdum quoque 8, margine summo rufescente. :

Individua quaedam pedemontana Bonelli me- cum communicavit.

Varietates:

1. Facie flaea, macula nigra; cellula cubi- tali intermedia subtriangulari; caeteris cum spe- cie genuina congruens.

Semel capta, mense Julio anni 1815, prope Fratislaviam, in fruticetis.

2. Facie et tibiarum posticarum annulo flavis. — Longitudo 6 linearum. Caput ore, facie et orbitis oculorum externis flavis, J4ntennae subtus ferrugineae articulo primo flavo. Pedes anteriores

FAM, I, SECT. I. 135

gilvi, coxis troclanteribus et femorum latere supe- riore nigris; postici nigri, tibiarum medio flavo. Abdomen segmenti secundi margine et lateribus, lertii lateribus, diluterufis.

Unicum marem cepi mense Maio anni 1815 in fruticetis prope 7/ratislaeiam.

3. Facie, tibiarum annulo, punctoque scutel- lari, flavis. — Caput orbitis oculorum externis, ore et facie, pallideflavis, hac attamen macula nigra. .4lae hyalinae, stigmate piceo, radio et squamula nigris, radice flavescente, areola subtri- angulari, Pedes anteriores femorum apice, summa basi, et latere inferiore fere toto, ferrugineis, tibiis tarsisque flavis, horum mediis supra fuscis; postici femorum summa basi et tibiarum spinis apicalibus ferrugineis, tibiis ante basin annulo parte interiore flayo exteriore ferrugineo - fusco, tarsis fuscis. Abdomen nitidum subsericans; segmento primo, puncto marginali ferrugineo; secundo, puncto la- terali transversali ante basin margineque summo ferrugineis; tertio quartoque margine summo fer- rugineo,

Unicum individuum, idque hannover anum, a Heusmanno accepi,

Synonyma: Ichn. corruscator Linn. Faun. n. 1606; habitat in pratis. » Linn. Syst. XII, p. 934, n. 31. » Fuessl. Helv. p. 49, n. 959.

136 ICHNEUMON

Ichn. corruscator Villers, p, 166, n, 97; inagris circa Lugdunum. » Rossi n. 764; in pratis. » Gmel. ed. Linn. p. 2690, n. 31, » Christ p. 366. » Olivier, p. 185, n. 108.. Ichn. ambulator Müll. prodr. n. 1825,

Nota:

De Ichneumone corruscatore Fabricii, ad quem etiam Walckenaeri et Jurinei species ejus- dem nominis adhibenda est, dubius sum; forsan ad varietatem 2 aut 3 nostri corruscatoris, forsan ad Jchneumonem pallifrontem referri posset, — Ichn. corruscator Schrankii autem, terebra lon- gissima, haud est Ichneumon, — Trentepohl (in Revis. p. 10 et 20 et in Iside 1826 p. 67) Ichn. mo- litorium et corruscatorem pro unius ejusdemque speciei femina et mare habet, sed injuste,

15. I. TRISTIS. nm.

Femoribus omnibus et tibiis anterioribus rufis; sligmate nigro. m,

Hic Ichneumon a maribus reliquarum cospe- cierum hujus sectionis, praesertim a castigatore et bilineato, quibuscum colore magis congruit, imprimis cellula cubitali intermedia triangulari, segmento primo minore et sensim in petiolum coarctato, petiolo ipso breviore et crassiore, differt,

FAM. I, SECT. r. 137

Longitudo 5— 6 linearum, | Antennae corpore dimidio paulo longiores, articulis 3— 14 subtus ferrugineis. T'horax gibbulus. 4laesubfumato- hyalinae, stigmate, radio, radice et squamula ni- gris; areola triangulari. Pedes mediocres, rufi, coxis et trochanteribus nigris, tibiis posticis fuscis aut nigris basi summa rufa, tarsis posticis nigris. "Abdomen capite thoraceque paulo longius et paulo angustius; segmento primo puncto, basin versus sensim coarctato, paulo breviore quam petiolus crassiusculus.

Unum individuum Desmarest circa Parisios, alterum Dahl in Austria cepit.

Femina?

Inter Ichneumones circa JVetley captos, quos Hope ad me misit, est quoque individuum, valde autem mutilatum (capite pedibusque anticis defi- cientibus), colore etc. omnino cum Ichn, tristi mare congruens, sed corpore toto, imprimis abdo- mine et segmento primo, latiore, a mare illo disce- dens. .4bdomen est brevius latius magisque ova- tum quam in omnibus reliquis feminis hujus sectionis, femina castigatoris, n. 10, vix excepta, thorace longius, sed hujus latitudine; petiolo seg- menti primi latiore quam in reliquis feminis. 4cu- leus prorsum absconditus. — An femina?

Varietas: 1. Tibiis posticis totis rufis. — Hujus indivi- duum unicum Aichter prope F'ratislaeiam cepit.

138 ICUNEUMON

16. I. RUBELLUS.

Femoribus tibiisque rufis; stigmate picco; segmenti secundi margine summo castanco, m. et f. (fem. antennis rufis, annulo albo obsoleto).

. Statura et proportione partium mas congruit cum Zchn. fabricatore, sed antennis gracilioribus et capite toto nigro differt; a mare Ichn. stimula- loris, antennis et petiolo longioribus, abdomine breviore discedit; a Crypto erythropode forma cellulae cubitalis intermediae, petiolo longiore, pedibus crassioribus. Femina statura propius acce- dit ad feminam Zchn. brunnicornis, sed abdomen gracilius est. !

Longitudo 2'/, —3 linearum. | Caput feminae palpis rufis; antennis rufis, articulo primo fusco, articulis 10—412 supra exalbidis. ae fumato- hyalinae, stigmate et radio fuscis aut piceis, femi- nae luteopiceis; radice flava; squamula flava aut gilva, interdum basi fuscescente, maris rarissime lota fusca. Pedes rufi, coxis et trochanteribus ni- gris, anterioribus feminae subtus rufis; postici ple- rumque summo apice femorum et tibiarum nigro, larsis nigris, rarius horum articulis 1 et 2 rufis, Abdomen sericans, subtiliter punctum; summo margine segmenti secundi, plerumque etiam terti, castaneo. Abdomen maris, statu naturali capite thoraceque paulo longius, interdum, segmentis duobus ultimis contractis, vix capitis thoracisque longitudine esse videtur.

FAM. 1, SECT. I. 139

Mares copiose legi, mense Augusto, in umbel- latis, circa Cudovam. Feminam nunquam ipse cepi, sed unicum ejus individuum, hic descriptum, Trajecti ad Moenum captum, de Heyden mecum communicavit.

Synonyma: Ichn. rubellus Gmel. ed. Linn. p. 2704, n. 816.

47. L RUFIFRONS. m.

Facie rufescente; tibiis femoribusque anterio- ribus gilvis; antennis albo-annulatis. f.

Longitudo 8 linearum. | Caput orbitis oculo- rum omnibus, facie infra antennas protuberante, labro et mandibulis, castaneis; palpis fuscis. 4n- tennae dimidii corporis longitudine, filiformes, apice involutae; articulo 1 nigro subtus castaneo, 2— 8 nigris, 9—13 albis, sequentibus nigris. T'horac gibbocylindricus; scutello, lineola parva infra scutellum, puncto ante alas, margineque supero colli, obsolete-badiis. lae mediocres, hyalinae, stigmate et radio nigris, radice et squa- mula ferrugineis, areola subtriangulari. Pedes me- diocres, subcrassiusculi; anteriores ochracei, supra fuscoferruginei, coxis et trochanteribus nigris; postici nigrofusci, trochanterum et femorum sum- mis apicibus, nec non tibiarum summa basi et spinis apicalibus, ferrugineis. 4bdomen vix capitis tho- racisque longitudine et latitudine, ovatum, nigro-

140 ICHNEUMON

fuscum; segmento 2 punctis duobus obsoletis ante basin margineque summo castaneis, 6 et 7 margine summo sordide albido, 1 laevi basin versus sensim angustato. culeus exsertus, brevissimus, niger.

Feminam unicam cepi die 10 Iulii anni 1810

prope Oedelem.

18. I. CLERICUS. nm.

Facie et punetis ad radicem alarum albis; femoribus tibiisque rufis, posticis apice ni- gris. m.

Statura et proportio partium Jchneumonis fabricatoris, cujus hic forsan mera varietas est; eodem quoque die et loco cum pluribus illius indi- viduis captus.

Longitudo paululum ultra 8 lineas. Caput facie et ore eborinis, labro et mandibularum apice ferrugineis, puncto parvo nigro ad latera clypei impresso. Torax punctis duobus albis minutis- simis, uno ante alas altero infra alas. [lae sub- fumatohyalinae; stigmate radio et squamula nigris, radice gilvo-picea, areola subtriangulari. Pedes rufi, coxis et trochanteribus nigris; postici femo- rum apice, tarsis tibiisque nigris, his basin versus fuscescentibus.

Semel captus, die 3 Iunii anni 1809, in frute- tis prope Barterodam.

FAM. I, SECT. I. 141

19. I. CANALICULATUS. n.

Facie flava; femoribus tibiisque rufis; vertice subquadrato. m.

Haec species, capitis et segmenti primi forma, à cospeciebus satis differt.

Longitudo fere 5 linearum. Caput vertice sub- quadrato, subtransversali, collum versus haud an- gustato; facie, ore et macula genarum eborinis; mandibulis apice ferrugineis, palpissilaceis. fn- tennae corpore dimidio vix paulo longiores, por- rectae, articulo primo subtus eborino. 7'oraa gibbulus. lae mediocres, hyalinae; stigmate radioque fuscis, radice et squamula albis; areola subtriangulari. Pedes mediocres, rufi; antici coxis supra nigris, subtus rufis macula flava, trochante- ribus nigris subtus stramineis; medii coxis totis nigris, trochanteribus sicut anticorum; postici coxis nigris, trochanteribus nigris apice rufo, tibiis nigricantibus, subtus et basin versus badiis, tarsis nigricantibus. 4bdomen thorace longius et an- gustius; segmento primo apicem versus sensim dilatato, aspero, opaco, lineis duabus elevatis; secundo, apice laeviore, basi aspera lineis duabus elevatis longitudinalibus parallelis, spatio inter has lineas late subcanaliculato; segmentis sequentibus laevioribus nitidioribus.

Individuum unicum, forsan prope Viesky cap- ium, Aoentgenio debeo.

442 ICHNEUMON

Varietas:

1.? Facie sub antennis nigra; vertice sub- iransversali. — Longitudo 4 linearum. — Caput aliquanto latius est quam in specie genuina. 7"o- rax colli lateribus, puncto ante alas, alteroque infra alas, albis. Pedes coxis anticis nigris subtus albis, mediis apice albis. | 4bdomen segmento primo minus aspero minusque convexo quam in specie genuina, septimo apice albido.

Hoc unicum individuum, notis pluribus a specie genuina discedens, indeque forsan pro specie pe- culiari declarandum, ab Uechtritz prope Lan- genau cepit.

20. I. SPINIGER. n.

Coxis posticis calcaratis; antennarum annulo

albo. f.

Statura et proportio partium Zchneumonis an- nulatoris; sed coxis posticis calcaratis differt et magis cum specie sequente congruit, quae autem colore et statura tota graciliore discedit.

Longitudo 3', linearum. Zntennae articulis 10—14 albis. 4laefumatohyalinae; stigmate et radio fuscis, radice picea, squamula nigra, areola quinqueangulari. Pedes antici tibiis tarsis et fe- morum apice ferrugineis. —4bdomen subtüliter punctum; segmento secundo summo margine ru- fescente, septimo margine rufo.

Duo individua Richter et 7Manger in regioni- bus altioribus Silesiae ceperunt.

FAM. I, SECT. 1. 143

21. I. STIMULATOR. nm.

Femoribus tibiisque rufis. m. et f, (Femina coxis posticis calcaratis, antennis subannula- lis; mas coxis muticis, anticis oreque flavis).

Mas statura et proportione partium Z7chneu- monis bilineati. Femina, coxis posticis calcara- üs, speciei praecedenti cognata, statura attamen graciliore est; statura et coxis calcaratis etiam cum Zchneumone melanogono congruit, colore autem satis ab eo distat.

Mas: Longitudo 3/,—4 linearum. | Caput palpis et mandibulis flavis, his apice ferrugineo; interdum puncto flavo ad orbitas faciales. — /nten- nae setaceae, porrectae, subtus ferrugineae aut fuscoferrugineae, articulo primo toto nigro. 7'ho- rax puncto ante alas, interdum etiam altero infra alas, flavo. — lae subfumatohyalinae; stigmate radio et squamula nigrofuscis, hac apice testacea, radice flava; areola quinqueangulari. Pedes rufi; coxis anticis flavis, mediis vel ochraceis vel nigris macula rufa, posticis nigris; trochanteribus ante- rioribus flavis, posticis rufis; posteriorum genicu- lis, apice tibiarum tarsisque nigris. Zbdomen niti- dum, subtilissime punctum; segmentorum 2, 3 et 4 marginibus